فناوری هایی که در خدمت جام جهانی هستند

مسلما نمی‌توان تصوری از رویداد بزرگی مانند جام جهانی بدون وجود فناوری‌های هوشمند و نوظهور داشت. با توجه به این که فناوری در تمامی شاخه‌ها نفوذ پیدا کرده است، مطمئنا در زمان رخداد واقعه بسیار مهمی مانند جام جهانی فوتبال، که نگاه تمام مردم جهان به آن است، نقش فناوری بسیار پر رنگ تر از همیشه خواهد بود. این انتظار برای مردم وجود دارد که از فناوری های جدیدی در ساخت ورزشگاه ها یا دیگر بخش های مربوط به این رویداد استفاده شود. یکی از مسائلی هم که همیشه بر سر آن جدال وجود داشته، توپ جام جهانی و تکنولوژی های مورد استفاده در آن بوده است. بسیاری از کارشناسان در این زمینه اعلام کرده اند که با افتتاحیه جام جهانی از فناوری هایی رونمایی خواهد شد که عصر جدیدی را در صنعت تکنولوژی آغاز خواهند کرد. تمامی شرکت هایی که در زمینه فناوری فعالیتی دارند از ماه ها پیش برای جام جهانی برنامه ریزی ویژه ای داشته اند به عنوان نمونه ممکن است که یک شرکت تولید کننده تلفن همراه تصمیم بر عرضه تلفن های هوشمند ویژه ای برای جام جهانی داشته باشد و در این زمینه رقابت جالبی میان بزرگان فناوری ایجاد شده است. با توجه به نزدیک شدن زمان برگزاری مسابقات و افتتاحیه این رویداد ورزشی پرطرفدار همه چیز رنگ و بوی دیگری به خود گرفته است و تب و تاب حضور فناوری در جام جهانی امسال بسیار بیشتر از سال های گذشته احساس می شود. در موضوع ویژه این هفته تصمیم بر این داریم که به بررسی نقش فناوری در جام جهانی 2014 که در برزیل برگزار می شود بپردازیم. این جام جهانی تا به حال حواشی زیادی داشته است. از جمله این که مردم این کشور به هیچ وجه از عملکرد دولت خود در این زمینه راضی نیستند زیرا بسیار بیشتر از آن چیزی که پیش بینی و اعلام شده بود برای ساخت ورزشگاه ها و دیگر امکانات موجود در این رویداد هزینه شده و در این میان مردم از این ماجرا رضایت ندارند. همین ماجرا سبب شده که عده ای از افراد به مخالفت و تهدید در این زمینه بپردازند. از جمله این که از گوشه و کنار بارها در طول ماه های گذشته شنیده شده است که هکرها اعلام کرده اند که در دوره برگزاری مسابقات فعالیت خود را بسیار افزایش خواهند داد به گونه ای که کسی احساس امنیت از فضای مجازی که در آن حضور دارد، نداشته باشد. این حواشی هر چقدر هم باشند تا به حال نتوانسته‌اند نقش پر رنگ فناوری در این رویداد را بی تاثیر کنند. از فناوری های هوشمند ورزشگاه ها گرفته تا فناوری های جدیدی که برای داوری مورد استفاده قرار می گیرد، همه جذابیت های خاص خودشان را دارند. اگر شما هم به این موضوع علاقه دارید در ادامه با مطلب همراه باشید. داوران زیر سایه فناوری کسی به خاطر ندارد که اشتباهات داوری در دورهای از مسابقات جام جهانی دردسر ساز نشده باشد. این اشتباهات همیشه وجود داشته اند به عنوان نمونه بازی فینال 1966 میان آلمان و انگلیس که توپ به تیرک عمودی دروازه آلمان اصابت کرد و سپس به زمین اما این که به کدام سمت خط خورد، یک سئوال اساسی است که باعث شده هنوز هم آلمان ها فکر کنند در آن بازی حقشان خورده شده است. همیشه به این صورت بوده است که داوران با توجه به اختیاراتی که داشته اند در این رابطه تصمیم گرفته و شاید در بعضی از موارد از تصمیمی که گرفته اند هم اطمینان نداشتند. به هر حال با توجه به این که امروزه فناوری در این زمینه پیشرفت زیادی داشته است، هیچ کدام از مشکلات گذشته دیگر باعث آزار تیم ها و تماشاگرانشان وجود نخواهند داشت. در جام جهانی 2010 اتفاقی برعکس افتاد و در بازی آلمان و انگلیس توپی که به صورت آشکار از خط دروازه آلمان گذشت، داور و کمک داور با استفاده از اختیارات قانونی شان، گل اعلام نکردند در حالی که تمامی تلویزیون ها لحظه به ثمر رسیدن گل را ثبت کردند و بعد از این بازی بود که رئیس فیفا اعلام کرد باید فکری به حال فوتبال کرد و فناوری های پیشرفته بیشتر از قبل راه خود را به سازمان مقاوم فوتبال باز کردند. مواردی مانند استفاده از فناوری - خط گل-، برای تشخیص هوشمند رد شدن توپ از خط دروازه، موضوعی است که سال ها مورد بحث بوده اما همیشه مخالفان سرسختی داشته است. چند وقت پیش بود که فیفا در نهایت اعلام کرد از فناوری خط گل در بازی های رسمی استفاده خواهد کرد و پس از آن بود که شرکت های فناوری طرح های پیشنهادی خود در این زمینه را به فیفا ارائه کردند. این طرح ها دو قالب متفاوت بودند. یکی استفاده از دوربین های سرعت بالا در استادیوم ها بود و دیگری استفاده از سنسورهایی که درون توپ فوتبال کار گذاشته می شوند. سیستم یا طرح اول بیشتر از طرح دوم مورد توجه کارشناسان در فیفا قرار گرفته است و ظاهرا در این جام جهانی از سیستمی که با دوربین های سرعت بالا کار می کند، استفاده می شود و البته باید گفت که این جام جهانی اولین، جایی نیست که از این سیستم در آن استفاده می شود. زمانی که فیفا تصمیم گرفت تا از سنت های دیرینه خود دست کشیده و نیم نگاهی هم به فناوری های روز داشته باشد، از میان 8 طرحی که به این سازمان ارائه شده بود، 4 طرح را انتخاب کرد و به آن ها مجوز رسمی داد. داوران هوشمند می شوند همان طور که گفتیم برای این که فیفا بتواند به حوزه فناوری و هوشمند سازی سیستم های خود وارد شود، در ابتدای کارش با 4 طرح موافقت کرد که این فناوری ها به ترتیب گل رف، هاوک آی یا چشم شاهین، کایروس و گل کنترل نام دارند. برای این که یک سیستم توسط سازمان سخت گیر فیفا به تایید برسد، شرکتی مستقل از طرف این سازمان، کل این فناوری ها را در سوئیس تست کرد و به تک تک آن ها گواهی اعتبار داد. اما این گونه نبود که اجرای این فناوری ها به جام جهانی محول شود و در جام باشگاه‌های جهان که سال گذشته در ژاپن برگزار شد، دو سیستم چشم شاهین و گل رف در دو ورزشگاه به صورت جداگانه آزمایش شده و کارایی آن ها مورد تایید فیفا قرار گرفت. در ادامه به معرفی تک تک این 4 فناوری خواهیم پرداخت که مطمئنا نقش بسیار مهم و پر رنگی در کاهش اشتباهات داوری در این دوره از جام جهانی خواهند داشت. فناوری چشم شاهین یا Hawk Eye این فناوری به هیچ عنوان چیز جدیدی نیست و قبل از این در ورزش های دیگری نظیر کریکت یا تنیس استفاده شده و کارایی آن به همه اثبات شده است. در ساختار این فناوری که توسط یک شرکت انگلیسی ارائه شده، 6 دوربین با سرعت بالا که 500 فریم در ثانبه را می گیرند، هر گونه حرکت توپ را دنبال می کنند، تصاویر گرفته شده با این دوربین ها، به یک رایانه انتقال داده می‌شود و در این سیستم با توجه به خطی که در دهانه دروازه کشیده شده، موقعیت توپ تحلیل می شود. در فناوری خط گل چشم شاهیان، تور دروازه حتما باید به رنگ سیاه باشد و سه نقطه روی دروازه مشخص خواهد شد تا به اندازه گیری های کامپیوتری کمک شود. در این سیستم، وقتی که توپ از خط دروازه رد شود، یک سیگنال به ساعت مچی هوشمندی که در دست داور است، فرستاده خواهد شد که نشان دهنده گل شدن توپ است. تمام این پروسه کمتر از نیم ثانیه طول خواهد کشید و این سیستم توانایی نشان دادن خط مسیر توپ را هم دارد. البته نشان دادن خط مسیر توپ در ورزشی مانند تنیس بسیار شایع است اما باید دید که آیا در فوتبال هم این خلاقیت نوآورانه مورد استقبال تماشاچیان قرار می‌گیرد یا نه. باید گفت که این سیستم هم مانند سیستم گل کنترل قادر است تا با نشان دادن تصویرهای تلویزیون سه بعدی نشان دهد که توپ گل شده یا نه اما کارشناسان سخت گیر اعتقاد دارند که اتکای این فناوری به سیاه بودن تور دروازه ها یک نقطه ضعف بزرگ برایش به حساب می آید. علاوه بر این گران بودنش هم از دیگر مشکلات این سیستم است. فناوری کایروس فناوری خط گل کایروس چیزی شبیه به فناوری خط گل رف است. البته دردسر و جذابیت های بیشتری دارد و هزینه پیاده سازی آن هم بیشتر است. این سیستم به سنسورها متکی است و البته باید گفت که سنسورها تنها در توپ قرار نمی گیرند. در این فناوری تعداد زیادی از سنسورها در محوطه جریمه و درون زمین پشت گل کاشته می شوند. این سنسورها جایگاه تراشه ای که درون توپ قرار دارد را تحلیل کرده و به خوبی تشخیص می دهند. به این ترتیب به سادگی خواهند فهمید که آیا توپ از خط گل رد شده است یا نه. کایروس برای فناوری خود با شرکت آدیداس قرار داد بسته تا از این طریق بتواند تراشه های این فناوری را داخل توپ های آدیداس قرار دهد. در مورد سنسورهایی که در این فناوری مورد استفاده قرار می گیرند باید گفت که آن هایی که درون زمین کاشته می شوند، کابل هایی هستند که جریان الکتریکی مشخصی در آن ها جریان دارد و همین جریان قادر به تولید یک میدان مغعپناطیسی است که در زمان حرکت توپ می تواند اطلاعات مکانی توپ را به دریافت کننده هایی که در پشت دروازه قرار دارند، ارسال کند. این رسیورها داده های دریافتی خود را به یک سرور می فرستند و در زمانی که سرور اعلام کند توپ از خط رد شده یا به عبارتی گل شده است یک سیگنال به ساعت هوشمند داور ارسال خواهد شد. این سیستم هم قادر است تا در عرض کمتر از یک ثانیه اعلام کند توپ گل شده است یا نه. در مورد نقاط ضعف این سیستم باید گفت که این امکان وجود ندارد تا با هر توپی بازی برگزار شود و در مقایسه با فناوری های دیگر، این سیستم کمی گران تر است. به هر حال شرکت ارائه دهنده فناوری کایروس اعلام کرده است که سیستم را به صورت رایگان نصب خواهد کرد تا ارزان تر باشد. البته این شرکت تصمیم دارد تا حق مالکیت کایروس را در هر ورزشگاه به فروش بگذارد تا استفاده از این سیستم در دراز مدت ارزان تمام شود. فناوری گل رف GoalRef این سیستم یک سیستم آلمانی است که نسبت به دیگر فناوری های ارائه شده، جذابیت بسیار کمتری دارد و در عین حال ارزان تر هم هست. در ساختار این سیستم آنتن های الکترومغناطیسی زیادی روی تیرک دروازه کار گذاشته می شود تا یک پرده به صورت نامرئی از میدان مغناطیسی ایجاد شود. این پرده مغناطیسی در دهانه دروازه قرار خواهد گرفت و در این سیستم، تراشه های الکترونیکی بسیار کوچکی هم زیر پوسته چرمی توپ کار گذاشته خواهند شد. به این ترتیب در زمانی که توپی از خط دروازه رد شود از همان پرده نامرئی مغناطیسی عبور خواهد کرد و در همان لحظه یک سیگنال به ساعت هوشمند داور ارسال می شود. در این سیستم چون قرار نیست که تصویری مورد تحلیل قرار گیرد اعلام گل شدن توپ در زمانی کمتر از یک دهم ثانیه انجام خواهد گرفت. تراشه‌های این سیستم قابل جاسازی در هر توپی هستند و همین ماجرا باعث می شود تا قیمت نهایی این فناوری به نسبت بقیه پایین تر باشد. شرکت ارائه دهنده این طرح امیدوار است تا نسبت به دیگر فناوری های ارائه شده موفق تر عمل کند اما باید گفت که در این سیستم دیگر خبری از تصاویر سه بعدی و دنبال کردن خط مسیر توپ نیست و این موارد باعث پایین آمدن جذابیت این سیستم از نگاه تماشاگران خواهد شد. فناوری گل کنترل Goal Control این فناوری اولین فناوری خط گل رسمی فیفاست که در ورود فناوری های پیشرفته به زمین پیشتاز بوده است. در ساختار گل کنترل از 14 دوربین بسیار پیشرفته و پر سرعت در اطراف زمین استفاده خواهد شد. برای هر دروازه 7 دوربین وجود دارد و دوربین ها در این سیستم به گونه‌ای تنظیم می شوند که روی دهانه دروازه کنترل داشته باشند. در زمانی که توپ به محدوده خط دروازه نزدیک شود، این دوربین ها در سه محور x، y و z از توپ تصویربرداری می کنند. تمامی این دوربین ها به یک سیستم مرکزی با نام Goal Line متصل خواهند بود که تمام بازیکنان، داور یا هر جسم دیگری که مقابل دوربین و توپ قرار داشته باشد را در یک پروسه رایانه ای حذف می کند. زمانی که تصاویر اضافی حذف شوند می توان به آسانی آن چه که باقی مانده است را تحلیل کرد. تصویر گرفته شده از توپ در این سیستم از یک جایگاه دقیق و با دقت چند میلی متر مشخص خواهد شد و در صورتی که توپ از خط دروازه گذشته باشد، یک ویبره و یک تصویر مشخص روی ساعت هوشمند داور ظاهر خواهد شد. در مورد زمان کل انجام این فرآیند هم باید گفت که کمتر از یک ثانیه خواهد بود و ویژگی ممتاز این سیستم این است که بعد از اعلام گل، قادر است تصاویر آهسته سه بعدی بسیار دقیق را ارائه دهد. سیستم تا حدی دقیق است که هر کدام از 14 دوربینی که در ورزشگاه نصب شده اند می توانند به تنهایی عکس های سه بعدی ارائه کنند که نشان دهنده رد شدن توپ از خط دروازه است. اسپری های محو شونده یکی دیگر از فناوری های جدیدی که توسط فیفا در جام جهانی امسال قرار است ارائه شود، اسپری محو شونده نام دارد که برای کمک به داوران در جام جهانی طراحی شده است. این دسته از اسپری ها به داورها کمک خواهد کرد تا بتوانند خط دیوار دفاعی را تنظیم کنند و به این ترتیب دیگر بازیکنان نمی توانند در یک خط قرار نگرفته یا نامنظم بایستند. البته همان گونه که از اسم این فناوری مشخص است پس از این که ضربه زده شود، تنها یک دقیقه ماندگاری خواهد داشت و پس از آن محو می شود. بسیاری از کارشناسان پس از رونمایی از این فناوری اعلام کردند که این دسته از فناوری ها تنها باعث کند شدن جریان بازی و تلف شدن وقت می شود اما در نهایت داورهایی که از این اسپری ها استفاده کرده اند، اظهار داشتند بسیار عملکرد خوبی دارند و همین ماجرا سبب شد تا فیفا این فناوری را در سال 2014 مورد استفاده قرار دهد. تا قبل از این از اسپری ها در کشورهایی مانند برزیل و آرژانتین استفاده شده است و به همین خاطر بحث ها و مشکلاتی در مورد این که دیوار دفاعی کجا باید شکل بگیرد از بین رفته است. جام جهانی 2018 و فناوری لندن در سال 2018 برای طرفداران فوتبال مرکز توجه خواهد بود و از هم اکنون که هنوز جام جهانی 2014 برگزار نشده، شرکت های فناوری به دنبال ارائه طرح ها و ایده های نوین خود برای رویداد بعدی جام جهانی هستند. اعلام شده است که مراسم افتتاحیه و اختتامیه و علاوه بر این بازی فینال در جام جهانی 2018 به صورتی سه بعدی پخش خواهد شد. علاوه بر آن شما می توانید خیالی آسوده داشته باشد که دیگر هیچ بازی را از دست نخواهید داد و همه بازی ها از طریق سرویس های VOD قابل مشاهده هستند. در این جام جهانی تعامل هر بیننده با تصاویر به شکل آسان تری خواهد بود و شما قادر خواهید بود، هر صحنه ای را که دوست داشتید به عقب باز گردانده و آن را دوباره و از زوایای مختلفی مورد بازبینی قرار دهید. البته این برای افرادی است که بازی ها را از منزل تماشا می کنند برای افرادی که در ورزشگاه حاضر می شوند هم این امکان وجود دارد تا جو حاکم در ورزشگاه را از طریق اپلیکیشن های روی گوشی های هوشمند خود دریافت کنند. به عنوان مثال شما می توانید مکان نشستن خود را با استفاده از این اپلیکیشن ها انتخاب کرده سرتان را به طرفین بچرخانید یا حتی از زمان رفتن موج مکزیکی اطلاع پیدا کنید. تلویزیون های هولوگرافیک هم تیر خلاصی خواهند بود که به احتمال بسیار بالایی در سال 2018 در بسیاری از خانه ها وجود خواهند داشت. ژاپن امید زیادی دارد تا بتواند با استفاده از تکمیل این فناوری و به کار گرفتن آن در زمین های فوتبال، امتیاز برگزاری جام جهانی 2022 را از آن خود کند. در مورد فناوری هولوگرافیک باید گفت که تا به حال در فیلم هایی نظیر آواتار مشاهده شده است و اساس آن ایجاد تصویر سه بعدی در فضای باز و از طریق برخورد اشعه های لیزر با هم است. با تمامی این اوصاف باید گفت که حضور فناوری در یک رویداد بسیار جذاب مانند جام جهانی، می تواند جذابیت آن را برای علاقه مندان چندین برابر کند.