روغن کمیاب و گران ماند

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از همشهری، با وجود وعده‌های مسئولان برای تامین روغن خام و حلب مورد نیاز کارخانه‌های روغن‌نباتی، کمبود و عرضه قطره‌چکانی روغن نیمه‌جامد و مایع موجب کمبود و افزایش 3برابری قیمت این محصولات در بازار خرده‌فروشی شد.

بازار خرده فروشی انواع روغن‌نباتی مایع و به‌خصوص نیمه‌جامد، به‌خصوص در شهرستان‌ها، با کاهش شدید عرضه روغن مایع و نایاب شدن انواع حلب روغن نیمه‌جامد 5 و 16کیلویی مواجه شده است. این شیوه تولید و عرضه موجب کمبود روغن در فروشگاه‌های سطح شهر و رشد 3برابری قیمت انواع روغن‌نباتی در بازار آزاد شده است. کاهش تولید و عرضه در شرایطی اتفاق افتاده که متولیان تنظیم بازار برای کنترل و عرضه مستقیم روغن، توزیع انواع روغن مایع از طریق فروشگاه‌های زنجیره‌ای با قیمت مصوب را در دستور کار قرار داده‌اند اما این روزها خبری از توزیع روغن نیمه جامد حتی در فروشگاه‌های زنجیره‌ای نیست و روغن‌نباتی مایع یک لیتری سرخ‌کردنی و پخت‌وپز برندهای گمنام نیز در این فروشگاه‌ها و مغازه‌های خرده فروشی سطح شهربه‌صورت محدود توزیع می‌شود. با وجود این امکان خرید انواع روغن مایع و نیمه جامد برندهای مشهور با 3‌برابر قیمت مصوب در بازار آزاد وجود دارد و فعالان صنفی از توزیع مخفیانه حداقل دو سوم روغن عرضه شده در شبکه‌های رسمی فروش در بازار آزاد اما با قیمت‌های بالاتر خبر داده و تأکید می‌کنند تا زمانی که با رشد تولید میزان عرضه روغن‌نباتی در بازار افزایش نیابد، شرایط برای سودجویی و فرصت‌طلبی تولید‌کنندگان و فروشندگان این محصول با عرضه قطره چکانی ورشد چند برابری قیمت‌ها وجود دارد. 

از سوی دیگر تامین نشدن روغن‌نباتی نیمه جامد مورد نیاز برخی صنوف موجب شده تا تولید‌کنندگان به تأمین روغن مورد نیاز کسب‌وکارهای خود از طریق بازار آزاد و با قیمت بالاتر روی آورند که این امر نیز در تشدید شرایط کمبود و رشد قیمت روغن‌نباتی نیمه جامد و مایع مورد نیاز خانوارها مؤثر بوده است.

این کمبود و گرانی در حالی است که هنوز هم دست‌اندرکاران بخش تولید کمبود روغن خام و گرانی حلب و مواداولیه مورد نیاز برای تولید بطری‌ روغن‌نباتی را عامل کاهش تولید و کمبود انواع روغن در بازار می‌دانند.

ساز ناکوک آمار تولید و مصرف روغن 

به‌گفته مسئولان مصرف روغن خام مورد نیاز کارخانه‌های تولید روغن ماهانه ۱۰۰ هزار تن است و این روزها برای تعادل بخشی به بازار، واردات و تولید روغن افزایش و روند توزیع این محصول نیز سرعت بیشتری یافته است. همچنین به‌دلیل وابسته بودن تولید روغن خوراکی به واردات مواداولیه آن، امسال برنامه اختصاص یک میلیارد و ۵۰۰ میلیون دلار ارز برای روغن خام وجود دارد که با این اعتبار باید ۱.۹ میلیون تن واردات روغن خام تا بازار این محصول تنظیم شود. علاوه بر آن بخشی از روغن خام مورد نیاز کارخانه‌ها از محل دانه‌های روغنی وارداتی و تولید داخل تامین می‌شود که در این زمینه نیز از 3میلیون تن دانه روغنی وارداتی، ۱۸درصد تبدیل به روغن خام شده و می‌تواند بخشی از نیاز کشور به روغن را تامین کند.

بررسی آمار تخصیص ارز برای واردات روغن خام نیز نشان می‌دهد در 7‌ماه امسال ۹۳۳ میلیون دلار برای واردات روغن خام و ۷۷۳ میلیون دلار برای واردات دانه‌های روغنی ارز تخصیص یافته است. علاوه بر آن ۷۴۱ میلیون دلار تامین ارز برای روغن خام و ۶۶۴ میلیون دلار تامین ارز برای دانه‌های روغنی در 7‌ماه امسال انجام شده است که این میزان تامین ارز با یک وقفه یک ماهه تبدیل به کالا شده و اقلام وارداتی از گمرک ترخیص و وارد کشور خواهد شد. با وجود این آمارها اکنون کاهش تولید و عرضه روغن از دلایل اصلی کمبودو گرانی انواع روغن‌نباتی نیمه جامد و مایع در بازار قلمداد می‌شود.

تأمین روغن شب عید 

دبیر انجمن صنفی صنایع روغن‌نباتی با بیان اینکه مشکلاتی در بخش روغن نیمه جامد در حوزه ارزی و تأمین حلب‌ها مطرح بود که تا حدود ۷۰درصد برطرف و در روزهای آینده کمبود این بخش جبران خواهد شد، گفت: نیاز کشور در بخش روغن ۱۴۰‌هزار تن است اما در دی‌ماه امسال ۱۷۷‌هزار تن و در ۲۰‌روزه بهمن‌ماه ۱۲۰ هزار تن روغن تولید و روانه بازار شده است. امیرهوشنگ بیرشک، با اشاره به اینکه تولیدکنندگان در بخش روغن مایع مشکلی ندارند و با افزایش حجم تولید التهابات بازار را تا حد قابل توجهی کاهش داده‌اند، افزود: این اطمینان را به مردم می‌دهیم در شب عید و فروردین و اردیبهشت‌ماه سال آینده تولیدکنندگان با تمام توان روند تولید را انجام و نگرانی در این رابطه وجود نخواهد داشت. این در حالی است که پیش از این نیز مسئولان از نبود نگرانی برای تنظیم بازار روغن‌نباتی با تکیه بر موجودی ۴۰۰ هزار تنی روغن خام شرکت بازرگانی دولتی و ذخایر مطلوب بخش خصوصی خبر دادند.

فروش مخفیانه روغن با قیمت بالاتر 

همزمان یک توزیع‌کننده عمده روغن‌نباتی از نایاب و گران شدن این محصول به‌دلیل عرضه قطره‌چکانی کارخانه‌های تولیدی به شرکت‌های پخش خبر داد و گفت: اکنون کارخانه‌های تولیدی به اندازه کافی روغن به بنکداران نمی‌دهند. قهرمان نعمت پور که خود را نماینده مستقیم پخش روغن لادن دانست، افزود: طی امسال تنها به اندازه نیاز یک‌ماه روغن در اختیار این شرکت قرار گرفته است و در شرایطی که قبلاً ماهانه هزار کارتن فروش انواع روغن داشتیم این روزها ماهانه تنها 10کارتن روغن در اختیار ما قرار می‌گیرد و مسئولان تأکید می‌کنند که باید روغن‌نباتی از طریق فروشگاه‌های زنجیره‌ای توزیع شود.

او با بیان اینکه با چنین شرایطی اکنون روغن نیمه جامد اصلا در بازار یا حتی فروشگاه‌های زنجیره‌ای نیست و در مورد روغن مایع نیز اینگونه فروشگاه‌ها تنها یک‌سوم روغن دریافتی را عرضه و دوسوم باقیمانده را با قیمت‌هایی که 3برابر بیش از نرخ مصوب است به‌صورت مخفیانه در بازار آزاد به فروش می‌رسانند، از افزایش شدید قیمت انواع روغن مایع و نیمه‌جامد در بازار خبر داد و گفت: قیمت یک حلب روغن‌نباتی نیمه‌جامد 5کیلویی به 130تا 140و حلب 16کیلویی به بیش از 400هزار تومان افزایش یافته است. او با بیان اینکه اکنون روغن‌نباتی مخفیانه خرید و فروش می‌شود، گفت: این شرایط موجب تعطیلی برخی مغازه‌های بنکداری روغن‌نباتی شده است. همچنین عرضه روغن جامد به اندازه‌ای نیست که نیاز بازار را تامین کند و این امر موجب شکل‌گیری انحصار در توزیع روغن شده و کمبود روغن موجب فساد و درآمد بالا برای برخی افراد شده است. 

این عرضه‌کننده روغن‌نباتی، افزود: اکنون قیمت روغن مایع یک لیتری پخت‌وپز و سرخ‌کردنی در بازار آزاد تا حداقل 3برابر افزایش یافته و روغن برندهای مشهور به‌دلیل کمبود شدید تولید در بازار بسیار کمیاب است اما مسئولان تنظیم بازار برای کنترل بازار، بر توزیع روغن از طریق فروشگاه‌های زنجیره‌ای تأکید می‌کنند.