صندوق ذخیره فرهنگیان
طرحی که در سال ۱۳۷۳ به جهت افزایش رفاه و ارتقا معیشت جامعه فرهنگی کشور راه‌اندازی و پس از مدتی با چالش‌های اساسی در زمینه مدیریت و سازماندهی روبه‌رو شد، اخیرا با هدف نظارت بیشتر بر عملکرد، به بازار بورس عرضه شد.
این طرح صندوق ذخیره فرهنگیان نام دارد و ما در این مقاله به بررسی جزئیات بیشتر ثبت نام صندوق ذخیره فرهنگیان خواهیم پرداخت.
صندوق ذخیره فرهنگیان چیست؟
صندوق ذخیره فرهنگیان از طرح‌های ارائه شده دولت در سال 1377 بود که با توجه به نقش مهم فرهنگیان و به منظور رفاه معیشتی آن‌ها، انجام شد. به علت مزایای بیشماری که این صندوق برای فرهنگیان عزیز داشت، عده بسیاری از معلمان در آن ثبت نام کردند. حجم مبلغ وارد شده در این صندوق بالا رفت و متاسفانه مدیران و مسئولان صندوق در طول این سال‌ها نتوانستند عملکرد خوبی را از خود نشان دهند. این عملکرد نامناسب، سبب بروز اختلافات بسیار شد و برای حل این معضل، قرار شد که صندوق ذخیره فرهنگیان به سازمان بورس سپرده شود تا تحت نظارت دقیق قرار بگیرد.
طریقه شکل‌گیری صندوق به این صورت بود که مقرر شد هر کدام از فرهنگیان عضو این صندوق، حداکثر تا سقف 5 درصد از حقوق ماهیانه خود را به این صندوق تزریق کنند و دولت هم مبلغی معادل آن را به صندوق واریز کند. اما در ادامه مسیر، استراتژی‌های صندوق به گونه‌ای تدوین شد که اجازه می‌داد صندوق وارد عرصه سرمایه‌گذاری و فعالیت در امور بانکی، تجاری، مالی و... شود تا با عمل به این استراتژی‌ها منافع اقتصادی و رفاهی فرهنگیان به راحتی تأمین شود.
مزیت عضویت در صندوق ذخیره فرهنگیان چیست؟
همان طور که گفتیم عضویت در این صندوق برای فرهنگیان مزایای فروانی دارد. از جمله سودی که از سرمایه‌گذاری این صندوق در طرح‌های نامبرده حاصل می‌شود. در واقع فرهنگیان هم سهم واریزی خود را، هم مبلغی که دولت به عنوان کمک به صندوق واریز می‌کند و هم سود سرمایه‌گذاری‌ها را دارند. یکی دیگر از مزیت‌ها این است که صندوق و شرکت‌های مرتبط برخی تسهیلات نظیر بیمه شخص ثالث اقساطی، تورهای گردشگری و مسافرتی اقساطی، خودرو لیزینگی و... را به معلمان گرامی ارائه می‌دهند. دیگر مزیت صندوق ذخیره فرهنگیان، این است که با استفاده از دارایی ایجاد شده در آن، دوران بازنشستگی بهتری را خواهند گذراند.
عرضه صندوق ذخیره فرهنگیان در بورس
همان طور که در بالا گفتیم سال‌های متمادی صندوق ذخیره فرهنگیان دچار معضل سوء مدیریت و کمبود نظارت بر عملکرد بود. تا این که در سال 99 در جلسه دولت، عرضه صندوق ذخیره فرهنگیان در بورس مطرح شد و به تبع آن عناوینی چون سهام صندوق ذخیره فرهنگیان و سهام فرهنگیان شکل گرفت. زیرا سازمان بورس دارای قوانین و چهارچوب‌های مشخصی است که با نظارت دقیق پیگیری می‌شود؛ این یعنی کوچکترین تخلف شرکت‌ها در بورس قابل ردگیری است.
شرکت‌های حاضر در بورس، کارمزدها و گزارش‌های مالی خود را هرساله به بورس ارائه می‌کنند تا در سایت‌های مربوطه منتشر شود و اعضا بتوانند دسترسی ساده و سریع به آن‌ها داشته باشند. به این صورت می‌توان امیدوار بود که دیگر هیچ تخلفی در فرآیند خرید صندوق ذخیره فرهنگیان رخ نخواهد داد.
فرآیند عرضه صندوق ذخیره فرهنگیان در بورس چگونه است؟
فرآیند ورود شرکت‌های صندوق ذخیره فرهنگیان در بورس طبق گفته مهدی نیکدل، مدیر عامل صندوق، به این ترتیب بود که گروهی از شرکت‌های زیرمجموعه این صندوق مانند شرکت ماشین‌سازی اراک و ایران ارقام از سال‌ها قبل وارد بازار بورس شدند. علاوه بر آن‌ها، دو شرکت بیمه معلم و شرکت بازرسی مهندسی و صنعتی نیز سال گذشته وارد این بازار شدند و هم اکنون نیز شرکت پتروفرهنگ در فرابورس عرضه شده است. مدیر عامل صندوق اضافه کرد که: «سه شرکت پترو فرهنگ و بیمه معلم و شرکت فرهنگیان، سه شرکت اصلی و در واقع هولدینگ‌های این صندوق به شمار می‌روند و تقریبا 99 درصد دارایی‌های صندوق را تشکیل می‌دهند. به همین منظور تمام تلاش صندوق این است که شرکت‌های هولدینگ تا سال آینده به صورت کامل در بازار بورس حضور داشته باشند».
تخصیص سهام فرهنگیان در بورس چگونه است؟
نحوه تخصیص این سهام به فرهنگیان، در قالب واحد یا یونیت‌های است که قابلیت صدور و ابطال دارند و اگر روزی یکی از فرهنگیان قصد خروج از صندوق را داشته باشد، لازم است در ابتدا درخواست خروج خود را ثبت کند تا در طی یک پروسه مشخص، امتیاز و ارزش واحدهای او محاسبه شود و به تناسب دارایی‌هایش به او وجه تعلق گیرد. لازم به ذکر است که فرهنگیان از دارایی صندوق خود به سه شکل می‌توانند استفاده کنند؛ یا واحدهای خود را به قیمت روز در بازار بفروشند یا دارایی سهام خود را نگهداری کنند یا دارایی خود را در صندوق بیمه معلم بگذارند و در زمان بازنشستگی حقوق مکمل بگیرند.
کد بورسی صندوق ذخیره فرهنگیان
به این نکته توجه کنید که برای دریافت سهام فرهنگیان باید کد بورسی داشته باشید و کد خود را در سامانه صندوق ذخیره فرهنگیان ثبت کنید. اگر کد بورسی ندارید، می‌توانید با ثبت نام در سجام و کارگزارهای بورس یا با مراجعه به سامانه آگاه اکسپرس، کد بورسی خود را دریافت کرده و پس از آن در صندوق ذخیره فرهنگیان ثبت کنید. مهلت ثبت کد بورسی در سامانه صندوق از دهم اسفند 99 تا انتهای فروردین 1400 اعلام شده است.
برای دریافت کد بورسی صندوق ذخیره فرهنگیان، افراد شاغل و کسانی که بعد از سال ۱۳۹۵ بازنشسته شده‌اند می‌توانند با ورود به سامانه www.szf.ir ، قسمت صورت وضعیت اعضا، کد بورسی خود را وارد کنند. فرهنگیانی هم که قبل از سال ۱۳۹۵ بازنشسته شده‌اند، باید وارد سامانه saham.tadbir-atlas.ir شوند و در آن جا کد بورسی خود را وارد کنند.
تا قبل از به پایان رسیدن مهلت مشخص‌شده، می‌توانید کد بورسی خود را دریافت و در سامانه صندوق فرهنگیان ثبت کنید. برای دریافت سریعتر کد بورسی فرهنگیان عزیز می‌توانند به سامانه آگاه اکسپرس مراجعه کنند. آگاه اکسپرس سامانه‌ای برای ثبت سریع اطلاعات شما و دریافت کد بورسی است. زیرا با ثبت اطلاعات خود در اکسپرس هم‌زمان در سجام هم ثبت نام شما انجام می‌شود. بعد از ثبت اطلاعات و احراز هویت در عرض چند روز کاری، کد بورسی شما صادر می‌شود و می‌توانید آن را در سامانه صندوق فرهنگیان وارد کنید.
کلام آخر
صندوق ذخیره فرهنگیان، صندوقی که برای بهینه‌تر شدن وضعیت معاش فرهنگیان راه‌اندازی شد به بازار بورس عرضه شد. دلیل پذیرش صندوق ذخیره فرهنگیان در بورس، شفافیت بسیار بالای بازار بورس است. اعضای صندوق برای ثبت کد بورسی خود در صندوق ذخیره فرهنگیان تا انتهای فروردین سال 1400 مهلت دارند. در ضمن افرادی که کد بورسی ندارند نیز می‌توانند با مراجعه به سامانه آگاه اکسپرس برای دریافت هر چه سریعتر کد بورسی خود اقدام کنند.
