غده هیپوفیز کم کار چیست؟ علل، علائم، تشخیص، درمان
غده هیپوفیز شما در قسمت زیرین مغز شما قرار دارد. هشت هورمون ترشح می‌کند. هر یک از این هورمون‌ها در نحوه عملکرد بدن شما نقش دارند.
به گزارش اقتصادآنلاین، این عملکردها از تحریک رشد استخوان گرفته تا تحریک غده تیروئید به ترشح هورمون‌هایی که متابولیسم شما را کنترل می‌کنند، متغیر است.
هورمون‌های تولید شده توسط غده هیپوفیز عبارتند از:
• هورمون آدرنوکورتیکوتروپیک (ACTH) باعث تولید کورتیزول و واکنش شیمیایی می‌شود که باعث می‌شود بدن شما آدرنالین و نورآدرنالین تولید کند.
• هورمون آنتی دیورتیک (ADH) فشارخون شما را کنترل کرده و مایعات بدن شما را حفظ می‌کند.
• هورمون تحریک‌کننده فولیکول (FSH) باعث رشد فولیکول‌های تخمدان در زنان و تولید اسپرم در مردان می‌شود.
• هورمون رشد (GH) باعث رشد کودکان و حفظ ساختار بدن و متابولیسم در بزرگسالان می‌شود.
• هورمون لوتئینیزه (LH) مسئول باروری، بلوغ و قاعدگی در زنان است.
• اکسی‌توسین در زایمان و شیردهی مهم است. همچنین ممکن است نقش مهمی در رفتار انسان ایفا کند.
• پرولاکتین بیش از ۳۰۰ مورداستفاده در بدن دارد.
• هورمون تحریک‌کننده تیروئید (TSH) تولید هورمون‌ها در تیروئید را تنظیم می‌کند.
هیپوپیتوئیتاریسم زمانی اتفاق می‌افتد که غده هیپوفیز شما یک یا چند مورد از این هورمون‌ها را به میزان کافی آزاد نمی‌کند.
علت کم‌کاری غده هیپوفیز چیست؟
تروما ممکن است باعث شود غده هیپوفیز شما تولید کافی یک یا چند هورمون خود را متوقف کند. به‌عنوان‌مثال، اگر عمل جراحی مغز داشته‌اید، عفونت مغزی یا آسیب سر ممکن است بر غده هیپوفیز شما تأثیر بگذارد.
تومورهای خاصی نیز می‌توانند بر عملکرد این غده تأثیر بگذارند. این شامل:
• تومورهای مغزی
• تومورهای غده هیپوفیز (علت شایع کم‌کاری هیپوفیز)
• تومورهای هیپوتالاموس
برخی دیگر از علل احتمالی هیپوپیتوئیتاریسم یا کم‌کاری هیپوفیز عبارتند از:
• سارکوئیدوز (بیماری مزمن ریوی)
• هموکروماتوز (بیماری ارثی که با وجود بیش از حد آهن در بدن مشخص می‌شود)
• هیستیوسیتوز X (یک اختلال خودایمنی نادر است که در آن سلول‌های ایمنی به اندام‌ها حمله می‌کنند)
• سکته مغزی (تصادف عروق مغزی)
• بیماری سل
• هیپوفیزیت لنفوسیتیک (یک بیماری خودایمنی که با التهاب غده هیپوفیز مشخص می‌شود)
• ازدست‌دادن خون در هنگام زایمان (سندرم شیهان)
• درمان‌های اشعه‌ای
• آسیب مغزی در نوزادان، نوزادان و کودکان
همچنین ممکن است دلایل دیگری برای هیپوپیتوئیتاریسم وجود داشته باشد و در برخی موارد، علت آن ممکن است ناشناخته باشد.
علائم کم‌کاری غده هیپوفیز چیست؟
علائم هیپوپیتوئیتاریسم بستگی به این دارد که غده هیپوفیز شما هورمون‌های کافی تولید نمی‌کند. به‌عنوان‌مثال، اگر غده هیپوفیز هورمون رشد کافی در کودک تولید نکند، ممکن است قدکوتاه دائمی داشته باشد. اگر به‌اندازه کافی هورمون تحریک‌کننده فولیکول یا هورمون لوتئینیزه تولید نکند، ممکن است باعث اختلال در عملکرد جنسی، قاعدگی و باروری شود.
غده هیپوفیز کم‌کار چگونه تشخیص داده می‌شود؟
اگر پزشک شما فکر می‌کند ممکن است دچار هیپوپیتوئیتاریسم باشید، از یک آزمایش خون برای بررسی سطح هورمون‌های تولید شده توسط غده هیپوفیز استفاده می‌کند. آنها همچنین ممکن است هورمون‌های غده هیپوفیز شما را تحریک کنند تا غدد دیگر را تحریک کند و هورمون آزاد کنند.
به‌عنوان‌مثال، پزشک ممکن است سطح T۴ شما را بررسی کند. غده هیپوفیز شما این هورمون را تولید نمی‌کند، اما TSH ترشح می‌کند که غده تیروئید شما را برای ترشح T۴ تحریک می‌کند. داشتن سطوح پایین T۴ نشان می‌دهد که ممکن است با غده هیپوفیز خود مشکل داشته باشید.
پزشک ممکن است قبل از انجام آزمایش خون داروهای خاصی را تجویز کند. این داروها تولید هورمون‌های خاصی را در بدن شما تحریک می‌کنند. مصرف آنها قبل از آزمایش می‌تواند به پزشک شما در درک بهتر عملکرد غده هیپوفیز کمک کند.
هنگامی که پزشک تعیین می‌کند که سطح هورمون‌ها پایین است، باید قسمت‌هایی از بدن شما (اندام موردنظر) را که این هورمون‌ها تحت تأثیر قرار می‌دهند بررسی کند. گاهی اوقات، مشکل از غده هیپوفیز شما نیست، بلکه از اندام‌های هدف است.
پزشک شما همچنین ممکن است آزمایش‌های تصویربرداری مانند سی‌تی‌اسکن یا اسکن MRI را روی مغز شما انجام دهد. این آزمایش‌ها می‌تواند به پزشک شما کمک کند تا بفهمد که آیا توموری در غده هیپوفیز شما بر عملکرد آن تأثیر می‌گذارد یا خیر.
غده هیپوفیز کم‌کار چگونه درمان می‌شود؟
این وضعیت به بهترین وجه توسط متخصص غدد کنترل می‌شود. هیچ دوره درمانی واحدی وجود ندارد زیرا این بیماری ممکن است تعدادی از هورمون‌ها را تحت تأثیر قرار دهد. به‌طورکلی، هدف از درمان این است که تمام سطوح هورمونی خود را به حالت عادی برگردانید.
این ممکن است شامل مصرف داروهایی برای جایگزینی هورمون‌هایی باشد که غده هیپوفیز شما به‌درستی تولید نمی‌کند. در این مورد، پزشک باید سطح هورمون شما را به طور مرتب بررسی کند. این به پزشک شما اجازه می‌دهد تا دوز داروهایی را که مصرف می‌کنید تنظیم کند تا از دریافت دوز مناسب اطمینان حاصل کند.
اگر توموری مشکلات هیپوفیز شما را ایجاد می‌کند، جراحی برداشتن تومور ممکن است تولید هورمون شما را به حالت طبیعی بازگرداند. در برخی موارد، خلاص شدن از تومور شامل پرتودرمانی نیز می‌شود.
