پایان حیات سیاسی نتانیاهو؟
«یاییر لاپید» رییس حزب میانه «یِش آتید» مامور تشکیل کابینه شد. اوحمایت ۵۶ کرسی از ۱۲۰ نماینده کنست را در اختیار دارد؛ اما برای تشکیل کابینه، هنوز نیاز به ائتلاف با دیگر احزاب دارد.
«روون ریولین»، رییس اسراییل روز چهارشنبه ۱۵ اردیبهشت ماه و در پی شکست بنیامین نتانیاهو برای تشکیل کابینه جدید اسراییل «یاییر لاپید» رییس حزب میانه «یِش آتید» را مامور تشکیل کابینه کرد. لاپید حمایت ۵۶ کرسی از ۱۲۰ نماینده پارلمان اسراییل (کنست) را در اختیار دارد؛ اما برای تشکیل دولت، هنوز نیاز به ائتلاف با دیگر احزاب دارد. ریولین روز چهارشنبه در نطقی تلویزیونی اعلام کرد: اکنون روشن است که لاپید مامور تشکیل کابینه و گرفتن تاییدیه از پارلمان است؛ اگرچه مشکلات زیادی نیز پیش رو دارد.
با پایان گرفتن مهلت قانونی ۲۸روزه نتانیاهو برای تشکیل کابینه جدید اسراییل در آخرین ساعت سه‌شنبه شب، شکست او در تحقق این هدف قطعی شد. ائتلافی که او سال گذشته بعد از سومین انتخابات، با حزب آبی- سفید به رهبری بنی‌گانتس و چند حزب میانه و راست تشکیل داد، بسیار زود متزلزل شد؛ دولت نتانیاهو-گانتس از چند ماه پیش حالت انتقالی گرفت و آن دو به رقیبان سرسخت یکدیگر مبدل شدند. این چهارمین بار در دو سال اخیر است که پس از چهار انتخابات این کشور، بنیامین نتانیاهو در تشکیل یک ائتلاف پایدار برای دولت، با شکست روبه‌رو می‌شود.
لاپید در سال ۲۰۱۳ و در پی ائتلاف حزبش با حزب نتانیاهو (لیکود)، به سمت وزیر دارایی اسراییل منصوب شده بود. او اکنون ۲۸ روز فرصت دارد تا کابینه آتی اسراییل را تا دوم ژوئن تشکیل دهد. لاپید گفته است آماده تشکیل ائتلاف با نفتالی بنت، رهبر حزب راست‌گرای «یامینا» است و هر کدام از آنها به‌صورت چرخشی می‌توانند سمت نخست‌وزیری کشور را در دست داشته باشند. نتانیاهو نیز اخیرا ابراز آمادگی کرد که برای یک‌سال از نخست‌وزیری کنار برود و این مقام را به نفتالی بنت در چارچوب کابینه‌ای با نخست‌وزیری چرخشی بسپارد؛ اما بنت پاسخ داده بود که بنیامین نتانیاهو نتوانسته دولت تشکیل دهد و می‌خواهد گناه آن را به گردن احزاب راست بیندازد.
حزب نفتالی بنت هفت نماینده در پارلمان اسراییل دارد؛ درحالی‌که اکثریت پارلمان (۳۰ کرسی) در دست حزب لیکود به رهبری نتانیاهو است. حزب «یِش آتید» نیز ۱۷ کرسی در اختیار دارد؛ اما تاکنون توانسته است حمایت ۵۶ نماینده پارلمان برای تشکیل کابینه را به دست آورد.
«هری فاوست» در گزارش ۵ مه برای الجزیره در همین باره نوشت، شاید کابینه جدید به رهبری لاپید بتواند پایان حکومت نتانیاهو را رقم بزند. ریولین اعلام کرد که بر این باور است که لاپید از بهترین شانس برای تشکیل ائتلاف برخوردار است. لاپید هم در بیانیه‌ای با تایید پذیرش این مقام اعلام کرد که هدفش تشکیل کابینه‌ای متشکل از راست، چپ و میانه است. کابینه جدید «بازتاب این حقیقت خواهد بود که ما از یکدیگر نفرت نداریم». لاپید ۵۷ ساله پیش از این حضور در کابینه نتانیاهو را رد کرده بود و دلیل خود را باز بودن پرونده‌ها و احکام کیفری علیه او اعلام کرد. به نوشته الجزیره، پدر لاپید هم مقام وزارت داشت و اکنون خودش به عنوان یک روزنامه‌نگار و سیاستمدار به مقامی بالا دست یافته است. او اکنون ۴ هفته وقت دارد تا شرکای خود را برگزیند. گزارشگر الجزیره می‌افزاید: اگرچه لاپید کار سختی در تشکیل کابینه پیش رو دارد، اما او می‌تواند به دوران حکومت نتانیاهو پایان دهد.
لاپید پس از یک دوره فعالیت روزنامه‌نگاری، مجری تلویزیونی و نویسنده در سال ۲۰۱۳ وارد پارلمان شد. حزب او کارزار سخت اما موفقیت‌آمیزی به راه انداخت تا لاپید را به عنوان قدرتمندترین وزیر دارایی مستقر کند. اما او و نتانیاهو رابطه خوبی با هم نداشتند و همین باعث شد ائتلاف آنها به سرعت در مسیر اضمحلال قرار بگیرد. «یش آتید» از انتخابات ۲۰۱۵ به این سو در قالب اپوزیسیون به کار خود ادامه داد. او اکنون مطلوب سکولارها و رأی‌دهندگان طبقه متوسط است و منتقد روابط نزدیک نتانیاهو با احزاب اولترا ارتدوکس بوده و بارها خواستار کناره‌گیری نتانیاهو شده بود.
انتخاباتی که در ۲۳ مارس برگزار شد، نتیجه‌اش بن‌بست برای چهارمین بار ظرف ۲ سال اخیر بود. با وجود نشست‌های مکرر نتانیاهو با رقبا و حتی احتمال ائتلاف با احزاب فلسطینی- اسراییلی اما او در نهایت نتوانست این بن‌بست را بشکند و در برخی مواقع با لحنی تحقیرآمیز در برابر رقبا و احزاب عربی سخن می‌گفت.
فاوست، گزارشگر الجزیره می‌افزاید در مشورت‌های رییس‌جمهور اسراییل که طی روز چهارشنبه انجام گرفت، اعضای ۵۲ نفره پارلمانیِ حامی نتانیاهو از ریولین خواستند که نامزد دیگری را انتخاب نکند و در عوض، انتخاب نخست وزیر را به پارلمان بسپارد. حزب متبوع نتانیاهو، لیکود هم در بیانیه‌ای اعلام کرد که این حرکت «موجب دور دیگری از ابهام در اسراییل خواهد شد.» اما ریولین با رد این پیشنهاد اعلام کرد که «اگر این خواسته محقق شود، ما به سوی پنجمین انتخابات خواهیم رفت.»
در هر حال، اگر ائتلاف بنت- لاپید محقق شود، این دو به‌عنوان نخست وزیر تناوبی (گردشی) کار خود را ادامه خواهند داد و بنت اولین نخست‌وزیر در گردش خواهد بود. بنت پیش از این متحد نتانیاهو بود؛ اما اکنون به رقیب او تبدیل شده است. گزارشگر الجزیره می‌نویسد، بنت اکنون نقش «تاج بخش» را دارد و اوست که با آرایی که دارد تعیین می‌کند که اکثریت متعلق به چه کسی باشد. او در یک مصاحبه تلویزیونی نتانیاهو را به «بستن درها پشت سرش» متهم کرد و گفت: اولویت نتانیاهو تشکیل پنجمین دور انتخابات است؛ اما اولویت من جلوگیری از پنجمین دور انتخابات است. بنت گفت: «اکنون زمان وحدت است. درها به روی تمام احزاب باز است». با این حال، نتانیاهو که از چنین اقدامی خشمگین است، رقبای خود (بنت و لاپپید) را به دروغگویی و بی عرضگی متهم کرد. نتانیاهو گفت: «بنت از دولت وحدت سخن می‌گوید. این تلاشی برای گمراهی مردم است. همه می‌دانند که او می‌خواهد یک دولت خطرناک چپگرا تشکیل دهد.»
بنت، یک کارآفرین مولتی میلیاردر، به‌عنوان یک راست گرا تلقی می‌شود که حامی توسعه شهرک‌های یهودی در اراضی اشغالی غربی است. لاپید که روز چهارشنبه حمایت بیشتر جناح موسوم به «تغییر» را به‌دنبال داشت از سوی جناج چپ، چپ میانه مِرِتز و نیز جناح «بازها» حامیانی به دست آورده و البته حزب به شدت ضد‌نتانیاهوی «اسراییل بیت نو» (اسراییل خانه ما) به رهبری آویگدور لیبرمن هم حامی او شده است. حزب آبی- سفید به رهبری بنی‌گانتس (که همراه با نتانیاهو نخست وزیر دوره‌ای بوده است) هم از لاپید حمایت کرده است. حزب «امید جدید» که از احزاب انشعابی لیکود است و ۶ کرسی در پارلمان دارد هم از لاپید حمایت کرده است. فاوست، گزارشگر الجزیره می‌نویسد اسراییلی‌ها هم از این بحران‌های پیاپی به شدت خسته شده‌اند و با دیدن کابینه‌ای ناکارآمد که غرق بحران است به‌دنبال کسی هستند که این بحران‌های بی پایان را خاتمه دهد.
