واکنش بازارها به سیگنال‌های اولیه برجامی
به‌دنبال انتشار سیگنال‌های مثبت برای بازگشت آمریکا به برجام، دلار و طلا آماده نزول شدند؛ بورس در بلندمدت منتفع خواهد شد.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از همشهری، فقط به فاصله چند ساعت از صدور پیام‌های مثبت از سوی آمریکا در مورد احتمال بازگشت آمریکا به برجام بازارهای مختلف در روز جمعه با وجود معاملات محدود به این رویداد واکنش نشان دادند به‌طوری که شیب طلا و ارز نزولی شد. برآورد می‌شود بازار سهام نیز به‌دنبال افت قیمت دلار که احتمالا امروز عمیق‌تر خواهد شد، در کوتاه‌مدت با نزول مواجه شود اما در بلندمدت به‌دلیل بهبود نماگر‌های اقتصادی با رشد مواجه شود چرا که نماگر‌های کلان اقتصادی با رفع احتمالی تحریم‌ها بهبود پیدا خواهند کرد.
انتشار فقط یک خبر در پنجشنبه شب کافی بود تا تحولات تازه‌ای در بازارها آغاز شود. شامگاه پنجشنبه بود که وزارت خارجه آمریکا طی نشست مجازی با وزرای خارجه تروئیکای اروپایی، از تصمیم خود برای مذاکره با ایران برای بازگشت به توافق هسته‌ای خبر داد.
ندپرایس، سخنگوی این وزارتخانه نیز در بیانیه‌ای اعلام کرد دعوت اتحادیه اروپا برای شرکت در جلسه گروه۱+۵ و ایران را خواهد پذیرفت.
همچنین بامداد دیروز نماینده موقت آمریکا در سازمان ملل در نامه‌ای به رئیس شورای امنیت این سازمان ادعای دولت پیشین آمریکا مبنی بر بازگشت همه تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران را پس گرفت.
نزدیک به 3ماه است که فعالان بازارهای مختلف از کالا و خدمات گرفته تا بازارهای سرمایه‌گذاری ازجمله طلا، ارز، مسکن، سهام و حتی خودرو (که یک سالی است به کالای سرمایه‌ای تبدیل شده است) در انتظار تعیین تکلیف آینده سیاسی روابط ایران و آمریکا هستند همه اینها به این دلیل است که به زعم اقتصاددانان تحریم‌ها روابط اقتصادی ایران را با دنیا محدود کرده و با بسته شدن اقتصاد ایران مراودات تجاری، مالی و بانکی با سایر کشور‌ها با دشواری‌های زیادی مواجه شده است. تحت‌تأثیر این رویداد درآمدهای ارزی ایران با کاهش مواجه شده و این کاهش درآمدهای ارزی منجر به تشدید کسری بودجه دولت شده است.
آن طور که بسیاری از کارشناسان در طول دو سال گذشته گفته‌اند، ریشه بسیاری از مشکلات کنونی اقتصاد، کسری بودجه شدید دولت است که تحت‌تأثیر تحریم‌ها افزایش یافته و برآورد می‌شود امسال به 200هزار میلیارد تومان رسیده باشد و سال آینده ممکن است به 320هزار میلیارد تومان هم برسد. به‌گفته اقتصاددانان ازجمله مهم‌ترین دلایل تورم‌های افسار گسیخته دو سال گذشته کسری بودجه دولت و افزایش قیمت ارز است که ریشه هر دو عامل تحریم‌ها است به همین دلیل انجام مذاکرات هسته‌ای و بازگشت آمریکا به برجام برای فعالان اقتصادی اهمیت دو چندانی پیدا کرده است.
بر همین اساس از پنجشنبه‌شب و به‌دنبال انتشار سیگنال‌های اولیه در مورد بازگشت آمریکا به برجام بازارهای مختلف بلافاصله به این موضوع واکنش نشان دادند و شیب قیمت طلا و ارز نزولی شد و برآورد می‌شود بازار سهام نیز از امروزصبح که معاملات اول اسفند‌ماه آغاز می‌شود به این رویداد واکنش نشان دهد.
واکنش بازار طلا و ارز
روز گذشته واندکی پس از انتشارخبرهای اولیه در مورد تمایل آمریکا برای بازگشت به برجام با وجودآنکه معاملات محدودی دربازارآزاددر روزجمعه انجام شد اما قیمت دلار با کاهش مواجه شد و حتی در آستانه ورود به کانال 24هزار تومان قرارگرفت. قیمت طلا هم که تابعی از قیمت دلار و قیمت هر اونس طلا در بازارهای جهانی است با نزولی شدن شیب قیمت دلار با افت مواجه شد.در مجموع در دادو ستد‌های دیروز قیمت هر دلار آمریکا در بازار آزاد به 25هزار تومان 100تومان رسید و حتی در برخی معاملات در آستانه نزول به کانال 24هزار تومان قرار گرفت.برآورد می‌شود میزان افت قیمت هر دلار آمریکا امروز شنبه با آغاز معاملات ابتدای اسفند‌ماه افزایش یابد.
آن طور که کارشناسان بارها گفته‌اند؛ یکی از دلایل رشد قیمت دلار وضع تحریم‌ها در دو سال گذشته بوده که منجر شده جریان ورود ارز به کشور، به‌دلیل کاهش درآمدهای ارزی دولت کمتر شود این کاهش درآمدهای ارزی سطح عرضه ارز را کاهش داده و منجر به رشد قیمت دلار شده است حالا با افزایش امیدواری‌ها برای رفع تحریم‌ها این امکان فراهم خواهد شد تا با افزایش درآمدهای ارزی کشور و رفع موانعی که بر سر نقل و انتقال ارز در نظام بانکی وجود دارد حجم ورودی ارز افزایش یابدو با افزایش عرضه ارز در بازار داخلی زمینه افت بیشتر قیمت دلار فراهم شود.
نتایج یک پژوهش دانشگاهی که توسط دانشکده اقتصادی دانشگاه اصفهان انجام شده نشان می‌دهد نوسان‌های قیمت ارز در ایران تحت‌تأثیر رویداد‌های سیاسی ازجمله تحریم‌های بین‌المللی است. این پژوهش همچنین نشان می‌دهد تحریم‌ها از طریق واردکردن تکانه‌های منفی به درآمدهای نفتی و بودجه، تأثیر مستقیم و قوی بر قیمت ارزدارد. یکی از ریشه‌های این تأثیرگذاری، اقتصاد تک محصولی و وابستگی شدید درآمدهای ارزی به فروش نفت بوده است. براین اساس به‌نظر می‌رسد رفع تحریم‌ها اثر زیادی در کاهش قیمت ارزدارد و حتی به‌گفته برخی تحلیل‌گران رسیدن به دلار 15هزار تومانی آنطور که حسن روحانی یک‌ماه پیش درباره آن وعده داده بود با رفع تحریم‌ها شدنی است.
کامران ندری، کارشناس اقتصادی درباره وابستگی قیمت ارز به تحریم‌ها می‌گوید: این وابستگی نیست، این تأثیر سیاست‌های آمریکا روی اقتصاد تورمی است.هر زمان صحبت بر سر این است که تحریم‌ها رفع می‌شد قیمت ارز افت می‌کند و خبر عدم‌رفع تحریم‌ها منجر به افزایش قیمت ارز می‌شود. او با بیان اینکه این موضوع طبیعی است می‌افزاید: این به این دلیل است که آمریکا یک اقتصاد بزرگ است و با کشورهای دنیا مراوده زیادی دارد و حجم تجارت آمریکا با کشورهای دیگر بالا است به همین دلیل اغلب کشور‌ها از اقتصاد آمریکا تبعیت و دنباله‌روی می‌کنند.
حسن معتمدی، کارشناس پولی بانکی درباره تامین نیازهای ارزی به ایبنا می‌گوید: هر چند هم‌اکنون در شرایط تحریم هستیم و محدودیت‌هایی داریم اما هرچقدر راه‌های تعامل بیشتر شود، هم منابع ارزی بیشتری برای تامین نیازهای کشور فراهم می‌شود و هم فرصتی برای تولید داخل پیدا می‌شود تا با ظرفیت‌های مطلوب‌تری کار کند و از نقاط سر به سر بالاتر برود. هر چقدر هم تولید تقویت شود نیاز ارزی کشور افت می‌کند و ریال تقویت می‌شود.
او با بیان اینکه تعاملات بین‌المللی شاخص‌های کلان اقتصاد را تقویت می‌کند ادامه می‌دهد: با معاملات بین‌المللی ارزهایی وارد کشور شده و مورد استفاده قرار می‌گیرد و در ذخائر کشور باقی می‌ماند.این اتفاق منجر به تنظیم و توسعه منابع می‌شود.
