خیزش دموکراتیک علیه کاتماندو

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از اعتماد، واشنگتن پست در گزارشی از اعتراضات روز یکشنبه در میانمار، تجمع اعتراضی ده‌ها هزار نفره در یانگون را بزرگ‌ترین اعتراضات مردمی از زمان انقلاب زعفران در سال 2007 توصیف کرده و نوشته است که این جمعیت بزرگ نشان‌دهنده اراده مردم برای ایستادگی در برابر کودتاست. در سال 2007 و زمانی که مردم میانمار برای مقابله با دولت نظامی وقت به خیابان آمده بودند، سرکوب شدیدی در دستور کار ارتش این کشور موسوم به کاتماندو قرار گرفت و صدها نفر بازداشت و ده‌ها نفر نیز کشته شدند. بسیاری از سیاستمداران و شخصیت‌های شناخته شده در جهان ضمن آرزوی موفقیت برای مردم میانمار از ارتش این کشور خواسته‌اند که هرچه سریع‌تر به ممانعت از انتقال قدرت به دولتی دموکراتیک دست بردارد. ارتش میانمار در پی ماه‌ها تلاش به منظور بی‌اعتبار کردن انتخابات پیش از طلوع آفتاب روز دوشنبه هفته گذشته از طریق کودتا قدرت را از اختیار دولت غیرنظامی منتخب به رهبری سوچی و حزب لیگ ملی برای دموکراسی خارج کرد. به نوشته آسوشیتدپرس، ارتش و احزابی که به صورت نیابتی در پی قدرت گرفتن ارتش در عرصه سیاست داخلی میانمار هستند برای ماه‌ها ادعا می‌کردند که قرار است در انتخابات ماه نوامبر در این کشور تقلب رخ دهد و پس از برگزاری انتخابات و پیروزی حزب آنگ سان سوچی نیز بر همین موضوع پافشاری کردند. این در حالی است که تاکنون هیچ شواهد و مستنداتی از سوی این احزاب در خصوص تقلب در انتخابات ارایه نشده و تحلیلگران طرح این ادعا طی ماه‌های اخیر را زمینه‌سازی برای کودتا توصیف می‌کنند.

جوانانی که از سرکوب نمی‌ترسند

از زمان وقوع کودتا، جریانی برای مقاومت در برابر این اقدام غیردموکراتیک کاتماندو شکل گرفته که مهم‌ترین بروز آن در اعتراضاتی است که به‌رغم محدودیت‌هایی که به بهانه شیوع ویروس کرونا اعمال شده و قطعی سراسری اینترنت در بسیاری از شهرهای میانمار، اواخر هر هفته شکل می‌گیرد و نشان می‌دهد که هنوز مردم تصمیم ندارند در برابر کودتا و بازگشت دوباره نظامیان به راس قدرت تسلیم شوند. همزمان با این اعتراضات، آنگ سان سوچی به همراه وین مینت، رییس‌جمهور میانمار در حبس خانگی به سر می‌برند و ژنرال مین اونگ هلاینگ، فرمانده کل ارتش دولت را در اختیار خود گرفته است. او همچنین تعدادی از ژنرال‌های ارتش را به جایگزین وزرای کابینه کرده است.

دختر دانشجوی 23 ساله‌ای به نام «ثو» که در این اعتراضات خیابانی حضور یافته به خبرنگار واشنگتن پست می‌گوید: «ارتش خیال می‌کند که آنها می‌توانند قانون را بشکنند و هر کاری را که دوست دارند انجام دهند.» او تاکید دارد که «مردم این اجازه را نخواهند داد» و آنگ سان سوچی را «رهبر» و «امید آینده معترضان» توصیف می‌کند. ریچارد هارسی، خبرنگاری که از نزدیک این اعتراضات را دنبال کرده، حجم جمعیت را کم سابقه ارزیابی کرده و نوشته است: «معترضان سه انگشت خود را همانند معترضانی که چند ماه پیش در تایلند به نشانه اعتراض علیه حکومت پادشاهی به خیابان آمدند، بالا گرفته بودند و ماشین‌ها نیز برای ابراز همراهی و همدلی خود با معترضان مرتب بوق می‌زدند. در این میان نیروهای پلیس مسلح به ابزارهای ضد شورش راه معترضان به سوی مراکز حساس شهر به ویژه سفارتخانه ایالات متحده را سد کرده بودند و مانع از آن می‌‌شدند که این جمعیت عظیم حرکتی هدفمند داشته باشد.» براساس توصیف این خبرنگار، معترضان با تعارف کردن آب، اسنک، شاخه گل و سیگار به افسران پلیس آنها را به دوری جستن از خشونت دعوت می‌کردند و می‌گفتند «شما هم یکی از ما هستید، باید در کنارمان باشید.» اعتراضات فقط به شهر یانگون محدود نمی‌شد. در هر شهری معترضان با ابتکاراتی جدید تلاش می‌کردند اعتراض خود را به گوش حاکمان نظامی جدید میانمار که با کودتا روی کار آمده بودند برسانند. در شهر پاتئین در 120 کیلومتری جنوب غرب پایتخت، بیش از 400 موتورسوار در حالی که سه انگشت‌شان را به نشانه اعتراض بالا گرفته بودند از خیابان‌های اصلی شهر عبور کرده و علیه نظامیان شعار می‌دادند. در دیگر شهرها نیز جمعیت زیادی که اغلب نیز جوان بودند به خیابان آمدند. یک فروشنده که مغازه‌اش دقیقا در کنار یکی از محل‌های اصلی اعتراضات علیه نظامی‌ها قرار دارد در توصیف این تظاهرات در شهرهای مختلف میانمار می‌گوید: «شاید کسانی که سرکوب 1988 را دیده‌اند این روزها از ترس و نگرانی سرکوب به خیابان نیایند اما جوانان بی‌واهمه از تهدیدها آمده‌اند تا اعتراض‌شان را فریاد بزنند.» در 1988 میلیون‌ها نفر از مردم میانمار برای قیام علیه دولت نظامی وقت به خیابان آمده بودند اما ارتش تصمیم به سرکوب گرفت و تا پایان آن روز هزاران نفر کشته شده و قیام سرکوب شده بود.

قطعی سراسری اینترنت

این بار نیز راهبرد ارتش مبتنی بر سرکوب است اما با شیوه‌هایی نسبتا متفاوت از گذشته. از روز شنبه که نشانه‌هایی از هماهنگی شهروندان برای برگزاری یک اعتراض بزرگ در شبکه‌های اجتماعی دیده شد، یکی از بزرگ‌ترین اپراتورهای تلفن همراه و اینترنت در میانمار سرویس‌دهی خود را متوقف کرد و در ادامه نیز تعدادی دیگر از شرکت‌ها به سرویس‌دهی به مشتریان خود پایان دادند. بر‌اساس برآورد وبسایت نت بلاکز، در ابتدا صرفا وبسایت شبکه‌های اجتماعی بزرگ نظیر توییتر، فیس‌بوک و اینستاگرام هدف قرار گرفت و دسترسی به آنها ناممکن شد و در ادامه قطعی سراسری اینترنت در دستور کار قرار گرفت به‌طوری که در شامگاه شنبه سطح دسترسی به اینترنت در میانمار تنها 14 درصد بود. بعد از ظهر روز یکشنبه یعنی ساعاتی پس از پایان تظاهرات، تله‌نور بزرگ‌ترین اپراتور موبایل و اینترنت در میانمار اعلام کرد که سرویس دهی را از سر گرفته اما ناظران گزارش داده‌اند که دسترسی به شبکه‌های اجتماعی همچنان مسدود بود. توماس اندرو، نماینده ویژه سازمان ملل در امور میانمار گزارش داده است که از زمان وقوع کودتا بیش از 160 نفر از سوی ارتش دستگیر و زندانی شده‌اند که نام آنگ سان سوچی، اعضای کابینه و رییس‌جمهور نیز در میان این افراد دیده می‌شود. اندرو وضعیت حقوق بشر در میانمار را وخیم توصیف کرده و از اعضای شورای امنیت سازمان ملل متحد خواسته است که هرچه سریع‌تر جلسه‌ای فوری برای بررسی آنچه در میانمار می‌گذرد تشکیل دهند. او روز گذشته تاکید کرد که «ارتش میانمار باید مخالفانی را که خواسته‌ اصلی‌شان دموکراسی و برقراری عدالت است به رسمیت بشناسد و از سرکوب بپرهیزد. ما نیز در شرایطی که مردم میانمار روزهای سخت و خطرناکی را می‌گذرانند باید در کنارشان بایستیم و از خواسته آنان حمایت کنیم.» پاپ فرانسیس رهبر کاتولیک‌های جهان به اعتراضات میانمار واکنش نشان داده و ضمن ابراز «نگرانی عمیق» خواستار پایان دادن به کودتای نظامیان شده است.