چشم مسکن به جیب خارجی‌ها

ساخت‌وساز خانه در کشور همواره با مسائلی همراه بوده است. گاهی بخش خصوصی وارد شده و گاهی دولت آستین بالا زده و شروع به ساخت و ساز مسکن کرده‌، اما موفق بودن و نبودن آن مساله‌ دیگری است . در حالی که با رد شدن از هرکوچه و خیابان شاهد ساخت‌وساز مسکن‌های نوساز هستیم، اما هنوز آنچه به عنوان اولین مشکل مسکن به میان می‌آید، کمبود مسکن است . کمبودی که شاید بتوان با کمک سرمایه‌گذاران خارجی آن را برطرف کرد اما اجرایی نمی‌شود. مانع چیست؟ آیا انبوه‌سازان داخلی مانع سرمایه‌گذاری خارجی‌ها در ایران هستند یا اینکه شرایط دولت برای ورود سرمایه‌گذاران سخت است. برخی بر این باورند که جای خالی سرمایه‌گذاری خارجی‌ها در بخش مسکن احساس می‌شود، چرا که برخی شرکت‌های خارجی تجارب زیادی در زمینه ساخت‌و‌ساز انبوه دارند و این امر می‌تواند در ایران نیز به کمبود مسکن کمک کند. اما برخی دیگر معتقدند که به اندازه کافی در کشور انبوه ساز داریم و با کمی حمایت دولت می‌توان آنها را به ساخت‌وساز بیشتر تشویق کرد. در 10 سال اخیر که رشد جمعیت سرعت گرفت و کم‌کم روستانشینان به شهرهای بزرگ آمدند و تهران نیز به عنوان پایتخت با افزایش جمعیت مواجه شد نیاز به ساخت مسکن بیش از پیش شد، به‌گونه‌ای که در سرشماری سال 85 نیاز به ساخت سالانه یک میلیون واحد مسکونی مطرح شد اما با گذشت حدود هشت سال از این آمار ، طبق آمارهای وزارت راه و شهرسازی نه‌تنها ساخت مسکن بیش از نیاز نشد بلکه همچنان همان یک میلیون واحد مسکونی نیاز است. گرچه افزایش جمعیت هم باید در نظر گرفته شود که هر ساله این نیاز باید برای نیاز همان سال برآورده شود . در سال 86 بود که طرح روی میز مانده مسکن مهرکلید خورد و ساخت‌وساز دو میلیون واحد مسکونی مهر کلید خورد، اما این تعداد واحد مسکونی که باید حداقل برای نیاز دوسال کشور ساخته می‌شد هنوز در حال ساخت است و این نیاز به طور کامل برطرف نشده‌ است. این نیاز مسکن از آنجایی است که علاوه بر ساخت‌وساز مسکن از سوی دولت و انبوه‌سازان ، مردم عادی نیز به ساخت‌وساز و بالابردن تعداد طبقات خانه‌های خود هستند، اما هنوز کمبود مسکن داریم . با وجود آمارهای منتشرشده مبنی بر افزایش ساخت‌وساز مسکن در سال اخیر، اما به تازگی وزارت راه و شهرسازی از نیاز یک میلیون واحدی مسکن خبر داده‌است و این آمار نشان می‌دهد در این مدت و با افزایش ساخت‌وسازها همچنان نیاز یک میلیون واحدی سرجای خود باقی است. گرچه آمار مشخصی از میزان سرمایه‌گذاری ایرانی‌ها در کشورهای خارجی و سرمایه‌گذاری متقابل درایران وجود ندارد اما یک کارشناس مسکن بر این باور است که کشور نیاز مبرم و اساسی به ورود سرمایه‌گذاران خارجی دارد که این امر نیازمند همکاری دولت در ضمانت‌نامه‌های بانکی است . بیت الله ستاریان در گفت‌وگو با «اقتصادنیوز» درباره ورود سرمایه‌گذاران خارجی به ایران گفت که ایران ازجمله کشورهایی است که به ورود سرمایه‌گذاران در بخش مسکن نیاز دارد، اما تا زمان برطرف نشدن مشکلات خودش بهتر است در دیگر کشورها سرمایه‌گذاری مسکن نداشته باشد. وی با بیان اینکه در حال حاضر در ایران سرمایه‌گذاری عظیمی در بخش مسکن نداریم و در عین حال به ساخت‌وساز مسکن نیاز است، اظهار کرد: ابتدا باید دولت این پذیرش را نشان دهد و بانک مرکزی نیز با ورود سرمایه‌گذاران این بخش همکاری داشته باشد . ستاریان افزود: اگر بانک مرکزی در زمینه ضمانت‌نامه‌های بانکی با سرمایه‌گذاران خارجی همکاری بیشتری داشته باشند، این روند رونق می‌گیرد و اندکی از نیاز مسکن برطرف می‌شود. وی در ادامه توضیح داد: در حال حاضر با حداقل سرمایه‌گذاری خارجی‌ها روبه رو هستیم و این امر نیز به دلیل مشکلات ساختاری در سرمایه‌گذاری و ضمانت‌نامه‌های بانکی است . باید در ابتدا دولت و بانک مرکزی که متولی آغاز به کار این پروژه‌ها هستند اقدام کنند . این کارشناس اقتصاد مسکن با اشاره به حضور برخی شرکت‌های ترکیه‌ای که پیش‌تر به ایران آمده بودند و سرمایه‌گذاری در بخش مسکن داشتند گفت که این سرمایه‌گذاری‌ها آنچنان که باید و شاید موفق نبود و این شرکت‌ها نیز زودتر از موعدشان برگشتند و همکاری ادامه دار نبود . ستاریان معتقد است: این سرمایه‌گذاری باید از سوی بخش خصوصی باشد، چرا که دولت توانایی پذیرش این سرمایه‌گذاری را ندارد.به گزارش اقتصادی نیوز، این بخش با محدودیت همراه است و در حال حاضر کل حضور بخش‌های دولتی در این سرمایه‌گذاری‌ها کمتر از هفت درصد است. وی با اشاره به برنامه‌های دولت در بخش مسکن و اینکه اگر بخواهد از حضور سرمایه‌گذاران در این بخش‌ها بهره گرفته شود چه باید کند؟ اظهار کرد: یکی از معضلات ساخت و سازمسکن نبود همین سرمایه‌گذاران و جذب سرمایه‌گذاری است . به گفته این کارشناس بازار مسکن، در حال حاضر بیشتر باید به فکر جذب سرمایه‌گذاری در کشور به ویژه در بخش‌های نیازمند همچون مسکن باشیم تا سرمایه‌گذاری در دیگرکشور‌ها . وی تاکید کرد: در حال حاضر سرمایه‌گذاری ایران در دیگر کشورها هم در بخش مسکن به صرفه نیست، چرا که تاکنون چند پروژه توسط شرکت‌های خصوصی در آسیای میانه اجرایی شده‌است اما فعلا بخش دولتی توانایی این سرمایه‌گذاری را ندارد.