شی جین پینگ و بازنویسی تاریخ / خطر زنده شدن دوباره مائو در چین!
شی جین پینگ در حال آماده سازی برای سومین دوره پنج ساله رهبری حزب کمونیست، برخی قوانین سیاسی، تجاری و مدنی را تغییر داده است. پینگ پروژه دیگری دنبال می‌کند که از نظر او برای تداوم تسلط بر قدرت ضروری است؛ بازنویسی تاریخ حزب. شی قصد دارد به کشورش نشان دهد که حضور یک غول سیاسی همتراز با مائو تسه دونگ و دنگ شیائو پینگ که با ساختن میراث خود، این کشور را به یک قدرت جهانی تبدیل کردند، برای چین ضروری است.
اقتصاد آنلاین – شبنم نورمحمدی؛ هشتم نوامبر، حدود ۳۷۰ نفر از نخبگان سیاسی و نظامی چین برای نشست سالانه چهار روزه کمیته مرکزی حزب کمونیست در پکن گرد هم می‌آیند که تنها موضوع مشخص شده در دستور کار آنها تصمیم در رابطه با تاریخ حزب است. این سومین بار در طول تاریخ ۱۰۰ ساله حزب است که چنین اتفاقی می‌افتد. چنین اقدامی پیشتر در سال ۱۹۴۵ از سوی مائو تسه دونگ و دومین بار در سال ۱۹۸۱ از سوی دنگ شیائوپینگ که قدرت این کشور را در مقاطع حساسی تثبیت کردند، انجام شده بود. توانایی شی برای تامین امنیت یکی از پیشنهادات خود نشان می‌دهد که او هر گونه مخالفت معنی دار برای تمدید حکومتش در کنگره حزبی که قرار است سال ۲۰۲۲ برگزار شود، را پیشاپیش سرکوب کرده است. جود بلانشت از مرکز مطالعات استراتژیک و بین‌المللی یک اتاق فکر در واشنگتن معتقد است این تجزیه «یک نمایش قدرت فوق العاده» خواهد بود.
این پلنیوم دومین گردهمایی کمیته مرکزی پیش از آخرین قبل از کنگره پنج ساله است و در تعیین مسیر آن تاثیر به سزایی دارد. رویداد سال آینده در سالگرد یک دهه حکومت شی بر چین اتفاق خواهد افتاد. بر اساس یک قرارداد ضعیف، این به نوعی خداحافظی سیاسی شی خواهد بود، اما او مطمئنا یک دوره دیگر حضور خود را تثبیت خواهد کرد. سال گذشته هم او یکبار دیگر تلاش کرد تا منتقدان به این روند را خاموش و رقبای بالقوه را سرکوب، دستگاه امنیتی را پاکسازی و متحدان سیاسی را تبلیغ کند و همزمان با رها کردن تمرکز قانون‌گذاران بر روی شرکت‌های خصوصی بزرگ، قدرت حزب را نشان دهد. او احتمالا پیش از کنگره (در خفا) جایگزینی برای مقامات ارشدی که انتظار می‌رود در مجلس قانون‌گذاری ملی در مارس ۲۰۲۳ بازنشسته شوند و شامل نخست وزیر جدید و رییس امنیت داخلی کشور می‌شود، انتخاب خواهد کرد.
این تصمیم تاریخی به اطلاع مقامات ارشد کشور رسیده اما محتوای آن تا پایان پلنیوم در تاریخ ۱۱ نوامبر علنی نخواهد شد. سخنرانی‌های شی و نوشته‌های مفسران رسمی می‌تواند سرنخ‌هایی از آن ارائه دهد. انتظار می‌رود در این نشست دستاوردهای حزب جشن گرفته شود و وحشت ایجاد شده از حکومت مائو به حداقل رسیده و نشان داده شود مائو، دنگ و شی دیدگاه‌های مشترکی دارند. دوران حکومت مائو و دنگ به عنوان مراحل مقدماتی ضروری پیش از شروع «دوران جدید» شی ارائه خواهد شد. مائو به مردم چین کمک کرد تا پس از یک قرن تحقیر، در برابر قدرت‌های خارجی ایستادگی کنند. دنگ پس از قرن‌ها فقر، چین را در مسیر «ثروتمند شدن» قرار داد. اکنون هم «شی» به چین کمک می‌کند تا «قوی شود». این نشست تاریخی از رهبری خردمندانه شی در مدیریت چالش‌های اجتماعی، اقتصادی و امنیت ملی تقدیر و نیاز مستمر به خرد او را یادآوری می‌کند.
پیشینیان شی از تاریخ به صورت متفاوتی به نفع خود استفاده کردند. در سال ۱۹۴۵، مائو پاکسازی دشمنانش را توجیه و آنها را به خاطر اشتباهات گذشته سرزنش کرد تا بتواند خود را به عنوان رهبری بی چون و چرا معرفی کند. نظر تاریخی دنگ هم در سال ۱۹۸۱ بیانگر آن بود که مائو مرتکب اشتباهات جدی شده و انقلاب فرهنگی ۱۹۶۶ تا ۱۹۷۶ یک «اشتباه فاحش» بوده که چیزی جز هرج و مرج به همراه نداشته است. دنگ با انتقاد از مائو، هر چند محتاطانه، حمایت عمومی از حزب را بازسازی و به این شکل دست خود را برای تعقیب اصلاحات در بازار آزاد، باز گذاشت.
اما نکته آن است که تاریخ، چالش متفاوتی برای شی رقم زده است. در جناح چپ حزب، نئومائوئیست‌هایی هستند که مدت‌ها برای احیای قهرمان خود به مبارزه پرداخته و از دنگ انتقاد کرده‌اند که او را به دلیل مشکلاتی مانند فساد و نابرابری مقصر دانسته است. در سمت دیگر افرادی (به صورت خیلی خصوصی) نگران عقب نشینی چین به سمت دیکتاتوری مائو و از دست دادن تعهد چین به اصلاحات دنگ هستند.
با این وجود شی اعلام کرده که نه مائو و نه دنگ نباید برای نفی طرف مقابل استفاده شوند. او نه تاریخ پر از اشتباهات و تناقض را می‌خواهد و نه تاریخی که در مورد حکومت تک نفره سوالاتی را مطرح کند. او معتقد است فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی با ناکامی در حفاظت از میراث لنین و استالین تسریع شد. او به شدت علیه «نیهیلیسم تاریخی» مبارزه کرده – اساسا هر چیزی که گذشته حزب را در نور نامطلوب قرار دهد. افرادی که بدترین اشتباهات مائو را به تصویر کشیده‌اند، زمانی تحمل می‌شدند اما اکنون به شدت با آنها برخورد می‌شود.
تاریخ رسمی جدید حزب که در ماه فوریه منتشر شد، نگاهی اجمالی به رویکرد ترجیحی شی دارد و فقط به صورت خلاصه به انقلاب فرهنگی می‌پردازد. در این تاریخچه به قحطی ناشی از جهش بزرگ به جلو که ده‌ها میلیون کشته بر جای گذاشت و یا تلفات در سرکوب اعتراضات دموکراسی خواهانه در سال ۱۹۸۹ در میدان تیان‌آن‌من اشاره‌ای نمی‌شود. آن بخش از کتاب که متعلق به شی است، بیش از یک چهارم حجم کتاب را به خود اختصاص داده و فضای بسیار کمتری به اسلاف وی از جمله هو جین تائو و جیانگ زِمین اختصاص یافته است.
تصمیم جدید نشان دهنده آن است که چین برای تحقق اهداف بلند مدت مانند تبدیل کشور به یک «ملت سوسیالیست مدرن» تا سال ۲۰۳۵ و «ملت مرفه» و «قوی» تا سال ۲۰۴۹ یعنی صدمین سالگرد تاسیس جمهوری خلق، همچنان نیاز به حضور شی دارد. احتمالا به کمپین «شکوفایی مشترک» او برای کاهش نابرابری و استراتژی «گردش دو گانه» او برای مقاوم‌تر کردن اقتصاد در برابر شوک‌های خارجی مانند همه‌گیری کرونا و اختلافات تجاری با آمریکا اشاره و زبان آیینی حزب درباره تایوان تکرار خواهد شد و این مساله مطرح می‌شود که تایوان باید بار دیگر با خاک اصلی چین متحد شود. شکست چین در بازپس گیری تایوان از زمان مائو برای هر کدام از رهبران آن، مساله‌ای دردناک است. این تجزیه مطمئنا به درخواست شی برای «احیای بزرگ ملت چین» تا سال ۲۰۴۹ اشاره و نشان می‌دهد که او قصد دارد مانند قبل، آن اتحاد را ایجاد کند. اما بعید است قول خاصی در این مورد مطرح شود.
در انتظار برگزاری پلنیوم، دستگاه تبلیغاتی شروع به انتشار مقاله‌های تحسین برانگیزی از خرد آقای شی خواهد کرد، با این امید که برای ادامه حکومت او اشتیاق لازم را ایجاد کند. در نخستین روز نوامبر، روزنامه خلق چین وابسته به حزب کمونیست، شروع به انتشار مجموعه‌ای از سرمقاله‌ها تحت عنوان «تصمیم‌های حیاتی برای عصر جدید» کرد. آنها دستاوردهای حزب را از زمان تاسیس یعنی سال ۱۹۲۱ ستایش و از کمک‌های شی به اجرایی شدن آنها تمجید کرده‌اند. جوزف فیوزمیت از دانشگاه بوستون بر این باور است که از دیدگاه شی، این تصمیم «نه تنها باید به گذشته نگاه داشته باشد، بلکه باید آینده را نیز مدنظر قرار دهد.» و به قول فو اسمیت، شی بر این باور است که: «آینده از آن من است».
