اروپا و انگلیس در دنیای پسابرگزیت

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از همشهری، این توافق که سالانه 900میلیارد دلار ارزش دارد، شرایط ارتباط دوجانبه را از سال2021 به بعد تعیین می‌کند. توافق بعد از ماه‌ها مذاکرات بی‌نتیجه، مواضع متخاصمانه و اختلاف‌نظرهای عمیق بر سر حقوق ماهیگیری، قوانین رقابت و مسائل دیگر به‌دست آمد. این توافق دقیقا یک هفته قبل از روز پایانی سال2020، یعنی روزی که قرار است انگلیس از بازار واحد اروپا جدا شود و روزی که دوره انتقالی برگزیت به پایان می‌رسد به‌دست آمد.

حالا چه می‌شود؟

پارلمان‌های اروپا و انگلیس باید سریعا برای تصویب این توافق، که هنوز منتشر نشده اما گفته می‌شود 1500صفحه است، اقدام کنند.

انتظار می‌رود که نهادهای مقننه دوطرف توافق را تصویب کنند. با این حال، به‌خاطر پنجره کوتاهی که از دوره انتقالی باقی مانده، توافق کاملا نهایی نمی‌شود تا سال بعد کاملا به آن رسیدگی شود. بوریس جانسون، نخست‌وزیر انگلیس می‌خواهد توافق را روز 30دسامبر، یعنی 3روز دیگر به پارلمان ارائه کند. انتظار می‌رود که نمایندگان مجلس توافق را امضا کنند. حزب محافظه‌کار جانسون اکثریت پارلمان را در اختیار دارد و حزب کارگر هم گفته که این توافق، هر چه که باشد از هرج و مرجی که خروج بدون توافق می‌توانست در پی داشته باشد، بهتر است و از آن حمایت خواهد کرد.

پارلمان اروپا اما گفته که عجله‌ای برای تصویب این توافقنامه در آخرین روزهای سال ندارد. مجلس اروپا گفته است که به جای این کار، توافق را تحلیل خواهد کرد تا تصمیم بگیرد آن را تصویب کند یا نه.

چه چیزی تغییر می‌کند؟

این توافق تبادل سهل و راحت و بدون وضع تعرفه‌ کالا بین انگلیس و اروپا را از ابتدای سال2021 تضمین می‌کند. حجم مبادلات بین اتحادیه اروپا و انگلیس سالانه صدها میلیارد دلار است. در کنار توافق‌ اصلی، توافقنامه‌های متعددی در مسائل انرژی، حمل‌ونقل، پلیس و همکاری‌های امنیتی بین دوطرف به امضا رسیده است.

اما با وجود امضای این توافق، برخی اختلاف‌نظرها همچنان بر تجارت بین اتحادیه اروپا و انگلیس از ابتدای سال نوی میلادی اثر خواهد گذاشت. بلافاصله بعد از اینکه انگلیس از بازار واحد و اتحادیه گمرکی اتحادیه اروپا پا بیرون بگذارد، قوانین و بوروکراسی اضافی موجودیت پیدا خواهند کرد و آنطور که کارشناسان هشدار داده‌اند، این مسائل، برخلاف ادعاهای دوطرف، منجر به «حرکت آرام رو به جلو» نخواهد شد. مدی تیمونت جک، محقق برگزیت در انستیتو دولت انگلیس به الجزیره گفته است: «گرچه روی کالاهایی که بین اتحادیه اروپا و انگلیس در حرکت است، تعرفه وضع نخواهد شد، اما موانع دیگری ایجاد خواهند شد؛ بازرسی‌ها و کاغذبازی‌های جدید هزینه تجارت بین دوطرف را بالا خواهد برد.» قوانین و ملزومات جدید همچنین می‌تواند در جریان تجارت بین دوطرف اخلال ایجاد کند و برای کسب‌وکارهایی که مسئله زمان تحول کالا در آنها حیاتی است، مشکل‌ساز شود. در بدترین سناریو، ‌این حالت می‌تواند به اخلال در تامین موادغذایی در انگلیس منجر شود. این توافق همچنین فاقد بند مورد تأیید دوطرف برای تأیید صلاحیت حرفه‌ای است؛ به این معنا که برای نمونه پزشکان، مهندسان و معماران انگلیسی از ابتدای سال2021، باید در کشورهای اتحادیه اروپا به‌دنبال دریافت مجوز باشند. از آنجا که آزادی تردد بین انگلیس و اتحادیه اروپا از ابتدای ژانویه از بین می‌رود، قوانینی که تعیین می‌کنند انگلیسی‌ها و اروپایی‌ها چطور زندگی، سفر و کار کنند از اساس تغییر خواهد کرد. شهروندان انگلیس برای ماندن در یکی از کشورهای عضو اتحادیه اروپا به‌مدت بیش از 90روز به ویزا نیاز خواهند داشت و دیگر پاسپورت‌های اروپایی آنها اعتبار ندارد.

تیمونت جک گفته است‌: «ترک بازار واحد و اتحادیه گمرکی به‌معنای خطوط قرمز بیشتر است؛ نه فقط برای کسب‌وکارها، برای افرادی که برای تعطیلات به کشورهای اتحادیه سفر می‌کنند یا می‌خواهند در آینده به این کشورها نقل‌مکان کنند.» از دیگر تغییراتی که از سال نوی میلادی اعمال می‌شود، می‌توان به عدم‌التزام انگلیس به احکام دادگاه‌های اروپایی، عدم‌مشارکت انگلیس در برنامه تبادل دانشجویی اراسموس و عدم‌دسترسی خودکار به پایگاه داده امنیتی اتحادیه اروپا اشاره کرد.

واکنش‌ها چه بوده است؟

جانسون ظفرمندانه این موافقتنامه را «بزرگ‌ترین توافق تجاری تاریخ» خوانده و گفته که انگلیس دوباره کنترل مرزها، آب‌های ماهیگیری و قوانینش را به‌دست گرفته است. او از شهروندان انگلیس خواست از وضعیت «استقلال کامل و حقیقی» انگلیس نهایت استفاده را ببرند و گفت که کشورش متحد و بازار شماره یک اروپا باقی خواهد ماند. مقامات اروپایی البته لحن محتاطانه‌تری داشتند؛ برای نمونه، اورزولا فون درلین، رئیس کمیسیون اروپایی گفت که جدایی دوطرف، «غمی شیرین» بوده است؛ «سرانجام به توافق رسیدیم. مسیر طولانی و سخت بود، اما به توافق مناسبی رسیدیم. حالا زمان آن رسیده که برگزیت را پشت سر بگذاریم. آینده ما در اروپا ساخته می‌شود.» پایتخت‌های اروپایی از اینکه جدایی بدون توافق روی نداده، ابراز خوشحالی کرده‌اند.