تورم‌های مزمن اقتصاد ایران؛ ردپای دلارهای نفتی

به گزارش اقتصادآنلاین، در روزهای اخیر بحث‌ بر سر تحقق درآمدهای نفتی در بودجه سال آینده به چالش جدی میان دولت و مجلس تبدیل شده‌است. با این وجود حتی با تحقق درآمدهای نفتی پیش‌بینی شده، معضل اساسی بودجه 1400 به کسری تراز عملیاتی باز می‌گردد.

کسری عملیاتی به اختلاف بین درآمدها و هزینه‌های جاری دولت گفته می‌شود

در لایحه بودجه ۱۴۰۰ هزینه‌های دولت نسبت به سال ۹۹ حدود ۶۰ درصد رشد کرده و به ۶۳۷ هزار میلیارد تومان رسیده‌است. در نقطه مقابل درآمدهای دولت کمتر از ۳۱۸ هزار میلیارد تومان پیش بینی شده‌است. مقایسه درآمدها و هزینه‌های دولت حاکی از کسری عملیاتی بیش از ۳۱۹ هزار میلیارد تومانی در سال آینده است.

اما چرا کسری تراز عملیاتی مهم است؟

دولت وقتی درآمد نفتی دارد، این کسری را با فروش ارزهای نفتی به بانک مرکزی پوشش می‌دهد. بانک مرکزی اگر این ارزها را در بازار بفروشد و پول آن را به دولت بدهد، عملاً نرخ ارز را سرکوب کرده و آسیب جدی به تولید وارد می‌کند. اگر بانک مرکزی ارزهای نفتی را نفروشد و به دارایی‌های خارجی خود اضافه کند، پایه پولی رشد می‌کند که منجر به وقوع تورم در سال‌های بعد می‌شود. اگر درآمدهای نفتی محقق نشود، کسری تراز عملیاتی با خلق پول پوشش داده می‌شود که این هم افزایش پایه پولی و تورم را در پی دارد

در نتیجه دعوا بر سر میزان درآمدهای نفتی و تحقق آن یک بحث انحرافی‌ است. رهایی از شر تورم‌های دو رقمی و دیرینه اقتصاد ایران جز با تفکیک ارزهای نفتی از بودجه دولت امکان پذیر نیست