فرصت ایران برای دسترسی به بازارهای نفتی شرق مدیترانه

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از فارس، کشور سوریه پیش از شروع بحران در سال 2010 حدود 380 هزار بشکه در روز نفت خام تولید می­‌کرد که از این میزان نیز بیش از 150 هزار بشکه عمدتاً به کشورهای اروپایی صادر می‌­شد.

جنگ داخلی سوریه موجب شد تا خسارت‌­های قابل‌توجهی به صنعت نفت این کشور توسط تروریست‌­ها و حتی ائتلاف به ‌اصطلاح مبارزه با داعش وارد شود.

به گفته وزیر نفت سوریه، از 90 میلیارد دلار خسارت وارد شده به صنعت نفت این کشور، 19.3 میلیارد دلار خسارت به تجهیزات بوده که 3 میلیارد دلار آن نیز توسط ائتلاف به ‌اصطلاح مبارزه با داعش وارد شده است.

همچنین علاوه بر تخریب زیرساخت‌­ها، عدم فروش نفت نیز عدم‌النفع زیادی برای دولت سوریه در پی داشته است؛ به‌ طوری‌که میزان تولید نفت در این کشور در سال 2019 به 25 هزار بشکه در روز رسیده است. میزان صادرات نفتی این کشور نیز از سال 2013 به بعد به صفر رسیده است.

سوریه بازار نفت و فرآورده‌های نفتی ایران خواهد شد؟

کشور سوریه تا قبل از شروع جنگ داخلی، از طریق پالایشگاه‌­های حمص و بانیاس که ظرفیت آن‌ها به ترتیب 110 و 130 هزار بشکه در روز بوده است، فرآورده­‌های نفتی موردنیاز خود را تامین می­‌کرد، در حال حاضر به دلیل خساراتی که در دوران جنگ به پالایشگاه حمص واردشده، این پالایشگاه توان تولید خود را از دست ‌داده است. در حال حاضر در این کشور تنها پالایشگاه بانیاس توانِ تولید دارد که آن‌ هم با کمبود سوخت مواجه است.  

ظرفیت فعال پالایشگاه بانیاس 40 هزار بشکه در روز است اما میزان تولید کل نفت سوریه در حدود 25 هزار بشکه عنوان می‌شود.  همین مسئله سبب شده است، با وجود این که سوریه روزانه نیازمند 4.5 میلیون لیتر بنزین است، تنها یک‌سوم آن را تولید کند. از این ‌رو، سوریه قصد دارد تا با واردات نفت خام و فرآورده‌­های نفتی از متحدان خود، بحران سوخت در کشور خود را برطرف کند.

تصویر 1- وقوع انفجار در پالایشگاه بانیاس سوریه

در این ‌بین ایران با دارا بودن ظرفیت بالای تولید فرآورده‌های نفتی جدی‌ترین اولویت سوریه برای واردات فرآورده‌های نفتی است. بر اساس ارزیابی­‌های انجام ‌شده، ایران روزانه 60 هزار بشکه نفت خام به سوریه صادر می‌­کند. علاوه بر صادرات نفت خام، با توجه به آن‌ که کشور ما از پتانسیل مناسبی در زمینه صادرات فرآورده‌­های نفتی برخوردار است، می­‌تواند با صادرات بنزین به سوریه به کاهش بحران سوخت در این کشور نیز کمک کند.

دسترسی ایران به بازارهای شرق مدیترانه با صادرات بنزین به سوریه

توسعه و تکمیل پالایشگاه خلیج‌فارس در سال 1397 موجب شد که ظرفیت پالایشگاهی کشور به 2 میلیون و 300 هزار بشکه در روز برسد و ظرفیت مناسبی برای کشور در زمینه صادرات فرآورده­‌های نفتی ایجاد نماید.

به گفته سیدمحمد حسینی، سخنگوی اتحادیه صادرکنندگان فرآورده‌های نفتی، در حال حاضر کشور با مازاد تولید فرآورده­‌های نفتی مواجه است که این رقم به چندصد هزار بشکه در روز می‌رسد. این موضوع به معنای آن است که ایران برای صادرات بنزین به سوریه از ظرفیت مناسبی برخوردار است.

از آنجا که کشور سوریه به دلیل مشکلات اقتصادی، توان پرداخت ارزی بالایی ندارد و روند بازگشت هزینه محصولات صادراتی، طولانی می‌شود، می‌توان برای بازگرداندن هزینه محصولات نفتی صادراتی، تهاتر با مواد معدنی و قراضه‌های آهن که در ذوب‌آهن استفاده می‌شود را انجام داد. همچنین در مقابل صادرات فرآورده‌های نفتی، ایران می‌تواند یک پایانه نفتی در سواحل سوریه در مدیترانه در اختیار داشته باشد تا برای صادرات به سایر کشورهای مدیترانه، از آن استفاده کند.

تصویر 2- بندر لاذقیه در سوریه

از این‌ رو، با توجه به نیازمندی شدید کشور سوریه به تأمین فرآورده‌­های موردنیاز خود و همچنین ظرفیت ایران برای صادرات فرآورده‌های نفتی، صادرات این محصولات به سوریه برای هر دو کشور منافع زیادی خواهد داشت.

سوریه می­‌تواند از طریق واردات فرآورده‌­های نفتی از ایران بحران سوخت در کشورش را حل نموده و وضع معیشتی مردم خود را بهبود ببخشد. صادرات بنزین به سوریه برای ایران هم می­‌تواند زمینه­‌ساز دسترسی به بازارهای شرق مدیترانه شود و در جهت کاهش تأثیر تحریم­‌های نفتی علیه کشور مؤثر باشد.