اردوغان به دنبال تنش زدایی با آمریکا
ترکیه امیدوار است روابط با آمریکا که سال‌هاست دستخوش مناقشات قرار گرفته است، با حضور رجب طیب اردوغان در مجمع عمومی سازمان ملل بهبود یابد.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از دنیای اقتصاد؛ رجب طیب اردوغان، رییس‌جمهوری ترکیه در سفر به آمریکا می‌داند به لطف تحولات در افغانستان او می‌تواند برای بهبود روابط با ایالات متحده اقدام کند. در ابتدای سال، آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا آنکارا را به‌دلیل خرید موشک‌های روسیه با عنوان «به اصطلاح شریک» مورد تمسخر قرار داد.
اما ماه گذشته پس از آنکه طالبان پایتخت افغانستان را پیش از خروج آمریکا از آن خود کرد، بلینکن در توییتی نوشت که ترکیه یک متحد مهم ناتو و یک شریک ارزشمند در منطقه است. این تغییر لحن شدید نسبت به اردوغان که یکشنبه برای شرکت در مجمع عمومی سازمان ملل متحد به نیویورک سفر کرد، امیدهای زیادی را ایجاد کرده که روابط با واشنگتن را که چند سالی است درگیر اختلافات پایان‌ناپذیر است، می‌توان نجات داد.
امر چالیشکان، کارشناس مرکز فارن‌پالیسی در لندن می‌گوید: اردوغان در ملاقات با جو بایدن، رییس‌جمهور آمریکا او را متقاعد کرد که ترکیه می‌تواند نقش بزرگ‌تری در افغانستان ایفا کند. اردوغان اولین‌بار در نشست ماه ژوئن ناتو به بایدن پیشنهاد داد که ترکیه مسوولیت حفاظت از فرودگاه کابل را بر عهده بگیرد.
همچنین مدیر صندوق مارشال آلمان در آنکارا می‌گوید: اردوغان از مساله افغانستان به‌عنوان یک نمونه استفاده می‌کند تا نشان دهد ترکیه و آمریکا منافع مشترک در شماری از موضوعات دارند و اینکه آمریکا هم از همکاری با ترکیه سود می‌برد. او گفت: آنکارا این را مساله‌ای می‌بیند که اثبات می‌کند غرب هنوز به ترکیه نیاز دارد یا غرب هنوز از همکاری با ترکیه سود می‌برد.
درحالی‌که سفر اردوغان به نیویورک در اصل برای شرکت در مجمع عمومی است، ملاقات با رییس‌جمهوری آمریکا می‌تواند فرصتی تازه برای تنظیم دوباره مناسبات آمریکا – ترکیه باشد. بعد از روی کار آمدن بایدن در ماه ژانویه، او برای صحبت با اردوغان سه ماه صبر کرد تا خشم ساکن جدید کاخ سفید را از خرید سامانه‌های اس–۴۰۰ روسیه به دست ترکیه نشان دهد. خرید سامانه‌های اس-۴۰۰ موجب شد تا ترکیه از برنامه اف-۳۵ آمریکا کنار گذاشته شود و ایالات متحده مقام‌های دفاعی ارشد ترکیه را تحریم کند. این مناقشه به انبوهی از مناقشات میان دو کشور افزوده شد.
ترکیه همچنین از حمایت آمریکا از شبه‌نظامیان کرد در شمال شرق سوریه ناراضی است و آنها را مرتبط با پ.ک.ک می‌داند. آنکارا همچنین خواستار استرداد فتح‌الله گولن، روحانی ترک‌تبار ساکن آمریکاست که آن را به تلاش به کودتا در سال ۲۰۱۶ متهم کرده است. گولن اما این اتهامات را نمی‌پذیرد. ترکیه تاکنون صدها نفر را به‌اتهام مرتبط بودن با گولن و کودتا بازداشت کرده است.
در مقابل، واشنگتن از وضعیت حقوق بشری ترکیه انتقاد می‌کند؛ اما بعید به نظر می‌رسد بایدن به وعده‌اش برای گذاشتن این مساله در محور سیاست خارجی خود عمل کند.سلیم سازاک، تحلیلگر مستقر در آنکارا می‌گوید: ترکیه برای بهبود روابط با آمریکا حداقل ممکن است برای به تاخیر انداختن هرگونه توافق دفاعی دیگر با روسیه اقدام کند. یک شاخه زیتون احتمالی آمریکا بر سر اس-۴۰۰ می‌تواند این باشد که با پیشنهاد آنکارا برای تشکیل یک کمیته مشترک برای مدیریت این مناقشه موافقت کند؛ مساله‌ای که آمریکایی‌ها تاکنون از پذیرش آن امتناع کرده‌اند.
امیر چالیشکان، کارشناس مرکز فارن‌پالیسی هم گفت: حتی اگر آنها بدانند که ممکن است با تشکیل یک کمیته هم پیشرفت زیادی حاصل نمی‌شود، این می‌تواند دستاوردی برای اردوغان در حوزه داخلی باشد. همچنین مسوولیت‌پذیری ترکیه در فرودگاه کابل توانست کانال‌ها با آمریکا را باز کند که این برای سیاستگذاران ترکیه‌ای مساله اصلی است. مشکل روابط ترکیه – آمریکا این بود که آنها نمی‌توانستند یک دستورکار مشترک برای غلبه بر اختلافاتشان پیدا کنند. حالا این‌طور به‌نظر می‌رسد که آنها یک دستورکار مشترک یافته و روابط کاری برقرار کرده‌اند. در این سو نیز ادوغان تحت فشار است.
قرار است انتخابات در سال ۲۰۲۳ برگزار شود؛ اما ممکن است آن را زودتر برگزار کند. بیماری پاندمی، مشکلات عدیده اقتصادی و معضل مهاجرت که حالا ممکن است با مهاجرت افغان‌ها به ۴ میلیون برسد، رییس‌جمهور ترکیه را تحت فشار قرار داده است. برای همین اردوغان قصد دارد تا چهره خود را در آستانه انتخابات بازسازی کند.
