آشوب، در کمین انتخابات آمریکا
افزایش تقاضا برای خرید اسلحه در آستانه انتخابات، نگرانیها در مورد وقوع یک دوره تازه از اغتشاش و درگیری داخلی در آمریکا را تشدید کرده است.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از همشهری، نزدیک شدن زمان انتخابات ریاستجمهوری آمریکا و نگرانی از هرجومرجهای بعد از آن، نهتنها نفس سیاستمداران و رقبای جمهوریخواه و دمکرات را در سینه حبس کرده، بلکه مردم را نیز بهوحشت انداخته است.
این روزها جامعه و نظام سیاسی آمریکا بیش از هر زمان دیگری چندقطبی شده است؛ رئیسجمهور این کشور، زیر بار پذیرفتن نتیجه انتخابات نمیرود، تئوریهای عجیب توطئه وارد گفتمانهای سیاسی غالب شده، مقامهای سیاسی در شبکههای اجتماعی از خرید اسلحه و آمادگی برای خشونت میگویند و برخی کارشناسان، هشدار جنگ داخلی میدهند. همه اینها، انعکاسی از اضطراب و اغتشاش در جامعه آمریکاست. سراسر آمریکا از اواخر بهار شاهد تظاهرات گسترده و ادامهدار علیه نژادپرستی و عملکرد پلیس در رفتار با سیاهپوستان بوده است. با اینکه تعداد زیادی از این اعتراضها در آرامش نسبی برگزار شده، اما بسیاری هم صحنه درگیریهای خشن، حمله به ساختمانها و غارت بوده و افراطیها در هر دوسوی طیفهای سیاسی از تحریک به خشونت فروگذار نکردهاند. بعید است که این ناآرامیها یکباره در میدان کارزار انتخاباتی که یک سوی آن رئیسجمهوری است که هر روز با گفتهها و عملکردش به حاشیهها دامن میزند، پایان بگیرد. بنابراین میتوان پیشبینی کرد که آمریکا امسال انتخابات آرامی نخواهد داشت.
یک نگرانی عمومی درباره انتخابات پیش رو این است که نتیجه رقابت بین دونالد ترامپ و جو بایدن منجر به اعتراضهایی شود که به یک آشوب بزرگ داخلی و درگیریهای حزبی منجر شود. نمونه این تنشها، هرچند زودهنگام، پنجشنبه هفته گذشته در میشیگان دیده شد که طی آن 13نفر که نقشه ربودن گرچن ویتمر، فرماندار دمکرات این ایالت و حمله به ساختمان فرمانداری را کشیده بودند، دستگیر شدند. آمریکاییها این روزها نگران بروز خشونتهای گسترده و حتی درگیریهای احتمالی پس از برگزاری انتخابات ریاستجمهوری هستند. گروههای داوطلب در 2طیف دمکرات و جمهوریخواه برای صیانت از آرا در حال تشکیل گروههای نظارتی هستند. آنگونه که خبرگزاری رویترز گزارش داده اما عدهای هم هستند که در حال خرید اسلحهاند تا خود را برای مقابله با هرگونه خطر آماده کنند. برخی مشتریان جدید اسلحه، انگیزهشان را حفاظت از خود، خانواده و محلهشان در برابر گروههای راست و چپ افراطی عنوان کردهاند. عدهای با شرکت در کلاسهای دفاع شخصی سعی در تقویت شبکههای محلی دارند و خود را برای حمله احتمالی گروههای مخالف آماده میکنند و افرادی نیز برنامه سفر خارجی در روزهای نزدیک به انتخابات ریختهاند تا از حواشی آن دور بمانند.
براساس آمار پلیس فدرال آمریکا (افبیآی)، رکورد فروش اسلحه درماه ژوئن (اواسط خرداد تا اواسط تیر) به 3.9میلیون قبضه رسیده است. همزمان، نتایج یک نظرسنجی جدید از سوی اندیشکده آمریکای نوین که در نشریه پولیتیکو منتشر شده نشان میدهد که حدود یکسوم آمریکاییها موافق استفاده از خشونت برای رسیدن به اهداف سیاسی هستند. این آمار نسبت به دسامبر سال گذشته 2برابر شده است. کنار هم قرار دادن این اطلاعات نشان میدهد فضای سیاسی ملتهب آمریکا، احتمالا در آستانه یک بحران بزرگتر است.
بنابر گزارش آژانس امنیت ملی آمریکا، اکنون خطر تروریستی که این کشور را تهدید میکند، بیشتر از جانب خلافکاران و گروههای افراطی داخلی است؛ نه گروههای خارجی. برخی گروههای افراطی از صفحههای اجتماعی مجازی مانند فیسبوک برای انتشار فیلمهای خشن و خرابکارانه استفاده میکنند. فیسبوک در واکنش به این فعالیتها، مقررات خود را برای فعالیت گروههای شبهنظامی سختتر کرده و در ماه میلادی گذشته 6500صفحه را که در این زمینه فعال بودند، بسته است.
مؤسسه تحقیقاتی «رند» در گزارشی پیشبینی کرده که انتخابات امسال آمریکا بدون شک یک انتخابات ناآرام خواهد بود. این مؤسسه که در ایالت کالیفرنیا آمریکا واقع شده، احتمال وقوع یک جنگ مسلحانه داخلی را در شرایط فعلی رد میکند اما در گزارش خود مینویسد که سناریوهای متعدد از اعتراضهای خیابانی با خشونت محدود گرفته تا اعتراضهای سراسری با خشونت و درگیری غیرقابل کنترل را میتوان متصور بود.
فضای این روزهای آمریکا برای افراد مسنتر چندان ناآشنا نیست. آمریکا در اواخر دهه1960 و اوایل1970، هم در خارج درگیر جنگ بود و هم در داخل دچار بحرانهای سیاسی جدی. جنگ ویتنام در دهه1960 اتفاق افتاد. اعتراضهای گسترده جنبش حقوق مدنی سیاهپوستان، ترور جان افکندی رئیسجمهور و مارتین لوتر کینگ، رهبر جنبش سیاهپوستان در این سالها اتفاق افتاد. 2بار تلاش برای ترور جرالد فورد، رئیسجمهور آمریکا در دهه1970 نیز ناکام ماند. آمریکا در آن سالها شاهد بمبگذاری، آشوبهای خیابانی و ترورهای متعدد بود.
اعتراضهای اخیر در آمریکا میتواند نمونهای از خشونتهایی باشد که احتمالا بعد از انتخابات شاهد آن خواهیم بود. آشوبهای انتخاباتی پیش رو ممکن است طیف گستردهای از ناآرامیها را شامل شود؛ از تظاهرات خیابانی گرفته تا حمله به نیروهای پلیس، زد و خورد میان هواداران دو طرف و به آتش کشیدن فروشگاهها و ساختمانهای دولتی. مؤسسه رند 3سناریوی احتمالی را درنظر گرفته است:
قبل از انتخابات تا روز رایگیری: ناآرامیها میتواند از فضای متاثر از ادعای تقلب در فرایند رایگیری نشات بگیرد. ترامپ گفته که برنده نشدن او در انتخابات تنها میتواند نتیجه تقلب باشد و هوادارانش را تحریک کرده که به حوزههای رایگیری بروند و بر روند انتخابات نظارت کنند. حضور هواداران برای نظارت بر رایگیری مجاز است، اما قوانین ایالتها در زمینه صلاحیت، مدارک مورد نیاز و تعداد کسانی که اجازه این کار را دارند با هم متفاوت است. تنش در این زمینه ممکن است منجر به تقابل مسئولان برگزاری انتخابات و هواداران نامزدها شود؛ موضوعی که میتواند فرایند انتخابات را مختل کند. برخی ایالتها نگران حضور گروههای شبهنظامی در شعب رایگیری هستند، اما ضعف قوانینشان اجازه محدود کردن این گروهها را نمیدهد. احتمال بمبگذاری در شعب نیز دور از ذهن نیست.
بعد از انتخابات تا تحلیف رئیسجمهور: انگیزه اعتراضها در فاصله بین انتخابات و معارفه رسمی رئیسجمهور آمریکا تغییر میکند. برخی ممکن است تأخیر در شمارش آرا را بهعنوان نشانه تلاش برای تقلب درنظر بگیرند و در نهایت پای دادگاهها و دیوان عالی را به ماجرا باز کنند. اما این تنها میدان مبارزه نیست؛ تظاهرات گسترده در حمایت از نامزدها، تلاش برای ممانعت از شمارش یا بازشماری آرا و اقدامات خشنی مانند آتشزدن شعب رای، بمبگذاری و تهدید مسئولان برگزارکننده انتخابات و قضات دادگاهها ازجمله خطرات است. با توجه بهوجود موارد تهدید به مرگ مسئولان نظام سلامت و رهبران سیاسی در ماههای گذشته بهدلیل شیوع کرونا و همینطور چهره خطرناک و پلیدی که رقبای سیاسی از طرف مقابل برای هوادارانشان تصویر کردهاند، احتمال ترور رهبران سیاسی نیز دور از انتظار نیست. این روزها سیاستمدار بودن میتواند بیشتر از همیشه شغل خطرناکی باشد.
بعد از تحلیف رئیسجمهور: هر نوع خشونتی که مربوط به انتخابات آمریکا باشد، مسلما طولانی و ادامهدار خواهد بود. با گذشت زمان، امکان ظهور گروههای تروریستی داخلی مانند آنچه در آشوبهای دهه60 افتاد وجود دارد. در این صورت امکان وقوع بمبگذاریها تا مدتها وجود دارد. یک مشکل این است که افراطیها طی دههها فعالیت یاد گرفتهاند که چطور بدون رهبر به مقاومت ادامه دهند تا از تعقیب و دستگیری در امان بمانند.
در این فضای متشنج، هیچچیزی قابل اعتماد نیست و هر رویداد کوچکی میتواند تبدیل به بحران شود. با آنکه این روزها بیشتر مردم آمریکا از غوغاهای سیاسی، شیوع کرونا و عواقب زیانبار اقتصادی آن خسته شدهاند و دوست دارند هرچه زودتر به زندگی عادی برگردند، اما بعید نیست که سال2020 آغاز یک دهه پرآشوب مانند دهه 60برای آنها باشد.
در سال2016، زمانی که دونالد ترامپ در انتخابات به پیروزی رسید، تظاهرات خیابانی در حمایت از هیلاری کلینتون و در اعتراض به نتیجه انتخابات در بسیاری از ایالتها به راه افتاد. این تظاهرات اما بهصورت کاملا مسالمتآمیز برگزار شد. امسال شرایط بهگونه دیگری است. نتیجه یک نظرسنجی مشترک از سوی مؤسسه «یوگاو» و مجله «اکونومیست» نشان میدهد 75درصد از مردم آمریکا معتقدند درصورت پیروزی مجدد ترامپ در انتخابات، تظاهرات گسترده در سراسر آمریکا به راه خواهد افتاد. 72درصد نیز معتقدند درصورت پیروزی ترامپ، آمریکا شاهد ناآرامی و اغتشاش خواهد بود. این آمار در میان دمکراتها بسیار بالاتر است. 85درصد از هواداران حزب دمکرات گفتهاند که درصورت پیروزی ترامپ در انتخابات، آمریکا شاهد ناآرامی و آشوب خواهد بود.