سایه تورم بر بهبود اقتصاد آمریکا / تصمیم فدرال رزرو چه خواهد بود؟
افزایش نرخ تورم درآمریکا، نگرانی‌هایی را نسبت به بهبود وضعیت اقتصاد این کشور به وجود آورده است. زیرا اگر فدرال رزرو تصمیم بگیرد نرخ بهره را افزایش دهد، رشد اقتصادی کاهش خواهد یافت.
اقتصادآنلاین - صبا نوبری؛ به گزارش اکونومیست، اگر ماه گذشته یک آمریکایی طبقه متوسط، به این نتیجه رسیده بود که زمان مناسبی برای خرید یک مبل و سپری کردن بعدازظهر خود روی آن مشغول صرف یک نوشیدنی است، حتما فرد خوش شانسی است. زیرا قیمت وسایل خانه و آشامیدنی‌ها طی هفته‌های گذشته اندکی کاهش یافته است.
اما همین آمریکایی احتمالا متوجه شده که قیمت بنزین، غذا، اجاره و حتی گلدانی که می‌خواهد کنار مبلش بگذارد افزایش یافته است. اقتصاددانان گاهی به شوخی می‌گویند بهترین سطح تورم آن است که افراد متوجه تغییرات قیمت‌ها نشوند. اما متاسفانه درآمریکا تورم بسیار مشهود است.
در ماه اکتبر، شاخص قیمت مصرف کننده نسبت به سال قبل ۶.۲درصد افزایش یافته که بیشترین میزان طی ۳دهه گذشته است.
با تسریع افزایش نرخ تورم، برخی اقتصاددانان و مسئولین مطمئن نیستند که این پدیده، گذرا و مربوط به افزایش فشار به سمت عرضه است و یا اینکه معضلی ماندگار و پیچیده‌تر خواهد بود.
این بحث، بسیار مهم‌تر از یک اختلاف صرفا آکادمیک است و اقدام مناسب از سوی فدرال رزرو براساس آن تعیین می‌شود. اگر تورم پدیده‌ای گذرا باشد، بهترین اقدام برای فدرال رزرو مدارا با آن خواهد بود، چرا که افزایش نرخ بهره بیشتر از آنکه مفید باشد، مضر خواهد بود. اما اگر تورم بخواهد همچنان سرسختانه افزایش یابد، آنگاه وظیفه فدرال رزرو مهار کردن آن است و باید وارد صحنه شود. افزایش اخیر قیمت‌ها در ماه اکتبر، این فرضیه را تقویت کرده و فشار زیادی بر بانک مرکزی آمریکا وارد شده است.
البته بیشترین سهم در افزایش تورم ایالات متحده، مربوط به بهبود اقتصاد پس از پاندمی کروناست. برای مثال به دنبال بالا رفتن قیمت جهانی نفت، قیمت بنزین نسبت به سال گذشته ۵۰درصد افزایش یافته است. خودروهای دست دوم نسبت به سال گذشته ۲۶درصد گران تر از سال گذشته هستند که ناشی از کمبود نیمه رساناهاست که منجر به کاهش سرعت تولید خودروهای جدید و تقاضای بیشتر برای خودروهای دست دوم شده است. قیمت‌ها به طور جهانی درحال افزایش هستند، از استرالیا گرفته تا بریتانیا.
با این وجود، خوشبینی‌ها نسبت به اینکه شوک طرف عرضه برطرف خواهد شد درحال ناپدید شدن است و تورم در آمریکا با سرعتی بیشتر از سایر کشورها درحال افزایش است، زیرا در آمریکا، پرداختی‌های محرک دولت اتش تقاضا را شعله‌ورتر می‌کنند.
فشار قیمت‌ها نیز درحال افزایش است، بدون احتساب مواد غذایی و سوخت، تورم سایر کالاها در ۱۲ماه منتهی به اکتبر ۲۰۲۱ ۴.۶درصد افزایش یافته که دوبرابر ۲۵سال گذشته است.
بررسی شاخص اجاره نیز نشان می‌دهد که تورم تا سال ۲۰۲۲ صعودی خواهد بود. از آنجایی که دستمزدها نیز با بیشترین سرعت در حال افزایش هستند، نگرانی‌ها بیشتر شده زیرا حقوق بیشتر، تورم بالاتری به دنبال خواهد داشت.
در حقیت شانس کمی هم برای کاهش دستمزدها در ایالات متحده وجود دارد. زیرا کاهش ناگهانی درآمدها، رشد اقتصادی را در سه ماه پیش رو مختل خواهد کرد.
همچنین سرمایه‌گذاران منتظر تصمیم قاطعی از سوی فدرال رزرو هستند که چرا نرخ بازده اوراق قرضه هنوز تغییری نکرده است.
هفته گذشته، بانک مرکزی آمریکا اعلام کرد برنامه خرید دارایی‌هایش را کاهش خواهد داد که می‌تواند شروع اجرای سیاستهای انقباضی آن هم در اوج پاندمی کرونا باشد. چندین بانک برجسته آمریکایی نیز پیشبینی‌هایشان از افزایش نرخ بهره را جلو انداختند.
اما آنچه بیش از پیش در آمریکا به چشم می‌خورد، نااطمینانی نسبت به اقتصاد است. از آنجایی که طی سال گذشته فدرال رزرو همواره افزایش نرخ تورم را دست کم می‌گرفت، هر تصمیمی از سوی این نهاد برای افزایش نرخ بهره می‌تواند ناگهانی باشد.
از لحاظ سیاسی، این موضوع مشکل بسیار بزرگی برای بایدن است. او هفته خود را با تصویب بزرگترین لایحه‌های سرمایه‌گذاری آمریکا طی دهه‌های گذشته، شروع کرد که اقدام موفقیت آمیزی است. اما در دهم نوامبر، کمی پس از اینکه آمار تورم منتشر شد، بایدن حالت تدافعی به خود گرفت و گفت تورم به مردم آمریکا آسیب زده و اولویت من، تغییر این وضع است.
دولت او قصد دارد برخی موانع را در بنادر رفع کند تا از این طریق خرده‌فروشان بتوانند راحت‌تر قفسه‌های خود را پر کنند و اینگونه کمی از فشارها کاسته شود.
بایدن همچنین اشاره کرده است که قیمت گاز طبیعی که عامل اصلی تورم در آمریکا محسوب می‌شود، طی روزهای گذشته کاهش یافته است.
در پایان باید گفت، کنترل تورم هنوز از توانایی بایدن خارج است و دولت او تنها می‌توانند دلایل کمبودها در سطح جهان را توضیح دهد. آگاهی از اینکه فدرال رزرو در نهایت مجبور است نرخ بهره را افزایش دهد، ممکن است کمی به بایدن تسلی بدهد. اما از آنجایی که از لحاظ تاریخی هر زمان که فدرال رزرو سیاستهای سخت‌گیرانه‌ای را اتخاذ کرده، رشد اقتصادی مختل شده، پس احتمالا ممکن است شرایط در پایان کمی ناامید کننده باشد.
