بیمیلی بیپی به کشف منابع نفت و گاز
کاهش اتکای شرکتها به سوخت فسیلی و حرکت به سمت انرژیهای پاک در سالهای اخیر شتاب بیشتری گرفته و همهگیری کرونا نیز با تخریب تقاضا برای نفت به این روند قدرت بیشتری داده است.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از دنیای اقتصاد؛ در این بین، یک غول نفتی به نام بیپی پیشران ایجاد تحول در این عرصه به شمار میآید. اما برای اینکه یک شرکت با این وسعت و با هزاران نفر پرسنل بتواند به یک شرکت انرژی (و نه نفتی) تبدیل شود، قربانی شدن عدهای غیرقابل اجتناب به نظر میرسد. برخی منابع درون این شرکت به خبرگزاری رویترز گفتهاند تغییرات شدیدی در بخش اکتشاف بیپی در حال رخ دادن است که به عقیده آنها شاید اندکی بیش از چیزی باشد که این شرکت توانایی دارد.
این منابع گفتهاند تعداد نیروهای متخصص این بخش از بیش از ۷۰۰ نفر در چند سال گذشته به کمتر از ۱۰۰ نفر رسیده است. بیپی قصد دارد در یک دهه آینده تولیدات نفت و گازش را یک میلیون بشکه در روز کاهش دهد و تولید انرژی تجدیدپذیر را ۲۰ برابر کند. این در حالی است که در همین بازه همچنان این شرکت بر درآمدهای نفتی تکیه خواهد داشت؛ درآمدی که میتواند سرمایه مورد نیاز برای توسعه بخشهای جدید را فراهم کند. تحولات این شرکت از آن جهت اهمیت دارد که نتایج مطلوب یا نامطلوب آن میتواند الگویی برای دیگر شرکتهای نفتی باشد. در حال حاضر، بیپی با این تغییرات هنوز نتوانسته هیچ کمکی به افزایش ارزش سهامش بکند و در اواخر سال گذشته میلادی در کف ۲۵ساله قرار گرفت. با این حال، برنارد لونی مدیر عامل این شرکت که مبتکر بسیاری از این سیاستهاست امیدوار است بر خلاف تلاشهای ناموفق گذشته، با حمایتهای بیسابقه دولتی و پیشرفت در تکنولوژی این بار آینده از آن بیپی باشد.
به نظر میرسد هیچکس در شرکت بیپی نمیتواند خود را از تحولات درون آن در امان بداند، حتی تیم اکتشاف آن که برای بیش از یک قرن با کشف میلیاردها بشکه نفت موجب کسب سود آن شده است. منابع ناشناس در این شرکت به رویترز گفتهاند تعداد زمینشناسان، مهندسان و دانشمندان در این بخش به کمتر از ۱۰۰ نفر رسیده است، در حالی که این رقم تا چند سال پیش بیش از ۷۰۰ نفر گزارش شده بود. چنین تغییراتی بخشی از برنامه اقلیمی است که برنارد لونی از سال گذشته آغاز کرده. یک عضو ارشد تیم اکتشاف بیپی در این باره میگوید: «باد سردی در تیم اکتشاف بیپی از زمان ریاست لونی وزیدن گرفته؛ امری که به شدت سریع در حال رخ دادن است.» کارکنان سابق و فعلی بیپی میگویند صدها نفر در ماههای گذشته بخش اکتشاف نفت را ترک کردهاند که یا تعدیل نیرو شدهاند یا به بخشهای دیگر برای کمک به فعالیتهای کمکربن منتقل شدهاند.
مهاجرت متخصصان نفتی از بیپی در حال حاضر برجستهترین نشانه از درون این شرکت برای گذار سریع از حوزه نفت و گاز است که به طور طنزآلودی دستکم در یک دهه آینده مهمترین منبع درآمد آن برای تزریق به پروژههای توسعه تجدیدپذیرها خواهد بود. با این حال، بیپی از اظهار نظر در مورد تغییرات در نیروهای این شرکت امتناع کرده و تا به حال به صورت عمومی در این باره اطلاعرسانی نکرده است. لونی اما هم در داخل و هم خارج از این شرکت کاملا واضح قصد خود را برای پایین آوردن اهداف تولید ابراز کرده و اولین مدیر عامل یک شرکت بزرگ نفتی بود که این موضوع را به عنوان امری مثبت برای سرمایهگذاران بیان کرد که به دنبال تحقق یک اقتصاد کمکربن در بلندمدت است. بیپی در حال کاهش ۱۰ هزار نفر از نیروی کار خود است که ۱۵ درصد کل کارکنان را تشکیل میدهد. این تغییرات تحت رهبری لونی افراطیترین تحولات در این زمینه بین غولهای نفتی اروپایی از جمله رویال داچ شل و توتال به شمار میآید. این شرکت یک مهندس کهنهکار نفت که سابقا بخش اکتشاف و تولید نفت و گاز را هدایت میکرد، مامور کاهش یک میلیون بشکه یا ۴۰ درصد از کل تولید بیپی کرده. در همین بازه زمانی یعنی یک دهه آینده تولید انرژی تجدیدپذیر آن ۲۰ برابر خواهد شد. با این وجود نفت و گاز حداقل تا سال ۲۰۳۰ منبع اصلی درآمد بیپی باقی خواهد ماند.
افت ۴۴ درصدی سهام بی پی
در همین حال با نگاهی به سهام بیپی میتوان مشاهده کرد که تلاش لونی برای بازسازی این شرکت هیچ کمکی به ارزش سهامش نکرده. بر اساس این گزارش، سهام بیپی در اواخر سال ۲۰۲۰ به پایینترین سطح ۲۵ سال اخیر رسید و در آن سال ۴۴ درصد کاهش ارزش را تجربه کرد. از اثر کرونا که بگذریم، بیشتر این سقوط کمسابقه با تردیدها درباره اینکه بیپی میتواند هم متحول شود و هم سود بیشتری کسب کند، ارتباط دارد. این در حالی است که درخواستهای خود سهامداران یک عامل مهم در تغییر خط مشی بیپی بوده است. این تغییرات احساسات نوستالژیکی برای کارکنان این شرکت به وجود آورده است. آنها میگویند تحولات بیپی به معنای پایان دوره فعالیت تیمهای اکتشاف از مسکو و هیوستون تا نمایندگیهای پژوهشی آن در نزدیکی لندن است. آنها در ماههای گذشته اجتماعهای خداحافظیشان را در شبکههای اجتماعی به اشتراک گذاشتهاند. یکی از کارکنان سابق این شرکت زمان تعدیل نیروی سال گذشته گفت: «فضا بیرحمانه بود.» بخش کوچک شده اکتشاف بیپی به ریاست آریل فلورس که پیش از این رئیس منطقه دریای شمال این شرکت بود، اکنون بر جست و جو در مناطق نزدیک میادین نفت و گاز موجود متمرکز و محدود شده است تا از این طریق کاهش تولید چاهها جبران شود و هزینه به حداقل برسد. یک منبع دیگر در بیپی همچنین گفت: «ما در حالت برداشت هستیم و چیزی که در مورد بیپی گفته نمیشود این است که این شرکت بدوناکتشاف بسیار کوچکتر خواهد شد.»
اطلاعات شرکت مشاوره ریستاد انرژی نشان میدهد بیپی در سال گذشته مجوز اکتشاف در حدود ۳ هزار کیلومتر مربع زمین را خریداری کرده است که پایینترین از سال ۲۰۱۵ و بسیار کمتر از شل است. شل در این مدت برای ۱۱ هزار و توتال برای ۱۷ هزار کیلومتر مربع مجوز اکتشاف خریداری کردهاند. چهار منبع در این شرکت اذعان کردهاند اگرچه اکتشاف جهانی نفت و گاز در سال گذشته به دلیل شیوع کرونا کند شد، اما کاهش شدید آن برای بیپی عمدتا به دلیل تغییر استراتژی بوده است.
اکتشاف نفت و گاز نوک پیکان انقلاب شرکتها برای تبدیل شدن به غولهای چند ملیتی بوده است که سود زیادی را نصیب سهام داران طی دههها کرده است. بیپی فقط در این دوره نبود که چنین استراتژیهایی پیش گرفته، بلکه این در دوره مدیرعاملی باب دادلی بود که در پاسخ به سقوط قیمت نفت در سال ۲۰۱۴، سرمایهگذاری در اکتشاف نفت کاهش یافت و استفاده از تکنولوژی برای یافتن ذخایر نفت و گاز هدف گذاری شد. لونی اما بودجه اکتشاف را حتی پایینتر آورده و به حدود ۳۵۰ تا ۴۰۰ میلیون دلار در سال رسانده است. این یعنی نصف هزینه بیپی در سال ۲۰۱۹ و فقط قسمت کوچکی از هزینه ۶/ ۴ میلیارد دلاری برای اکتشاف در سال ۲۰۱۰.
بیپی همچنین در سال گذشته پس از پایین آوردن چشماندازش از قیمتهای انرژی، ۲۰ میلیارد دلار از ارزش داراییهای نفت و گازش کاست. با فرضیات بی پی، این شرکت بسیاری از ذخایر نفت و گازش را برای توسعه به صرفه نمیدید.
شکست گذشته
بیپی که کار خود را با نام شرکت نفت ایران و انگلیس در سال ۱۹۰۸ آغاز کرد و از آن پس منابع عظیم فسیلی اثبات شده را در ایران، عراق، آذربایجان، دریای شمال و خلیج مکزیک کشف کرد، اقدام به متنوعسازی خود و گذار به تجدیدپذیرها کرده است. تحت مدیر عاملی جان براون، بیپی شعار «فراتر از نفت» را پیش گرفت و میلیاردها دلار صرف سرمایهگذاری در مزارع انرژی بادی و تکنولوژی برق خورشیدی کرد اما بخش بزرگی از این سرمایهگذاریها به شکست منجر شد. لونی معتقد است برنامه او که با حمایت بیسابقه دولتی برای گذار انرژی و پیشرفتهایی که در حوزه تکنولوژی صورت گرفته و انرژیهای نو را بسیار به صرفهتر میکند، میتواند یک موفقیت را رقم بزند. یکی از استراتژیهای او به خدمت گرفتن متخصصان دیگر صنایع برای کمک به گذار انرژی است. برای مثال او مدیر سابق شرکت مکنزی را برای نظارت بر توسعه استراتژی بیپی استخدام کرده یا تیمهای دیگری برای مطالعه زمینشناسانه و کاهش کربن و جذب آن به خدمت گرفته است. همچنین برخی مدیران این شرکت مامور به کار در بخشهای جدید شدهاند. علاوه بر این، مدیرانی از شرکتهای اوبر، تویوتا و سیلیکونولی به این شرکت آمدهاند تا فهم آن از چگونگی کارکرد خودروهای برقی، بازار الکتریسیته و توسعه ظرفیتها در ابردادهها را بهبود بخشند.
با این حال، برخی کارکنان ارشد پیشین و فعلی بیپی هشدار دادهاند که این شرکت در حال ریسک برای سرمایهگذاری در زمینههایی است که هنوز کاملا نمیداند چگونه در ساختار متحول شده بیپی جای میگیرند. در همین حال، بیپی از منابع قدیمی درآمدزاییاش رویگردان شده است.