اُفت تحصیلی ؛ دغدغه تداوم آموزش مجازی
از همان روزهای اول آموزش مجازی تا به امروز مسئولان آموزش و پرورش، معلمان و خانواده‌ها در یک موضوع با هم یکصدا بودند و آن هم افت تحصیلی و موضوع یادگیری دانش‌آموزان در آموزش‌های مجازی است.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از ایران، در حقیقت هر چه به روزهای امتحانات نزدیک‌تر شدیم اعتراض خانواده‌ها نسبت به افت تحصیلی فرزندانشان بیشتر شد و دانش‌آموزان هم بارها اعلام کردند دل خوشی از شیوه آموزش مجازی ندارند و در این مدل آموزشی نمی‌توانند درس‌ها را به‌خوبی یاد بگیرند. خانواده‌ها هم با اینکه در این سال تحصیلی بیشتر از گذشته با فرزندان خود همراه بوده‌اند، از آموزش مجازی ناراضی هستند و می‌گویند که فرزندانشان حتی درس‌های نه‌چندان سخت را هم یاد نگرفتند.
این موضوع حالا به یک دغدغه جدی مسئولان آموزش و پرورش تبدیل شده است، چراکه آنها هم به افت تحصیلی و یادگیری دانش‌آموزان تأکید می‌کنند. در این باره معاون ابتدایی وزیر آموزش و پرورش می‌گوید: «متأسفانه دانش‌آموزان در مقطع ابتدایی در مهارت‌های خواندن و نوشتن دچار مشکل شده‌اند.» از سوی دیگر معاون آموزش متوسطه وزارت آموزش و پرورش هم به افت تحصیلی دانش‌آموزان متوسطه اول و دوم اشاره می‌کند و می‌گوید: «دانش‌آموزان متوسطه اول در درس‌های عربی، ادبیات و ریاضی مشکل دارند و دانش‌آموزان متوسطه دوم هم در درس‌های فیزیک، شیمی، رWیاضی و عربی دچار افت شدند.»
نمره‌ها عالی اما غیرواقعی است
افت تحصیلی دانش‌آموزان دغدغه جدی هر ساله خانواده‌هاست. اولیای دانش‌آموزان همیشه دلشان می‌خواهد که فرزندانشان نمرات بالا بگیرند با اینکه در این روزهای کرونایی به‌خاطر امتحانات غیرحضوری بیشتر دانش‌آموزان نمره‌های عالی می‌گیرند اما خانواده‌ها به‌خوبی می‌دانند که این نمره‌ها، نمره‌های واقعی فرزندانشان نیست. خبرنگار با خانواده چند دانش‌آموز در پایه‌های مختلف گفت‌و‌گو کرده است و از آنها درباره درس‌هایی پرسیده که دانش‌آموزانشان در آن افت شدید تحصیلی داشته‌اند.
مادر همایون دانش‌آموز پایه نهم یکی از همین خانواده هاست. او نمره‌های میان ترم پسرش را غیرواقعی می‌داند و در این باره می‌گوید: «امسال همه نمرات پسرم ١٩ یا ٢٠ بود. فکر کنید ریاضی را ٢٠ گرفت. رفتم مدرسه گفتم که سال قبلش با داشتن معلم خصوصی ریاضی ١٧ میشد چطور امسال که درس‌هایش سخت‌تر شده ریاضی و علوم را ٢٠ و ١٩ گرفته است. گفتم در خانه یک تمرین ریاضی را نمی‌تواند حل کند چطور توانسته این همه ٢٠ ردیف کند. البته که معلمش هم قبول داشت که به خاطر شرایط امتحان همه کلاس نمره‌های بالا گرفته‌اند در کل پسرم در درس علوم و ریاضی افت شدیدی داشته و خودم می‌بینم که تمرین ریاضی نمی‌تواند حل کند.»
منیره جلالی هم دو دختر دارد مانلی که کلاس دوم است و زیبا که دانش‌آموز پایه یازدهم علوم انسانی است. او درباره افت تحصیلی دخترانش می‌گوید: «مانلی وقتی کلاس اول بود کرونا آمد و مدارس تعطیل شد الان دخترم کلاس دوم است. امسال هم که کلاً آموزش‌ها مجازی بود الفبا را اصلاً یاد نگرفت و من کل تابستان پارسال داشتم با او الفبا کار می‌کردم. امسال هم در دروس ریاضی و فارسی بسیار مشکل داشت.
کتاب فارسی‌اش را حفظم. زیبا هم در درس‌های تخصصی اش مشکل دارد عربی و فلسفه برایش خیلی سخت است.»مادر امیر حسین دانش‌آموز کلاس پنجم ابتدایی هم به درس فارسی اشاره می‌کند و می‌گوید: «در ادبیات فارسی پسرم بسیار افت کرده است. روخوانی، روان خوانی و املاهایش بسیار ضعیف شده، سال تحصیلی گذشته کتاب فارسی را بهتر از امسال می‌خواند. امسال فقط شعرها را حفظ کردند اصلاً معنای لغت‌ها را نمی‌داند. اصلاً هم دوست ندارد از روی کتاب بخواند.»
مادر پارسا دانش‌آموز پایه دهم ریاضی هم می‌گوید: «رشته ریاضی کلاً سخت است و به‌خاطر آموزش‌های مجازی پسرم در دروس فیزیک، ریاضی و شیمی مشکل پیدا کرده است البته معلم خصوصی گرفتم تا مشکلی برای درس‌های پایه‌اش به‌وجود نیاید بچه‌های ریاضی علاوه بر درس‌های تخصصی در درس عربی هم مشکل دارند.»
افت تحصیلی را نمی‌توان انکار کرد
برخی از معلمان بر این باورند که تدریس‌های مجازی آنچنان کیفیتی نداشته است. همین موضوع موجب شد تا بسیاری از دانش‌آموزان در درس‌های پایه‌ای و اختصاصی‌شان دچار مشکل شوند. موضوعی که علی زرین نشان معلم فیزیک متوسطه اول و دوم به آن اشاره می‌کند: «ما نمی‌توانیم افت تحصیلی دانش‌آموزان را انکار کنیم. با توجه به اینکه در متوسطه اول و دوم تدریس می‌کنم در جریان هستم که بیشتر معلمان از افت تحصیلی دانش‌آموزانشان شکایت دارند.
بچه‌های ریاضی و تجربی بیشتر در درس‌های ریاضی، فیزیک و شیمی دچار افت تحصیلی شدند و دانش‌آموزان هنرستان هم در دروس کارگاهی بسیار ضعیف هستند. خیلی از دانش‌آموزان با مفاهیم ابتدایی کارهای عملی رشته‌های خود آشنایی ندارند. برای سال تحصیلی آینده این افت باید جبران شود. به‌نظرم باید بخشی از ساعت تدریس را به درس‌های سال قبل اختصاص دهیم، چرا که اگر توجهی به این افت تحصیلی نکنیم دانش‌آموزان از درس و مدرسه گریزان می‌شوند. البته این برنامه‌ریزی هم نیاز به حضور دانش‌آموز در مدرسه دارد.»
مشکلات معلمان مناطق محروم بیشتر از معلمان کلانشهرها است. آنها از یک سو با اولیای دانش‌آموزانی در ارتباط بودند که سواد چندانی نداشتند و در سوی دیگر دانش‌آموزانی را داشتند که به خاطر نداشتن گوشی نمی‌توانستند در فضای مجازی برای آموزش حاضر شوند. محسن رضایی معلم پایه ابتدایی منطقه سردشت دزفول است. او در این باره می‌گوید: «ما در منطقه‌ای محروم تدریس می‌کنیم. در این منطقه آنتن دهی بسیار ضعیف است و خانواده‌های دانش‌آموزان هم توانایی خرید گوشی‌های هوشمند برای فرزندانشان را ندارند. بنابراین ما مجبور بودیم که کلاس‌ها را حضوری برگزار کنیم از اسفند ماه به‌خاطر قرمز شدن استان خوزستان کلاس‌های حضوری هم تعطیل شد. این روزها که امتحانات را برگزار می‌کنم متوجه شدم بچه‌ها چقدر افت تحصیلی داشتند. بچه‌های پایه‌های ابتدایی خواندن و نوشتن را به‌خوبی یاد نگرفتند. اکثر دروس نیمه کاره مانده است و نتوانستیم تمام کنیم. باید منتظر باشیم تا کلاس‌ها دوباره حضوری شود و خودمان به دانش‌آموزان درس‌ها را آموزش دهیم متأسفانه بیشتر خانواده‌ها در این مناطق بی‌سواد هستند و نمی‌توانند درس‌های باقی مانده را به فرزندانشان آموزش دهند.»
مریم علی محمد هم معلم کلاس پنجم ابتدایی در منطقه رودهن است. او می‌گوید: «بچه‌ها در درس ریاضی و فارسی افت داشتند. برخی‌هایشان که فقط می‌آمدند در شاد حاضری می‌زدند و می‌رفتند. پیگیر هم که می‌شدیم می‌گفتند این چه مدل درسی است. امسال به خاطر نوع آموزش و مدل امتحان خیلی از دانش‌آموزان نمره بالا گرفتند این درحالی است که می‌دانم این دانش‌آموز در درس مثلاً ریاضی خیلی ضعیف است و اگر حضوری امتحان بدهد نمره پایین می‌گیرد. پیشنهادم به آموزش و پرورش این است که اولاً سال تحصیلی آینده را حضوری برگزار کنند و بعد هم از ظرفیت فضای مجازی استفاده کنند. ما در سال تحصیلی آینده هم تدریس حضوری داشته باشیم و هم مجازی. یکسری از دروسی که نیاز به کار عملیاتی و تمرینی ندارد معلم آن را در فضای مجازی تدریس کند و وقت تدریس حضوری را به درس‌هایی مثل ریاضی و فارسی که دانش‌آموزان در آن خیلی افت کردند، بدهیم. معلم‌ها باید درس‌های سال گذشته را دوره کنند.»
برنامه آموزش و پرورش برای جبران افت تحصیلی دانش‌آموزان
رضوانه حکیم‌زاده معاون ابتدایی وزیر آموزش و پرورش افت تحصیلی دانش‌آموزان را تأیید می‌کند و می‌گوید: «چندی پیش به استان‌ها ابلاغ کردیم تا مدیران مدارس دانش‌آموزان را مورد ارزیابی کیفی قرار دهند. بر اساس این ارزیابی دانش‌آموزانی که از حمایت خانواده‌هایشان برخوردار بودند و اولیای آنها وقت بیشتری برایشان می‌گذاشتند به لحاظ علمی در سطح بالاتری از دانش‌آموزانی بودند که خانواده‌هایشان بی‌سواد بودند. متأسفانه دانش‌آموزان در مقطع ابتدایی در مهارت‌های خواندن و نوشتن دچار مشکل شده‌اند.» او درباره برنامه‌های جبرانی وزارتخانه برای این افت تحصیلی می‌گوید: برای تابستان برنامه‌ریزی برای استان‌ها بویژه استان‌های محروم داریم تا دانش‌آموزان بتوانند خواندن و نوشتن را تقویت کنند. از دانشجویان دانشگاه فرهنگیان و خیرین فرهنگی در مناطق کمک خواهیم گرفت تا برنامه‌های آموزشی ما را در مناطق اجرایی کنند البته برای سال تحصیلی آینده هم برنامه‌ریزی خواهیم کرد و در حال حاضر در حال تنظیم برنامه سال بعد هستیم و حتماً به این موضوع هم رسیدگی می‌کنیم.
علیرضا کمره‌ای معاون آموزش متوسطه وزارت آموزش و پرورش هم به افت تحصیلی دانش‌آموزان متوسطه اول و دوم اشاره می‌کند و می‌گوید: هنوز امتحانات دانش‌آموزان تمام نشده که بتوانیم آماری اعلام کنیم اما طبق بررسی‌های ما دانش‌آموزان دچار افت یادگیری و آموزشی شده‌اند. بیشترین مشکل دانش‌آموزان هم در دروس پایه است. دانش‌آموزان متوسطه اول در درس‌های عربی، ادبیات و ریاضی مشکل دارند و دانش‌آموزان متوسطه دوم هم در درس‌های فیزیک، شیمی، ریاضی و عربی دچار افت شده‌اند. البته این موضوع در سال‌های پیش هم بوده است اما امسال به خاطر آموزش مجازی بیشتر شده است.
او به برنامه‌های پیش‌بینی شده اشاره می‌کند و می‌گوید: ما برنامه‌های مختلفی برای جبران این افت تحصیلی داریم؛ برای پایه اول و دوم متوسطه بعد از امتحانات کلاس‌های تقویتی در فضای مجازی برگزار می‌کنیم از مدارس می‌خواهیم در درس‌هایی که دانش‌آموزان به مشکل برخورده‌اند کلاس جبرانی بگذارد. ما طبق قوانین نظام آموزشی می‌توانیم این برنامه را برای دانش‌آموزان بگذاریم، چراکه وضعیت و شرایط کرونایی موجب افت و ریزش تحصیلی در دانش‌آموزان مقاطع مختلف شده است. البته افت تحصیلی در سنین پایین‌تر بیشتر دیده می‌شود. دانش‌آموزان مقطع ابتدایی در شرایط خاص تری قرار دارند.
