در مورد کیست چه باید دانست؟
کیستها ساختارهایی مانند کپسول یا کیسه بسته هستند که به طور معمول با یک ماده مایع، نیمه جامد یا گازی پر میشوند، دقیقاً مانند تاول. اندازه کیستها از میکروسکوپی تا خیلی بزرگ متفاوت است.
به گزارش اقتصادآنلاین، کیستهای بسیار بزرگ میتوانند اندامهای داخلی را جابهجا کنند. اکثر آنها خوشخیم هستند، اما برخی کیستها میتوانند سرطانی یا پیش سرطانی باشند. کیست قسمت طبیعی از بافتی نیست که در آن قرار دارد. غشای مشخصی دارد و از بافت مجاور جدا شده است. قسمت بیرونی (کپسولی) کیست را دیواره کیست مینامند. اگر کیسهپر از چرک شود، کیست آلوده شده و به چیزی تبدیل میشود که به آن دمل میگویند.
چه عواملی باعث ایجاد کیست میشود؟
اغلب در نتیجه عفونت، گرفتگی غدد چربی یا پیرسینگ به وجود میآیند. برخی دیگر از دلایل شایع کیست عبارتاند از:
• تومورها
• شرایط ژنتیکی
• نقص در عضوی از جنین، زمان رشد
• نقص در سلولها
• شرایط التهابی مزمن
• انسداد مجاری در بدن که باعث تجمع مایعات میشوند
• انگل
• صدمهای که باعث پارگی رگ میشود
در بیشتر موارد، ایجاد درد در کیست غیرمعمول است، مگر اینکه پاره شود، آلوده شود یا ملتهب شود.
کیستهای خوشخیم و بدخیم
بیشتر کیستها خوشخیم هستند و به دلیل انسداد در سیستمهای تخلیه طبیعی بدن ایجاد میشوند. بااینحال، برخی کیستها ممکن است تومورهایی باشند که در داخل تومورهای دیگر ایجاد میشوند. این موارد میتوانند بدخیم یا سرطانی باشندکیستها با تومورها فرق دارند.
علائم کیست
علائم و نشانهها بسته به نوع کیست میتواند متفاوت باشد. در بسیاری از موارد، فرد ابتدا از وجود یک توده غیرطبیعی مطلع میشود، بهویژه هنگامیکه کیست در زیرپوست قرار دارد.
بسیاری از کیستهای داخلی، مانند آنهایی که در کلیهها یا کبد ایجاد میشوند، ممکن است بههیچوجه علائمی ایجاد نکنند؛ و ممکن است تا زمانی که اسکن تصویربرداری - مانند MRI، CT یا سونوگرافی - آنها را تشخیص ندهد، موردتوجه قرار نگیرند.
اگر کیست در مغز ایجاد شود، میتواند باعث سردرد و علائم دیگر شود. کیست پستان همچنین میتواند باعث درد شود.
انواع کیست برخی از رایجترین انواع کیست عبارتاند از:
کیستهای آکنه
آکنه کیستیک یا آکنه ندولوسیستیک، نوعی آکنه است که در آن منافذ پوست مسدود شده و منجر به عفونت و التهاب میشود.
کیستهای عنکبوتیه
کیستهای عنکبوتیه ممکن است نوزادان تازهمتولدشده را هدف قرار دهند.
غشای عنکبوتیه مغز را میپوشاند. دلیل ایجاد این نوع کیست این است که در طی رشد جنین، این غشا دوبرابر شده یا تقسیم میشود و کیسه غیرطبیعی از مایع مغزی نخاعی تشکیل میشود. در برخی موارد، ممکن است پزشک تشخیص دهد که این کیست باید تخلیه شود.
کیستهای بیکر
کیستهای بیکر کیست پوپلیتئال نیز نامیده میشوند. فرد مبتلا به کیست بیکر اغلب برآمدگی و احساس گرفتگی در پشت زانو را تجربه میکند. درد ممکن است هنگام کشیدن زانو یا در هنگام فعالیت بدنی تشدید شود. کیستهای بیکر معمولاً به دلیل مشکلی در مفصل زانو مانند آرتروز یا پارگی غضروف ایجاد میشوند.
کیستهای بارتولین
کیستهای بارتولین در صورت مسدود شدن مجاری غده بارتولین که در داخل واژن قرار دارند، میتواند ایجاد شود. پزشک ممکن است جراحی یا آنتیبیوتیک تجویز شده را بهعنوان درمان توصیه کند.
کیست پستان
کیست پستان شایع است و ممکن است دردناک باشد، اما معمولاً به هیچ درمانی نیاز ندارد. در زنان، این کیستها میتوانند در طول چرخه قاعدگی ایجاد یا تغییر اندازه دهند و اغلب بهخودیخود از بین میروند. بااینحال، پزشک در صورت ایجاد ناراحتی میتواند مایعات را تخلیه کند. گفته میشود، بسته به نتایج بیوپسی، احتمال کمی وجود دارد که کیستهای پیچیده حاوی سرطان باشند یا بعداً خطر ابتلا به سرطان را در فرد افزایش دهند.
کیستهای گل مژه
غدد بسیار کوچک پلک که غدد میبومیا نامیده میشوند، روانکنندهای ایجاد میکنند که از دهانههای ریز لبههای پلکها خارج میشود. در صورت مسدود شدن مجاری، در این قسمت کیست میتواند ایجاد شود که به کیستهای گل مژه معروف هستند.
کیستهای کلوئیدی
کیستهای کلوئیدی در مغز ایجاد میشوند و حاوی مواد ژلاتینی هستند. پزشکان اغلب جراحی را بهعنوان درمان توصیه میکنند.
کیستهای دندانهدار
کیستهای دندانهدار تاج دندانهایی که هنوز بیرون نیامدهاند را احاطه میکنند.
کیست درموئید
کیستهای درموئید، در پوست، فولیکولهای مو، غدد عرق و تودهای از موهای بلند و همچنین بافت چربی، استخوان، غضروف و بافت تیروئید تشکیل میشوند.
کیستهای اپیدیدیم
کیستهای اپیدیدیم یا اسپرماتوسل در عروق متصل به بیضهها ایجاد میشوند. این نوع کیست شایع است و معمولاً اختلالی در باروری ایجاد نمیکند و نیاز به درمان ندارد. اگر این باعث ناراحتی شود، پزشک ممکن است جراحی را پیشنهاد کند.
کیستهای گانگلیون
کیستهای گانگلیون کیستهای کوچک و بیخطری هستند که روی مفصل یا پوشش تاندون یا نزدیک آن ایجاد میشوند. آنها معمولاً روی مچ دست ایجاد میشوند اما میتوانند روی، پا، مچ پا یا زانو نیز ظاهر شوند.
کیستهای هیداتید
کیستهای هیداتید به دلیل کرمهای نواری کوچک ایجاد میشوند. این کیستها در ریهها یا کبد تشکیل میشوند. گزینههای درمان شامل جراحی و دارو است.
کیست کلیه
انواع مختلفی از کیست کلیه وجود دارد. کیستهای تک، حاوی مایعات هستند که گاهی اوقات شامل خون هم میشوند. برخی از آنها در بدو تولد وجود دارند، درحالیکه انسداد مجرایی باعث برخی دیگر میشود. افراد مبتلا به بیماریهای عروقی کلیه ممکن است کیست داشته باشند که به دلیل گشاد شدن رگهای خونی تشکیل شده است.
کیستهای تخمدان
کیست تخمدان در زنانی که قاعدگی منظم دارند، شایع است. آنها در طی تخمکگذاری تشکیل میشوند.
اکثر کیستهای تخمدان خوشخیم هستند و علائمی ندارند. بااینحال، برخی میتوانند آنقدر بزرگ شوند که باعث بیرونزدگی شکم شوند. سندرم تخمدان پلیکیستیک به زمانی گفته میشود که در تخمدانها کیستهای کوچک زیادی تولید شوند.
کیستهای لوزالمعده
بیشتر متخصصان بهداشت کیستهای لوزالمعده را کیست واقعی نمیدانند. در عوض، از آنها بهعنوان شبه کیست یاد میکنند، زیرا آنها حاوی انواع سلولهای موجود در کیستهای واقعی نیستند. آنها میتوانند شامل سلولهایی باشند که به طور معمول در اندامهای دیگر مانند معده یا روده وجود دارند.
کیستهای پری اپیکال
کیستهای پری اپیکال که به آن کیستهای رادیکولار نیز گفته میشود، متداولترین نوع کیست ادنتوژنیک است که مربوط به تشکیل و تکامل دندان است. این کیستها معمولاً به دلیل التهاب پالپ، مرگ پالپ یا پوسیدگی دندان ایجاد میشوند.
کیستهای قطبی
کیستهای قطبی به کیستهای سه حلقوی نیز معروف هستند. آنها کیستهای پر از مایعات هستند که از فولیکول مو تشکیل میشوند و معمولاً در پوست سر ایجاد میشوند.
کیستهای پیلونیدال
کیستهای پیلونیدال در پوست نزدیک استخوان دنبالچه یا کمر ایجاد میشوند و گاهی اوقات حاوی موهای رشد کرده هستند. این کیستها میتوانند بهصورت خوشهای رشد کنند که باعث ایجاد سوراخ یا حفرهای در پوست میشود.
کیستهای غده پینه آل
این کیستهای خوشخیم هستند و در غده صنوبری مغز ایجاد میشوند. طبق مطالعهای که در سال ۲۰۰۷ انجام شد، کیستهای غده صنوبری نسبتاً شایع هستند.
کیست چربی
مردم از اصطلاح «کیست چربی» برای توصیف نوعی کیست استفاده میکنند که روی پوست صورت، کمر، پوست سر یا کیسه بیضه ایجاد میشود. کیستهایی که در این مکانها ایجاد میشوند ممکن است کیستهای اپیدرموئید یا قطبی باشند، اگرچه متخصصان بهداشت فقط پس از برداشتن و تجزیهوتحلیل کیست میتوانند تفاوت را تشخیص دهند.
کیستهای تارلوف
کیستهای تارلوف - همچنین بهعنوان کیستهای ریشه عصب دور مغزی، پرینوریال یا خاجی شناخته میشوند - در پایه ستون فقرات قرار دارند و از مایع مغزی نخاعی پر شدهاند.
کیست تارهای صوتی
دو نوع کیست تار صوتی وجود دارد: کیست مخاطی و کیست اپیدرموئید. کیستهای تارهای صوتی میتوانند کیفیت گفتار فرد را مختل کند، گاهی اوقات باعث میشوند تارهای صوتی شما موارد زیر را تولید کنند:
• چندین صدای همزمان، به نام دیپلوفونی
• گفتار تنفسی یا دیس فونی
• گرفتگی صدا
درمان کیست
گزینههای درمان کیست به عوامل مختلفی از جمله نوع کیست، محل آن، اندازه آن و میزان ناراحتی ایجاد شده. بستگی دارد. برای کیستهای بسیار بزرگی که علائم ایجاد میکنند، پزشک ممکن است جراحی را توصیه کند. گاهی اوقات، ممکن است با قراردادن یک سوزن یا کاتر در حفره، کیست را تخلیه یا آسپیراسیون کنند.
اگر کیست بهراحتی در دسترس نباشد، ممکن است از تصویربرداری رادیولوژی برای هدایت دقیق سوزن یا کاتر استفاده کنند. گاهی اوقات، یک متخصص بهداشت ممکن است مایع خارج شده را زیر میکروسکوپ بررسی کند تا مشخص کند سلولهای سرطانی وجود دارند یا نه. اگر آنها به سرطانی بودن کیست مشکوک باشند، ممکن است جراحی، بیوپسی از دیواره کیست، یا هر دو را پیشنهاد دهند.
بسیاری از کیستها در نتیجه یک بیماری مزمن یا زمینهای ایجاد میشوند، همانطور که میتواند در مورد بیماری پستان فیبروکیستیک یا سندرم تخمدان پلیکیستیک رخ دهد. در چنین مواردی، تمرکز درمان بر روی خود بیماری خواهد بود، نه کیست.