معرفی کتاب نظام اداری سالم و کارآمد، آسیب‌ها و راهکارها
کتاب نظام اداری سالم و کارآمد، آسیب‌ها و راهکارها تالیف دکتر حسن عباس زاده، سیدمحمد شفیعی و احمدرضا شاوردی نیاسری است که توسط انتشارات آینده آموزان آتا در تابستان امسال منتشر شد.
در پیشگفتار این کتاب آمده‌است که در کشورهای در حال توسعه، دولت ها وظایف گسترده‌ای بر عهده دارند، به‌گونه‌ای که دامنه فعالیت آنها به مراتب گسترده تر از کشورهای صنعتی است. این امر همراه با تفاوت‌های موجود در نظام سیاسی، از جمله عوامل اصلی رواج فساد اداری در کشورهای مزبور تلقی می‌شود. اما علیرغم تصور اکثر مردم، فساد اداری فقط مختص کشورهای در حال توسعه نیست و در سایر کشورها از جمله کشورهای صنعتی پیشرفته نیز وجود دارد.
در این میان از دیرباز نظام اداری و بروکراتیک، به عنوان ابزاری برای رسیدن به اهداف مورد توجه دولت‌ها بوده است. نظام اداری سالم از عوامل بسیار مؤثر در تحقق اهداف حکومتها است. امروزه نقش نظام اداری سالم به عنوان عامل مؤثری در رسیدن به رشد و توسعه بر هیچ فردی پوشیده نیست. از طرفی فساد نظام اداری هم می‌‌تواند به عنوان مانع مؤثری در نیل به توسعه، ظاهر شود.
هدف از تالیف این کتاب بررسی و تبیین مفهوم فساد و تخلفات اداری، علل و ریشه آن و بکارگیری راهکارهایی جهت استقرار نظام اداری سالم است. در فصل اول تا چهارم مفهوم فساد و تخلفات اداری، جرایم و تخلفات شایع در سازمانها، عوامل و ریشه‌های فساد اداری و سازمانهای جهانی مبارز با آن تبیین شده‌است. در فصل پنجم تا دهم شاخص های سنجش فساد و نحوه مبارزه با فساد اداری، سیستم اطلاعاتی مدیریت منابع انسانی و نظام اداری سالم و نیز مدیریت تعارض منافع تشریح شده و در دو فصل پایانی، ویژگی های نظام اداری ناسالم و سالم، آسیب‌های نظام اداری کشور و نیز استراتژی ها و راهکارهای برطرف شدن آن ارائه گردیده‌است.
در این کتاب، بر شاخص های نظام اداری ناسالم نظیر عدم تحقق اهداف سازمانی، پایین بودن بهره وری، کم بودن رضایت ارباب رجوع، از خود بیگانگی کارکنان در کار، فساد مالی، پایین بودن رضایت شغلی کارکنان، کاهش مقبولیت و به تبع آن مشروعیت مدیریت، کندی کار، فقدان شایسته سالاری، رواج چاپلوسی و تملق، تضاد بین اهداف سازمانی و اهداف فردی کارکنان، رخوت و روزمرگی، هزینه تراشی بی فایده، ساختار حجیم و غیر ورزیده، ناراضی پروری، تبعیض و رابطه گرایی در جذب نیروی انسانی، پیچیدگی قوانین و مقررات و بخشنامه ها و سرریز شدن دستورالعمل های اداری، عدم هدفمندی نظام نظارت و ارزشیابی، سرگردانی سیستم تشویق و تنبیه، ناآگاهی عمومی از فرآیندهای اداری و بخصوص حقوق فردی و تکالیف سازمان اشاره شده است.
توسعه دولت الکترونیک و شفافیت، اجرای مناسب قانون مدیریت تعارض منافع، کاهش تورم قوانین، ضرورت دیدگاه کلان نگر و سیستمی نسبت به سازمان، بکارگیری فن آوری های نوین اطلاعاتی و ارتباطی، نظارت پیشگیرانه و قبل از وقوع مشکل، ایجاد فرهنگ و جو سازمانی مناسب با سلامت اداری، پیروی از الگوی حکمرانی خوب متناسب با فرهنگ بومی کشور، هوشمندسازی نظام اداری و اجرای کامل قانون دسترسی آزاد به اطلاعات و تدوین قانون پاسخگویی عمومی، کوچک‌سازی و چابک‌سازی و کاهش تصدی‌گری دولت در اقتصاد و ترویج فرهنگ و آموزه‌های اخلاقی و دینی در جامعه و نظام اداری کشور از جمله راهکاری استقرار نظام اداری سالم و کارآمد عنوان شده است.
طبیعی است سازمانها با وجود آسیب‌ها و ناسالم بودن قادر به ایفای نقش موثر خود در اجرای سیاستهای کلان کشور نخواهد بود. بنابراین برخی راهکارهای اجرایی برای مقابله با آسیب‌های اداری پیشنهاد شده تا با عملیاتی شدن آنها گام مؤثری در راستای کارآمدسازی اداره امور سازمانها برداشته شود که این امر موجب کارآمد شدن دولت در اجرای صحیح برنامه های توسعه ای و در چنین شرایطی آسیب هایی نظیر سوء مدیریت و ناکارآمدی در سازمانهای کشور وجود نخواهد داشت که این امر موجبات رضایتمندی آحاد مردم و مسئولین عالی کشور را فراهم خواهد ساخت.
این کتاب می تواند مورد استفاده سیاستگذاران، مدیران و کارشناسان بخش دولتی و خصوصی قرار گیرد و به عنوان کتاب مکمل درسی رشته مدیریت در مقاطع تحصیلی کارشناسی و کارشناسی ارشد دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی مورد بهره برداری قرار گیرد. امید است که صاحب نظران، پژوهشگران و مدیران سازمانها ما را از نظرها و راهنمایی های خویش بهره مند سازند.
برای این پژوهشگران و نویسندگان فعال در حوزه مدیریت، آرزوی سلامتی و موفقیت روزافزون در پیشبرد اهداف عالیه نظام اداری را داریم.
