مقایسه صندوقهای سرمایه‌گذاری قابل معامله/ سکه بورسی به تاریخ می‌پیوندد؟
اقتصاد آنلاین – محمدمهدی اسفندیاری؛ صندوقهای معامله‌پذیر «سهامی» و «مختلط» در هفته‌ای که گذشت به طور متوسط ۱۱.۲ درصد ریزش قیمت را تجربه کردند و خالص ارزش دارایی‌های آن‌ها ۳.۶ درصد کم شد، این در حالی بود که شاخص کل بورس افت ۵.۱ درصدی را به ثبت رساند.
صندوقهای سرمایه‌گذاری در سهام
کمترین افت هفتگی مربوط به صندوق واسطه‌گری مالی یکم (دارا یکم) با ثبت ۳.۹ درصد کاهش قیمت بود. بهترین عملکرد هفتگی مربوط به صندوق شاخصی ۳۰ شرکت فیروزه بود چرا که NAV آن بر خلاف سایرین دچار افت نشد و اختلاف منفی ۹ درصدی قیمت «فیروزه» با ارزش دارایی‌هایش آن را پس از «دارا یکم» دومین صندوق ارزان قیمت آخر هفته لقب داد.
بیشترین ریزش قیمت صندوقهای قابل معامله در این هفته به صندوق تجارت شاخصی کاردان اختصاص داشت؛ صندوق «کاردان» با افت ۱۳.۶ درصدی قیمت مواجه شد در حالی که NAV آن تنها ۳.۴ درصد کاهش داشت.
صندوقهای مبتنی بر سکه طلا
در طول هفته جاری صندوقهای کالایی مبتنی بر سکه طلا به طور میانگین بازده ۱۶.۹ درصدی برای سرمایه‌گذاران خود به ارمغان آوردند، به موازات آن گواهی سپرده یک روزه سکه طلای بانک رفاه سه درصد رشد قیمت داشت و با صف خریدی سنگین به معاملات این هفته خود پایان داد.
صندوق ETF پشتوانه طلا لوتوس بیشترین بازدهی (۱۹.۷ درصد) گروه صندوقهای مبتنی بر طلا را به دست آورد، این صندوق به مانند هفته گذشته همچنان بیشترین حباب قیمت را در بین صندوقهای قابل معامله در اختیار دارد و اختلاف قیمت سکه یک روزه و سکه امامی تنها دو درصد این انحراف را می‌تواند توجیه کند.
معضلی به نام صف
صف‌های خرید یا فروش علاوه بر اینکه نقدشوندگی و طراوت را از معاملات بورس سلب می‌کند مبنای تصمیم‌گیری بسیاری از سرمایه‌گذاران و حتی تحلیلگران با سابقه بازار قرار می‌گیرد.
در بازاری که قیمت دارایی‌ها باید با مکانیزم عرضه و تقاضا تعیین گردد، ایجاد محدودیت و وضع قوانین بازدارنده عاملی شده است که حتی اگر پارامترهای بنیادی تغییر خاصی نکنند قیمت‌ها هیچ‌گاه حتی برای مدتی کوتاه نیز به تعادل نمی‌رسند.
صف‌های خریدی که تا یکی دو ماه قبل در بازار سهام تشکیل می‌شد این روزها جای خود را به صف‌های فروش داده و رفتارهای هیجانی را این‌بار با چاشنی ترس همراه ساخته است.
نمونه مشابه این صف‌ها در بازار گواهی سپرده یک روزه سکه نیز مشاهده می‌شود که به مراتب وضعیتی بغرنج‌تر دارد. گواهی سکه طلا از ۱۰ تیرماه تنها مجاز به نوسان در بازه مثبت و منفی یک درصد است و از همان روز اول این ابلاغیه با تشکیل صفوف نسبتاً پایدار کارایی این بازار زیر سؤال رفته است.
بررسی‌ها نشان می‌دهد نماد سکه۰۰۱۲پ۰۱ یعنی سکه تمام بهار تحویلی بانک رفاه از ۴۴ روز معاملاتی بعد از دستورالعمل جدید، در ۳۰ روز آن به طور کامل درگیر صف خرید یا فروش بوده، چهار روز به صورت نصفه و نیمه معامله شده و تنها در ۱۰ روز اثری از صف در آن دیده نشده است.
معامله‌گران حدود ۳۰ درصد از زمان معاملات گواهی سکه رفاه را به صف‌نشینی یا نظاره آن گذراندند و میانگین ارزش معاملات در روزهایی که داد و ستدها روان بود بیش از ۱۰ برابر معاملات در روزهایی بود که صف وجود داشت.
اگر فرض کنیم کاهش دامنه نوسان رانتی را در قرارگیری زودتر در اول صف‌ها ایجاد نمی‌کند، یا با کاهش استقبال مردم وظایف مدیران آسان‌تر نمی‌شود، دیگر نمی‌توان این حقیقت را نادیده گرفت که با از رونق انداختن یا فراهم آوردن زمینه حذف ابزارهایی مثل گواهی سپرده کالایی، بازارهای سنتیِ سراسر اشکال دوباره تقویت می‌شوند و افرادی که منافع خود را در خطر می‌دیدند به سر ذوق می‌آیند.
به نظر می‌رسد صندوقهای پشتوانه طلا ادامه حیات گواهی سکه یک‌روزه را تضمین کرده‌اند اما عدم تمایل سیاست‌گذار به افزایش تعداد صندوق‌ها آن هم در وضعیتی که حباب قیمتی صندوقهای مبتنی بر سکه طلا همیشگی شده است نشان می‌دهد سکه بورسی تکیه بر آب زده است.
