کمبود پزشک داریم؟ / از مردم اصرار، از وزارت بهداشت انکار

اقتصادآنلاین - صبا نوبری؛ کمبود پزشک و دسترسی به خدمات درمانی، موضوعی است که انتقادات بسیاری را برانگیخته است. منتقدان، دلیل انحصار موجود در این حوزه را تعارض منافع و حضور خود پزشکان در لایه‌های سیاستگذاری می‌دانند. درحالیکه عموم مردم، کارشناسان و نمایندگان همواره از کمبود پزشک گلایه می‌کنند، وزارت بهداشت این موضوع را با صراحت رد کرده است.

موضوع کمبود دسترسی به پزشک و خدمات بهداشتی و درمانی در کشور برای عموم مردم، حق ویزیت‌های بالا و تمرکز پزشکان در کلان‌شهرها، موضوعی است که نه‌تنها مردم آن را در زندگی روزمره خود حس می‌کنند بلکه نمایندگان مجلس و کارشناسان نیز بارها به آن اشاره کردند.

به گفته کارشناسان، سرانه پزشک در کشور، بسیار پایین بوده و با سایر کشورهای جهان قابل مقایسه نیست. البته وزارت بهداشت به عنوان مرجع رسمی اعداد متفاوتی از آنچه کارشناسان معتقد به کمبود پزشک مطرح می‌کنند را اعلام می‌کند و معتقد است شرایط نرمال است. دلیل این تفاوت نیز به شمار آوردن پزشک‌های غیرفعال در محاسبات وزارت بهداشت است.

افزایش ظرفیت پذیرش پزشک

اولین راهکاری که شاید برای حل این معضل به نظر برسد، افزایش ظرفیت پذیرش دانشگاه‌های پزشکی است. درحال حاضر، سالانه بین ۷تا۸هزار پزشک در آزمون‌های ورودی دانشگاه‌ها پذیرفته می‌شوند و کارشناسان می‌گویند برخی مدل‌ها نشان می‌دهد که امکان افزایش این ظرفیت تا ۱۲الی۱۳هزارنفر هم وجود دارد.

موضوعی که وزارت بهداشت معتقد است حتی در صورت عملی شدن، باز هم مشکل حل نمی‌شود زیرا نظام توزیع پزشک در کشور دارای اشکالات اساسی است.

موضوع دیگر این است که حتی با افزایش ظرفیت، دانشجویانی که امسال پذیرفته شدند حداقل ۷سال طول می‌کشد تا وارد عرصه خدمت‌رسانی شوند و تا آن زمان ما همچنان با معضل کمبود پزشک مواجه خواهیم بود که برای این مشکل نیز باید تدبیری اندیشیده شود.

کمبود در مناطق محروم

آنچه وزارت بهداشت تحت عنوان نظام توزیع به آن اشاره می‌کند همان کمبود پزشک و خدمات درمانی در مناطق محروم و شهرستان‌ها، در مقابل مراکز استان‌ها و پایتخت است. موضوعی که نمایندگان مجلس در اظهارات خود با اشاره به کمبود پزشک در حوزه‌های انتخابیه خود به آن اشاره می‌کنند.

به گفته برخی کارشناسان چنین مشکلاتی با الزام دانشجویان پزشکی به ارائه خدمت در شهرستان‌ها ضمن افزایش درآمد و فراهم آوردن امکانات حل خواهد شد.

سدی به نام تعارض منافع

اما پیش از ارائه تمامی این راهکارها، باید دید اراده‌ای در نهاد متولی اجرای آن یعنی وزارت بهداشت وجود دارد؟ طی سال‌های گذشته، همواره منتقدان به وجود انحصار در نظام سلامت کشور، به انتصاب پزشکان در بخش سیاستگذاری این حوزه، به دلیل تعارض منافع آن‌ها معترض بودند.

طبیعی است زمانی که یک پزشک مسئول تدوین قوانین و نقشه راه برای حوزه سلامت و درمان کشور است، به دلیل منافعی که دارد، تصمیماتی اتخاذ خواهد کرد که به نفع هم‌صنفان خود باشد. علاوه بر آن از آنجایی که می‌داند پس از اتمام دوره خدمت خود دوباره در همین بخش مشغول به کار می‌شود، از وضع قوانینی که در آینده به ضررش خواهد بود، خودداری می‌کند.

به  همین دلیل است که همواره این پرسش مطرح می‌شود که چه الزامی دارد وزیر بهداشت یک پزشک باشد؟ تجربه کشورهای توسعه یافته نشان می‌دهد که وزیران بهداشت به عنوان سیاستگذار این حوزه، عمدتا فارغ‌التحصیل رشته‌هایی همچون اقتصاد، علوم سیاسی، مدیریت و سیاستگذاری هستند.

پس در اولین قدم، نیاز است که تعارض منافع موجود در این حوزه، برداشته شود، تا آن زمان بتوان سیاست‌های دولت برای ارائه بهتر خدمات بهداشتی و درمانی به عموم جامعه را پیاده کرد.

لازم به ذکر است، اقتصادآنلاین درحال پیگیری پرونده انحصار حوزه بهداشت و درمان بوده و طی روزهای آینده گزارشات بیشتری در این رابطه منتشر خواهد کرد.