سایه سنگین انتخابات بر سر بورس

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از همشهری؛ به فاصله دو روز، دو بند مهم از بسته نجات بورس به اجرا درآمد. در نخستین بند، بانک مرکزی مجوز تزریق 50میلیون دلار نقدینگی را به بازار سهام صادر کرد و در دومین فاز، فرمان ارائه تسهیلات از سوی بانک‌ها به سهامداران و نهاد‌های مالی برای خرید سهام صادر شد اما هیچ‌کدام از این مصوبات نتوانست بازار سهام را به تحرک وادارد؛ به‌نظر می‌رسد تمام توجه فعالان بورس به انتخابات ریاست‌جمهوری معطوف شده است.

 بانک مرکزی روز دوشنبه اعلام کرد: معادل ریالی ناشی از فروش 50میلیون دلار از منابع ارزی حساب صندوق توسعه ملی را به صندوق تثبیت بازار سرمایه واریز کرده است. به فاصله یک روز بعد از انتشار این خبر دیروز بانک مرکزی موانع پرداخت وام به سهامداران و نهاد‌های مالی را برداشت و اعلام کرد بانک‌ها می‌توانند به سهامداران و نهاد‌های مالی وام بدهند. این ابلاغیه مطابق با یکی از بند‌های دهگانه بسته نجات بورس است و حالا به بانک‌ها ابلاغ شده و قرار است بانک‌ها تا 5برابر حقوق صاحبان سهام به شرکت‌های کارگزاری تسهیلات بدهند. قراراست این وام‌ها برای خرید سهام به سهامداران اعطا شود؛ موضوعی که در 5‌ماه نخست پارسال به رشد شاخص بورس منجر شد.

از پارسال روند اعطای تسهیلات بانک‌ها به شرکت‌های کارگزاری متوقف شده بود و کارگزاران بورس قادر نبودند به سهامداران برای خرید سهام وام بدهند. اما طبق بسته نجات بورس که هفتم اردیبهشت در ستاد هماهنگی اقتصادی دولت تصویب شد، بانک مرکزی مکلف شد موانع پرداخت تسهیلات به سهامداران و نهاد‌های مالی را حذف کند. دولت امیدوار است با اجرای این مصوبات به‌ویژه در آستانه انتخابات، جلوی نزول بورس را بگیرد اما بورس ظرف دو روزگذشته اعتنایی به مصوبات بانک مرکزی نکرده و همچنان در حال نزول است.

بی‌اعتنایی بورس به مصوبات

با وجود اینکه برآورد می‌شد اجرای مصوبات جدید اثر مثبتی بر شاخص‌ بورس داشته باشد اما روند معاملات بازار سهام نشان می‌دهد مصوبات جدید که سعی دارد طرف تقاضا را در بورس تقویت کند چندان توجه سهامداران را جلب نکرده؛ به‌طوری که ظرف روزهای گذشته قیمت سهام بسیاری از شرکت‌های بورس همچنان با نزول مواجه شده و شاخص بورس نیز قرمزپوش بوده است. همچنین ظرف دو روز گذشته و همزمان با اجرای مصوبات جدید بانک مرکزی هزارمیلیارد تومان نقدینگی از بازار سهام خارج شده است. از ابتدای امسال تاکنون 13هزار میلیارد تومان نقدینگی از بازار سهام خارج شده و بخشی از این نقدینگی راهی بازار اوراق بدهی و رمزارزها شده است.

پارسال اعطای تسهیلات برای خرید سهام در 5‌ماه نخست سال نقش زیادی در تقویت طرف تقاضا در بورس داشت اما بعد از آن پرداخت اعتبار به سهامداران با مانع‌تراشی‌های بانک مرکزی مواجه شد و همین عامل در کاهش تقاضا و گسترش جو بی‌اعتمادی در بورس نقش زیادی داشت. حالا اما دولت در تلاش است تا بار دیگر با تسهیل سیاست‌های تزریق مالی اعتماد ازدست‌رفته را به بورس بازگرداند، ولی روند معاملات بازار سهام نشان می‌دهد بازار سهام توجه چندانی به اجرای این مصوبات ندارد. اما چرا بورس در شرایط حاضر توجهی به سیاست‌های حمایتی نمی‌کند؟

توجه بورس به انتخابات

ارزیابی‌ها نشان می‌دهد یکی از دلایل بی‌توجهی بازار سهام به اجرای سیاست حمایتی از بورس، نزدیک‌شدن به زمان انتخابات ریاست‌جمهوری است. به باور اقتصاددانان این انتخابات در تصمیم‌گیری سهامداران نقش زیادی دارد و تا قبل از مشخص‌شدن نتایج انتخابات ریاست‌جمهوری، نقدینگی تازه‌ای وارد بورس نخواهد شد. بازارسرمایه در طول دورهای قبل همیشه به انتخابات ریاست‌جمهوری واکنش نشان داده و علت آن ابهام در سیاست‌های اقتصادی دولت بعدی است.

نامشخص‌بودن سیاست‌های اقتصادی دولت بعد و ابهام در مواجهه رئیس‌جمهوری بعد با قیمت دلار، نرخ تورم و تولید ازجمله دلایلی است که سهامداران را به انفعال وا داشته است. بسیاری از اقتصاددانان با تکیه بر سوابق گذشته بر این باورند که دولت بعدی تلاش خواهد کرد تا از طریق ارزپاشی قیمت ارز را کاهش دهد و این همان پاشنه آشیل بازار سهام است. کاهش قیمت ارز به‌طور مستقیم بر شاخص‌های بورس اثر منفی می‌گذارد و سهامداران منتظرند تا تکلیف چنین سیاست‌هایی روشن شود. به همین دلیل اجرای هر نوع سیاستی برای تقویت طرف تقاضا و تزریق نقدینگی به بورس باید به بعد از انتخابات ریاست‌جمهوری موکول شود.

عباسعلی حقانی‌نسب، کارشناس بازار سرمایه، درباره واکنش سهامداران به انتخابات ریاست‌جمهوری می‌گوید: بازار در بلاتکلیفی به سر می‌برد زیرا اغلب نامزد‌های ریاست‌جمهوری، پاسخ قانع‌کننده‌ای در حوزه اقتصاد ندارند.

او درباره نحوه اثر‌گذاری انتخابات ریاست‌جمهوری بر بازار سهام می‌گوید: اگر انتخابات به سمت تخریب رقیبان برود، اثری منفی بر بازار خواهد گذاشت اما اگر به سمت امید و ارائه برنامه برود تأثیر مثبتی بر بازار سرمایه خواهد گذاشت. با وجود این فضایی که تا الان از انتخابات ریاست‌جمهوری دیده شده رویکرد تخریبی داشته است.

سهیل کلاهچی، کارشناس بازار سرمایه هم درباره تزریق نقدینگی از صندوق توسعه ملی به صندوق تثبیت بازار سرمایه می‌گوید: ورود منابع مالی به بورس، مسکنی است که ممکن است به‌صورت موقت درد را آرام کند اما مشکل بازار را به‌صورت ریشه‌ای برطرف نمی‌کند.

او به اثر انتخابات ریاست‌جمهوری بر معاملات بورس اشاره می‌کند و می‌گوید: امیدواریم با نزدیک‌شدن به انتخابات ریاست‌جمهوری ریسک‌های بازار کاهش پیدا کند. او به تأثیر سیاست‌های رئیس‌جمهوری آینده بر بهبود وضع بازار سهام اشاره می‌کند و می‌گوید: اگر قرار باشد اتفاق جدیدی در دولت جدید رخ دهد باید در 6‌ماه دوم سال١4٠٠ شاهد تأثیر اقدامات به‌کار گرفته‌شده در بازار باشیم، زیرا در آن زمان، رئیس‌جمهوری جدید آغاز به فعالیت کرده و سیاست‌های لازم را در بازار به‌کار گرفته است.