بیراهه رونق بازار گردشگری چیست؟
بیش از یک دهه است دولتهای مختلف در ایران تلاش میکنند سفر را در سبد خانوادهها بگنجانند و در این راستا طرحهایی مانند کارت اعتباری سفر یا ارائه وام نیز پیشنهاد و اجرایی هم شدهاند.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از دنیای اقتصاد؛ با این حال تجربهای که کارشناسان از اجرای این طرحها دارند نشان میدهد برای ساماندهی و تشویق خانوادهها به سفر ما در ایران نیازمند راهکاری هستیم که اتفاقا نیاز به هیچ بودجه و سرمایهگذاریای از سمت دولت ندارد.
تعطیلات دو روزه آخر هفته که هم بسیاری از کارشناسان و متخصصان حوزه گردشگری بر آن تاکید دارند و آن را به عنوان راهحلی برای توزیع زمانی و مکانی سفر پیشنهاد کرده است علاوه بر آنکه خانوادهها را ترغیب به سفر رفتن میکند، مقاصد گردشگری در ایران را هم تنوع بخشیده و به این ترتیب میتواند توزیع مکانی سفر را هم به دنبال داشته باشد.
نزدیک عید نوروز یا بینالتعطیلین زنگ تلفن هتلها و اقامتگاهها لحظهای قطع نمیشود. همه دنبال گرفتن جایی برای گذراندن روزهای تعطیلشان هستند، در این ایام خرید بلیت قطار یا اتوبوس با دشواری انجام شده و ترافیک جادهها زمان زیادی از شهروندان را هدر میدهد.
این در حالی است که باقی ایام سال گرد سکوتی مرگبار بر مراکز گردشگری پاشیده شده و تعداد متقاضیان اقامت یکباره به سمت صفر میل میکنند.
سهند عقدایی کارشناس گردشگری با اشاره به اینکه گردشگری به شکل صفر و یک در ایران وجود دارد، میگوید: ما شاهد شلوغترین و خلوتترین زمانهای سفر در ایران هستیم که این موضوع به توزیع نامناسب سفر بازمیگردد.
او میافزاید: در ایام عید تقاضا و به تبع آن قیمت به شکل قابل ملاحظهای بالا میرود ولی در سایر ایام چون تعطیلات مناسبی نداریم به یکباره شاهد کسادی بازار گردشگری هستیم. در این ایام صاحبان کسب وکار گردشگری قیمتهایشان را حتی تا اندازهای پایین میآورند که به قیمت تمام شده نزدیک میشود اما باز هم شاهد استقبال از سوی گردشگران نیستیم و همین موضوع سبب میشود هتلها و اقامتگاهها در اغلب اوقات سال خالی بمانند. این کارشناس گردشگری معتقد است تعطیلات دو روزه آخر هفته میتواند به توزیع زمانی سفر و در نهایت متعادل شدن قیمتها به عنوان یکی از اولویتهای وزیر جدید گردشگری کمک کند. او ادامه میدهد: متاسفانه دولتها هیچگاه اولویتشان گردشگری و رونق و توسعه اقتصادی نشات گرفته از آن نبوده است. در ایران ما همواره روی حمایت از تولید متمرکز بوده ایم که نتیجه مثبتی هم به همراه نداشته است.
به گفته عقدایی ما در بخش تولید انواع و اقسام حمایتها و معافیتها را داریم و دولت تسهیلات و بودجههایی را هم به آن اختصاص میدهد، اما در نهایت به علت بیراهه سیاستگذاری، تولید نتوانسته کارنامه قابل قبولی داشته باشد و با قطع کمک دولتی بتواند جریان عادی امور را پیش گیرد. او میگوید: کشاورزی پس از تولید از حوزههایی است که دولتها از آن پشتیبانی کردهاند، اما متاسفانه مدرن نشدن این بخش تنها باعث شده ما منابع آبی خود را در راه خودکفایی از دست بدهیم و به جایی برسیم که مسوولان عنوان کنند مزیت ایران در کشاورزی نیست و تاکید زیاد بر آن تنها به بحران آبی میانجامد.
عقدایی اضافه میکند: دولتها حتی حاضرند برای تجارت هم تسهیلات داده و به واردات کالا کمک کنند اما در بخش خدمات و گردشگری این حمایتها به شکل حداقلی است.این در حالی است که بخش خدمات با کمترین سرمایهگذاری در حوزه اشتغال بسیار موفق بوده و توانسته است بیشترین تعداد افراد را به سمت خود جذب کند.
با وجود چنین پتانسیلهایی متاسفانه سهم صنعت توریسم چندان جدی گرفته نشده و از این روست که متولیان گردشگری به مساله ساماندهی تعطیلات به عنوان یکی از مقولههایی که میتواند این صنعت را رونق بخشد نپرداختهاند.
پس از جنگ و در دولت سازندگی زمانی که بحث جلو کشیدن ساعت در ابتدای سال مطرح شد، بسیاری بر این حرکت ایراد وارد کردند.
با این حال دولت در آن دوره درباره اولویتهایی که برای این کار وجود دارد توانست موفق عمل کند.
این کارشناس گردشگری میگوید: امروز در موضوع ساماندهی تعطیلات ما باز هم میتوانیم همان اولویتها را لحاظ کرده و بر اساس اولویتهایمان که اشتغال و رشد اقتصادی است ضمن ساماندهی تعطیلات موجود، دو روز آخر هفته را تعطیل کنیم.
این دو روز میتواند پنجشنبه و جمعه باشد و هم با گرفتن نظر کارشناسان روی جمعه و شنبه توافق کنیم باشد.
یکی از راهکارهایی که برای سفر ارزان پیشبینی شده کارت اعتباری سفر یا دادن وام سفر است، عقدایی معتقد است انحراف معیار این طرحها ۹۰درصد است. او عنوان میکند: ۱۶ سال پیش که موضوع سفر ارزان و سفر کارت مطرح شد کمتر کسانی از این طرح در راستای سفر استفاده کردند. در عوض شاهد بودیم افراد با در دست داشتن سفر کارت یا کارتی که ادارهشان داده بود سراغ آژانسها رفته و از آنها میخواستند با کسر ۱۰درصد بقیه پول را به شکل نقدی به آنها بدهند. به این ترتیب این کارتها که قرار بود در سفر هزینه شود عملا به توسعه صنعت گردشگری منجر نشدند.
او میافزاید: با کمک و یارانه نمیتوان سفر را توسعه داد در مقابل ما باید شرایط را برای ساماندهی تعطیلات مهیا کنیم تا بازار سفر خود را تنظیم کند.
در ایران ما نوروز را داریم و در سال چند تعطیلات چند روزه هم وجود دارد، بنابراین مردم مجبورند زمان سفر خودشان را محدود به این موارد کنند، اما با تعطیلات دوروزه آخر هفته زمان سفر به کل سال گسترش مییابد.