چند درصد مردم از کلانشهرها به شهرهای جدید رفتند؟
زمانی که زمین مسکونی در شهرها کم باشد خود به خود قیمت زمین‌های مسکونی در شهرها افزایش پیدا می‌کند، اما زمانی که کاربری زمین مسکونی در کشور بالا برود، این موضوع روی قیمت مسکن نیز تاثیرگذار است.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از اعتماد، یکی از اخبار امیدوارکننده هفته جاری در حوزه ساخت مسکن ابلاغ برنامه ۵ سال آینده حوزه مسکن برای ساخت ۵ میلیون واحد مسکونی بود که محمود محمودزاده، معاون وزیر راه و شهرسازی آن را اعلام کرد و گفت: این تصمیمات از برنامه‌های بلندمدت حوزه مسکن وزارت راه و شهرسازی است و به یک دولت خاص تعلق ندارد و بر این اساس تفاهم اولیه‌ای هم منعقد شده که حدود ۲۵۰ هزار هکتار زمین از سازمان منابع طبیعی به وزارت راه و شهرسازی منتقل شود و در جلسات مشترکی که در دولت تشکیل شده وزیر جهاد کشاورزی برای انتقال حدود ۷۵۰ هزار هکتار زمین دیگر نیز اعلام آمادگی کرده است. بیت‌الله ستاریان، عضو هیات علمی دانشگاه تهران و کارشناس و تحلیلگر باسابقه بازار مسکن در این باره معتقد است؛ هر چند یکی از وظایف عمده وزارت راه و شهرسازی در بخش مسکن تامین زمین است، اما ساخت شهرک‌های بی‌هویت و بدون ساختار اقتصادی به مرور تنها باری بر دوش کلانشهرها خواهد بود.
ستاریان در این خصوص گفت: یکی از سیاست‌های راهبردی وزارت راه و شهرسازی تامین زمین است، اما اینکه آیا این اقدام وزارت راه و شهرسازی همه مشکلات این بخش را حل خواهد کرد؟ باید گفت خیر.
این تحلیلگر بازار مسکن ادامه داد: ما سالانه به یک میلیون و 200 تا یک میلیون و 300 هزار واحد مسکونی در کشور نیازمندیم که در صورت توسعه اقتصادی و اینکه فضاهای بیشتری برای تولید واحدهای مسکونی فراهم شود، شرایط برای ساخت این تعداد مسکن هم مهیاتر خواهد بود.
او با بیان اینکه یکی از برنامه‌های وزارت راه و شهرسازی این است که در جهت آماده‌سازی زمین شهری برای واحدهای مسکونی تلاش کند و آن را در اختیار سازندگان بخش خصوصی قرار دهد، افزود: زمانی که زمین مسکونی در شهرها کم باشد خود به خود قیمت زمین‌های مسکونی در شهرها افزایش پیدا می‌کند، اما زمانی که کاربری زمین مسکونی در کشور بالا برود، این موضوع روی قیمت مسکن نیز تاثیرگذار است. ستاریان تصریح کرد: یکی از پارامترهای افزایش قیمت مسکن کمبود کاربری فضاهای مسکونی در کشور است و وظیفه وزارت راه و شهرسازی برنامه‌ریزی برای ساخت مسکن است که به طرح‌های جامع و هادی شهرها برمی‌گردد که در آنها استراتژی‌هایی طراحی شده تا فضاهای مناسبی برای این منظور در نظر گرفته شود.
او ادامه داد: در صورتی که به اندازه کافی وزارت راه و شهرسازی این وظیفه خود را انجام دهد، یکی از پارامترهای افزایش قیمت مسکن از بین می‌رود و باید گفت اینکه تولید مسکن به این روش افزایش پیدا می‌کند تصمیم درستی است، اما اینکه به چه صورت خواهد بود جای سوال دارد.
ساخت شهرک‌های اقماری در دنیا منسوخ شده است
ستاریان با انتقاد از گسترش ساخت شهرک‌های اقماری در کشور گفت: اساسا پایه این قضیه از ابتدا اشتباه گذاشته شد. شهرک‌های اقماری برای ایران گزینه مناسبی نبودند و نیستند، زیرا این طرح که در سال 1895 در انگلیس اجرا و در اکثر کشورهای جهان نیز تست شد، امروزه منسوخ شده است، زیرا با چالش‌های زیادی همراه شده که به نوعی همه کشورها را درگیر خود کرده است. او با بیان اینکه این شهرک‌های اقماری نمی‌توانند پاسخگوی اقتصاد خودشان باشند، گفت: همه این شهرک‌ها به نوعی سربار شهرهای مادر می‌شوند و تنها به عنوان شهرک‌های خوابگاهی کاربرد دارند ضمن آنکه افراد در فاصله بین شهرک‌های اقماری و شهرهای مادر شروع به ساخت و ساز کرده و تمام خدمات را از شهر مادر دریافت می‌کنند و منجر به آلودگی هوا و محیط زیست و غیره می‌شوند. او ادامه داد: آلودگی شهرها از جمله عارضه‌هایی است که به مدیریت شهری برمی‌گردد. تمام عوامل مربوط به آلودگی مربوط به سوخت فسیلی است و استفاده از گاز شهری در گرمایش اماکن مسکونی و خودروها باعث این حجم از آلودگی شده است. البته زمانی که گازرسانی شهرها در دست اجرا بود، این موضوع مطرح شد که باید این گاز به نیروگاه‌ها داده شود و نیروگاه‌ها به ما برق بدهند مانند همه کشورهایی که این اقدام را انجام دادند تا باعث آلودگی شهرها نشویم، اما متاسفانه به دلیل ارزانی گاز به این موضوع بی‌توجهی شد.
چند درصد مردم از کلانشهرها به شهرک‌های اقماری رفتند؟
این کارشناس حوزه مسکن در ادامه با بیان اینکه قرار بر این بود که این شهرک‌های اقماری جمعیت شهرهای بزرگ را به سمت خودشان بکشانند، افزود: این قضیه هیچ وقت اتفاق نیفتاد و قضیه به گونه‌ای دیگر رقم خورد و روستاییانی که قادر به خرید ملک در شهرهای بزرگ کشور نبودند، وارد شهرک‌های اقماری شهرهای بزرگ شدند و اغلب برای امرار معاش به مسافرکشی روی آوردند. او با بیان اینکه این طرح یک طرح شکست خورده است، گفت: آنچه باید به آن توجه شود، این است که شهرها ابتدا باید خود دارای هویت اقتصادی باشند تا افراد بتوانند در این شهر امورات خود را بگذرانند، اما شهری که برای خود شخصیت و هویت مشخصی ندارد چرا اصلا باید ساخته شود؟ ستاریان خاطرنشان کرد: اگر شهرک‌هایی که در اطراف تهران ساخته شده‌اند را در نظر بگیریم، می‌بینیم این پیش‌بینی که مردم از شهرهای بزرگ به سمت شهرک‌های اطراف مهاجرت خواهند کرد، عملیاتی نشده و به ندرت افراد از تهران به شهرک پردیس یا پرند کوچ کرده‌اند، اگر هم این اتفاق افتاده باشد این آمار زیر 5 درصد است و 95 درصد این جمعیت از شهرهای دیگری به این شهرک‌ها آمده‌اند.
توسعه رودهن و بومهن و شهرهای کوچک مغفول ماند
این کارشناس حوزه مسکن افزود: اولین بار که طرح شهرک‌های اقماری ارایه شد که ما مخالفت خود را اعلام کردیم و گفتیم اجرای این طرح در ایران خطرناک است و به جای این موضوع شهرهای کوچک ایران را توسعه دهید مانند شهر تاکستان، ابهر و ... که خود دارای هویت اقتصادی هستند و زمین‌های شهری هم در همان شهرها باشد تا این قبیل از شهرها هم خودگردان شوند و جمعیت‌شان به شهرهای بزرگ کوچ نکنند. او افزود: در حال حاضر هم اگر شهرکی در اطراف شهرهای بزرگی مانند تهران، مشهد، شیراز، تبریز و ... ساخته شود در صورتی که فاقد هویت اقتصادی باشد قابل قبول نخواهد بود و تنها شهرکی که در ایران موفق عمل کرده فولادشهر اصفهان بود. بقیه شهرک‌ها مانند پرند و پردیس موفق نبودند، زیرا فاصله این شهرک‌ها تا تهران افراد در حال ساخت مسکن هستند، این در حالی است که بهتر بود شهرهایی مانند رودهن و بومهن توسعه پیدا می‌کردند.
