تغییرات محسوس در تجارت ایران با ترکیه و چین / پیام افزایش تجارت با بزرگترین صادر کننده دنیا چیست؟

اقتصاد آنلاین- محبوبه فکوری؛ تجارت کشورهای دنیا با یکدیگر اندکی روان‌تر شده است. سال ۲۰۲۰ بود که شیوع یک ویروس ناشناخته در کشوری که بزرگترین صادرکننده کالا به دنیا است، چرخ‌های تجارت را در بسیاری از کشورها قفل کرد و سختگیری‌ها نسبت به محموله‌های تجاری در دنیا را به اوج رساند.

تا ماهها بعد از آغاز سال نو میلادی، بسیاری از کشورها از پذیرش محموله‌های تجاری یکدیگر خودداری می‌کردند و شیوع ویروس کرونا و اطلاع دنیا از وجود آن، آنهم در کشوری همانند چین که مبدا و مقصد بسیاری از محموله‌های صادراتی و وارداتی جهان است، بسیاری را نگران کرده بود و از آنجا که این ویروس کاملا ناشناخته و البته کشنده بود، احتیاط را در پذیرش و ارسال کالاها در تمامی مبادی و مقاصد تجاری به حداکثر رساند.

اما رفته رفته و با کشف پادزهرها و واکسن‌های مرتبط با کرونا، بسیاری از کشورهای دنیا فضای تجاری خود را به روی شرکایش گشودند و تجارت کم کم از حالت بحرانی خارج شده و به روال عادی برگشت؛ هر چند که اثرات مخرب آن بر روی رشدهای اقتصادی و تولید ناخالص داخلی دنیا تا ماهها به جای ماند و اکنون هم به صورت کامل ترمیم نشده است.

در این میان تجارت ایران با بسیاری از کشورهای دنیا نیز از اواخر سال ۹۸ با کندی و البته در برخی موارد توقف همراه شد و بر این اساس بسیاری از آمارهای تجاری و مراودات کالایی ایران با کشورهای دنیا تا نیمه دوم سال جدید با مشکلات بسیاری مواجه بود؛ به نحوی که این مشکلات روند کلی تجارت را تحت تاثیر قرار داد.

اما از ابتدای سال ۲۰۲۱ میلادی، روند تجارت ایران با دنیا رفته رفته به روزهای قبلی بازگشت و نسبت به مدت مشابه سال قبل(نیمه اول سال ۲۰۲۰ میلادی) برخی از مقاصد کالاهای صادراتی ایران با رشد چشمگیری مواجه شدند؛ به نحوی که آمارهای تجاری حکایت از آن دارد که در برخی از کشورهای هدف صادراتی همچون چین و ترکیه که در فهرست ۵ کشور اول هدف صادراتی ایران قرار دارند، تراز تجاری به ترتیب ۵۴ درصد و ۱۲۰ درصد رشد داشته است.

مروری بر آمارهای تجاری حکایت از آن دارد که در نیمه نخست سال ۲۰۲۱ در مقایسه با نیمه نخست سال ۲۰۲۰ تراز تجاری ایران و ترکیه ۱۲۰ درصد رشد داشته؛ به نحوی که تراز تجاری ایران و ترکیه در نیمه اول سال ۲۰۲۱ میلادی ۴۸ میلیون دلار بوده؛ در حالیکه این رقم برای نیمه اول سال ۲۰۲۰ میلادی، ۲۴۲ میلیون دلار منفی بوده است که این حکایت از رشد ۱۲۰ درصدی دارد.

در عین حال، میزان واردات از ترکیه در نیمه اول سال ۲۰۲۱ میلادی ۹۹۸ میلیون دلار و میزان کل صادرات غیرنفتی ایران به ترکیه در سال ۲۰۲۱ میلادی ۱۰۲۵ میلیون دلار بوده است؛ ضمن اینکه صادرات نفتی ایران به ترکیه نیز به ۲۱.۵ میلیون دلار رسیده است.

در عین حال تراز تجاری ایران و ترکیه در سال ۲۰۲۰ میلادی ۲۴۲ میلیون دلار منفی بوده، به این معنا که میزان واردات ۶۵۹ میلیون دلار و میزان صادرات ۴۱۸ میلیون دلار بوده است. بر این اساس میزان صادرات غیرنفتی در نیمه اول سال ۲۰۲۱ نسبت به مدت مشابه سال قبل، ۱۵۰ درصد رشد داشته است.

اما شریک دیگر راهبردی ایران چین است که بر اساس آمارها، تراز تجاری ایران با این کشور نیز ۵۴ درصد رشد داشته است؛ اگرچه تراز از این کشور در نیمه نخست سال ۲۰۲۱ میلادی ۵۰۱ میلیون دلار نسبت به مدت مشابه سال قبل کاهش داشته است.

از سوی دیگر میزان واردات ایران از چین در نیمه نخست سال ۲۰۲۱ میلادی ۳ میلیارد و ۶۱۲ میلیون دلار، میزان صادرات ۳ میلیارد و ۱۱۲ میلیون دلار و میزان صادرات نفت ۸.۹ میلیون دلار بوده است.

مروری بر آمارهای منتشر شده حکایت از آن دارد که میزان تراز تجاری ایران و چین در نیمه نخست سال ۲۰۲۰ میلادی ۱۰۹۳ میلیون دلار منفی بوده است؛ ضمن اینکه میزان واردات از این کور ۴ میلیارد و ۲۳۴ میلیون دلار و میزان صادرات ۳ میلیارد و ۱۴۱ میلیون دلار بوده است که نشان می‌دهد ایران در این مدت بیشتر از ارزی که از چین بابت فروش کالاهای صادراتی خود دریافت کرده، از این کشور خرید کرده است.

به هر حال بهبود قابل توجه صادرات غیرنفتی ایران به کشور ترکیه و چین کاملا مشهود است؛ ضمن اینکه تراز بازرگانی مثبت ایران با ترکیه نیز نسبت به مدت مشابه سال قبل، کاملا حائز اهمیت خواهد بود.

از سوی دیگر، کل تجارت بین ایران و چین در ماه جولای ۲۰۲۱ میلادی نسبت به ماه قبل از آن ۶ درصد رشد داشته که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل، این رشد به ۲۶ درصد هم می رسد.

در عین حال افزایش ۵.۸ درصدی صادرات غیرنفتی ایران به چین نیز طی یک ماهه جولای ۲۰۲۱ کاملا مشهود است.