عرضه های اولیه و نقدی بر مکانیسم قیمت‌گذاری / گرانفروشی دولت، عامل بی اعتمادی است
بسیاری از کارشناسان و فعالان بازار سرمایه همواره از سازوکار عرضه های اولیه در بازار، انتقاد کرده و در برخی موارد آن را مصداق گرانفروشی دولت می دانند. مسئله قیمت گذاری در این زمینه، به عنوان یکی از مهمترین نقدها نسبت به پروسه انجام عرضه های اولیه مطرح می شود که به زعم برخی از فعالان بازار موجبات متضرر شدن خریداران را فراهم کرده است.
اقتصاد آنلاین – سهیل بانی؛ رضا شیرازی‌پور، کارشناس و فعال بازار سرمایه در گفت‌وگو با اقتصاد آنلاین، به نقد شیوه قیمت‌گذاری عرضه‌های اولیه در بازار سهام پرداخت.
عدم حمایت حقوقی‌ها از عرضه‌های اولیه
شیرازی‌پور اظهارت خود با طرح یک سوال آغاز کرد: چرا سهامداران عمده و حقوقی شرکتی که عرضه اولیه می‌شود، برای حمایت از سهام شرکت اقدامی نمی‌کنند؟
وی ادامه داد: در یک سال گذشته، قیمت‌گذاری عرضه‌های اولیه با مشکل مواجه بوده است؛ برای مثال در زمان عرضه اولیه نماد وسپهر، که از زیر مجموعه‌های بانک صادرات محسوب می‌شود، حمایتی از آن صورت نگرفت. به طوری که در حال حاضر، قیمت این نماد حدود ۳۰درصد نسبت به قیمت عرضه آن افت کرده است.
این کارشناس بازار سرمایه در ادامه افزود: یکی از نمونه‌های پرابهام در عرضه‌های اولیه، مربوط به سهام شرکت زر ماکارون بود که قیمت‌گذاری آن، باعث چندین وقفه در روند عرضه اولیه این نماد شد. همچنین شایعاتی پیرامون این مسئله مطرح بود که املاک شرکت، به عنوان وثیقه، نزد بانک‌ها قرار گرفته‌اند.
کاهش اعتماد مردم به عرضه‌های اولیه
شیرازی‌پور در ادامه گفت: همانطور که همیشه گفته شده، هدف از عرضه‌های اولیه، توزیع عادلانه ثروت بین مردم است. با این وجود، چنین رفتارهایی با سهامداران، با این هدف مغایرت دارد.
این کارشناس بازار سرمایه اذعان کرد: در سال گذشته، بیش از پنج میلیون کد معاملاتی در عرضه‌های اولیه شرکت می‌کردند، با این وجود در سال جاری این رقم به کمتر از یک میلیون کد رسیده است. استقبال نکردن از عرضه‌های اولیه، نشان از کاهش اعتماد مردم به سازوکار فعلی قیمت‌گذاری عرضه‌های اولیه دارد.
مکانیسم قیمت‌گذاری عرضه اولیه
شیرازی پور در ادامه، به ارائه توضیحاتی در زمینه شیوه قیمت‌گذاری سهام شرکت‌هایی که عرضه اولیه می‌شوند پرداخته و گفت: براساس آنچه که در سامانه کدال اعلام می‌شود، بازه قیمتی عرضه‌های اولیه، بر اساس املاک و مستغلات و همچنین سود محقق شده شرکت در سال‌های گذشته برآورد می‌شود. با این وجود مشاهده می‌شود که قیمت سهم در مدت کوتاهی، از قیمت عرضه پایین‌تر می‌آید. درحالی که در این مدت میزان دارایی‌ها و سودآوری شرکت تغییر نمی‌کند. در کل می‌توان گفت این پروسه قیمت‌گذاری صحیح نیست؛ چه از نظر معیوب بودن کارشناسی قیمت و چه از این نظر که قیمت‌گذاری با رانت همراه است.
