لحظات تاریخی برای قیمت طلا

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از دنیای اقتصاد، عوامل زیادی از جمله بحران کرونا، چشم‌انداز تاریک اقتصادی و اقدامات بی‌سابقه انبساطی دولت‌ها سبب رشد تاریخی اونس شد؛ عواملی که هنوز هم در بازارها حضور دارد و می‌تواند سبب افزایش بیشتر قیمت اونس شود.

پس از چند هفته پیش‌بینی و رایزنی‌های مختلف نهایتا طلا از مرز ۱۸۰۰ دلاری عبور کرد. فلز زرد در روز چهارشنبه توانست با گذر از مرز ۱۸۰۰ دلاری، بالاترین قیمت ثبت‌شده در هشت سال‌و هشت ماه اخیر را به ثبت برساند. برای آخرین بار طلا در ماه نوامبر ۲۰۱۱، به قیمت ۱۸۰۳ دلار رسیده بود. عامل اصلی که قیمت طلا را تا سطح ۱۸۰۰ دلاری بالا آورد، افزایش مجدد تعداد مبتلایان به بیماری کووید-۱۹ و شروع موج جدیدی از این بیماری بود. اکنون بسیاری از کشورها نگران ایجاد موج گسترده‌ای از پاندمی کرونا هستند؛ موضوعی که سبب خواهد شد دوباره بسیاری از فعالیت‌های اقتصادی به حالت تعطیل و نیمه‌تعطیل دربیایند. این اتفاق نیز سبب خواهد شد تا ریکاوری اقتصادی که در ماه‌های اخیر خوش‌بینی‌هایی نسبت به آن به‌وجود آمده بود، به تاخیر بیفتد. جدیدترین گزارش‌های نهادهای مهم اقتصاد جهان از جمله صندوق بین‌المللی پول، فدرال رزرو و بانک مرکزی اروپا، همگی در گزارش‌های اصلاح شده خود، چشم‌انداز اقتصاد جهانی را نسبت به آنچه پیش‌بینی می‌شد، وخیم‌تر و تاریک‌تر ارزیابی کرده‌اند. با وجود این چشم‌انداز تاریک، بانک‌های مرکزی، باید به ناچار به اقدامات حمایتی و انبساطی خود ادامه دهند، موضوعی که در بلندمدت سبب افزایش تورم و کسری بودجه دولت‌ها خواهد شد. اقدامات انبساطی که هزینه نگهداری طلا را کاهش داده و سبب افزایش تقاضای آن خواهد شد. تمام عوامل ذکر شده به‌صورت سلسله‌ای به هم پیوسته، می‌توانند سبب افزایش قیمت طلا شوند و در دوره کنونی که تمام این عوامل در بازارها حضور دارند، قیمت طلا توانست به رکورد ۸ سال و نیم خود برسد و همچنان بسیاری از معامله‌گران پیش‌بینی می‌کنند قیمت این فلز افزایش پیدا کند. از سوی دیگر با از بین رفتن عامل کرونا توسط کشف واکسن احتمالی یا درمان قطعی، بسیاری از این عوامل از بین خواهند رفت؛ موضوعی که در صورت تحقق، احتمال ریزش قیمتی طلا در بازارهای جهانی را افزایش خواهد داد.

مرور جهش‌های تاریخی قیمت طلا نشان می‌دهد در هر نوبت، عوامل مختلفی سبب شده‌اند که قیمت این پناهگاه امن سرمایه افزایش پیدا کند. یکی از دوره‌هایی که قیمت طلا به‌طور ناگهانی رشد قابل توجهی داشت، ماه‌های آخر دهه ۷۰ و ماه‌های ابتدایی دهه ۸۰ میلادی بود. مرور اتفاقات آن دوره نشان می‌دهد ترکیبی از عوامل ژئوپلیتیک و عامل ترس از تورم، سبب جهش طلا به قله ۸۵۰ دلاری در ژانویه ۱۹۸۰ شده بود. در سال ۲۰۱۱ نیز طلا به بالاترین قیمت خود در طول تاریخ رسید و از مرز ۱۹۰۰ دلاری عبور کرد. عوامل جهش طلا در این نوبت بیشتر مربوط به عوامل اقتصادی از جمله چشم‌انداز نامناسب رشد اقتصادی و بحران بدهی دولت‌ها بود. با نگاهی به دوره کنونی می‌توان به این نتیجه رسید که تمام عوامل این دو دوره، در حال حاضر در بازارها حضور دارد و این موضوع می‌تواند سبب افزایش بیشتر قیمت طلا در ادامه سال جاری میلادی باشد.

از سوی دیگر مرور تجربه طلا در سال‌های ۱۹۸۰ و ۲۰۱۱ نشان می‌دهد که پس از مقطع اوج‌گیری قیمت اونس، فلز زرد برای سال‌های متمادی در قیمتی پایین‌تر از نقطه اوج قیمتی معامله شده است. موضوعی که باید مدنظر سرمایه‌گذاران در دوره کنونی هم قرار بگیرد تا با احتیاط بیشتری به صعود قیمت اونس نگاه کنند.

صعود اونس در آغاز دهه ۸۰

یکی از پروازهای تاریخی قیمت فلز زرد به سال پایانی دهه ۷۰ و سال ۱۹۸۰ بازمی‌گردد؛ دوره‌ای که در آن قیمت طلا با افزایشی تاریخی در ماه‌های آغازین سال به قله ۸۵۰ دلاری به ازای هر اونس رسیده بود. با درنظر گرفتن اینکه طلا ۴۰ سال پیش به این قله رسیده است و برای سال‌های متمادی بعد از آن نیز در قیمت‌های پایین‌تر از آن معامله می‌شد و با احتساب تورم ۴۰ سال اخیر، می‌توان به این نتیجه رسید که قیمت ۸۵۰ دلاری برای آن سال‌ها رقم بسیار بالایی بوده است؛ نگاهی به قیمت طلا در سال‌های قبل از آن نیز سرعت رشد شگفت‌انگیز طلا در آن سال‌ها را روشن‌تر می‌کند. در سال ۱۹۷۸، یعنی دو سال قبل از رشد شگفت‌انگیز قیمت اونس، بالاترین قیمتی که برای طلا ثبت شده بود، نزدیک به ۲۴۳ دلار بود. سال بعد از آن یعنی سال ۱۹۷۹، طلا ۱۳۳ درصد دیگر رشد کرد و بالاترین قیمتی که برای این پناهگاه امن دارایی ثبت شد، قیمتی نزدیک به ۵۲۴ دلار بود، اما دلیل رشد بی‌سابقه قیمت طلا در حدفاصل زمانی دهه ۷۰ و ۸۰ میلادی چه بود؟ کارشناسان سه دلیل عمده را برای صعود تاریخی قیمت طلا در آن دوره ذکر کرده‌اند که دو عامل آن مربوط به تنش‌های ژئوپلیتیکی و یک عامل مربوط به تورم بود.

عامل اول مربوط به تهاجم شوروی به افغانستان بود که سبب شده بود نااطمینانی‌های سیاسی فضای بازارها را فرابگیرد. در آخرین روزهای دهه ۸۰ میلادی (۲۳ دسامبر ۱۹۷۹) بود که قوای روس، کابل پایتخت افغانستان را به اشغال خود درآوردند و ۵ روز بعد قدرت را در افغانستان تغییر دادند. علاوه بر این حمله نظامی، یکی دیگر از عواملی که به عقیده کارشناسان سبب خیزش اونس در ژانویه ۱۹۸۰ شد بالا گرفتن تنش‌های سیاسی میان ایران و آمریکا عنوان شده بود. اما به غیر از این دو عامل ژئوپلیتیک، عامل دیگری نیز در افزایش قیمت طلا نقش بازی کرده بود. افزایش نرخ تورم، عامل دیگری بود که سبب شده بود تا سرمایه‎داران برای حفظ ارزش دارایی خود به بازار طلا هجوم بیاورند. در حقیقت نقطه اوج بحران تورم در انتهای دهه ۷۰، ماه پایانی سال ۱۹۷۹ بود، که در آن تورم به حدود ۱۳ درصد رسیده بود. این نرخ یکی از بالاترین نرخ‌های تورمی بود که آمریکا تا آن تاریخ تجربه کرده بود.  در نهایت و پس از آن سال‌ها، طلا برای سال‌های متمادی در قیمت‌های پایین‌تر از سال ۱۹۸۰ معامله شد. طلا بیش از دو دهه پس از سال ۱۹۷۹ و ۱۹۸۰، هیچ‌گاه به قیمت آغاز دهه ۸۰ نرسید.

قله تاریخی ۲۰۱۱

در آگوست سال ۲۰۱۱ بود که طلا بالاترین قیمت خود در تاریخ را به ثبت رساند و نهایتا توانست به قیمت تاریخی ۱۹۲۰ دلار برسد؛ تاکنون این بالاترین قیمتی است که در تاریخ برای هر اونس از فلز زرد ثبت شده است. البته بسیاری از کارشناسان در آن دوره بر این باور بودند که قیمت طلا با حباب همراه است و عوامل بنیادین باعث افزایش قیمت طلا نشده است. پیش‌بینی که به تحقق پیوست و طلا پس از آن به قیمت‌های پایین‌تر نزول کرد و برای سال‌های متوالی و تا قبل از سال جاری میلادی به نزدیکی این سطح از قیمت‌ها نرسید. دلایل ذکر شده برای بلندترین جهش قیمتی طلا در آن دوره بیشتر به مسائل اقتصادی مربوط بود. نااطمینانی‌های اقتصادی، بحران بدهی در آمریکا و اروپا و افزایش نرخ تورم در بازارهای نوظهور از جمله چین و هند از جمله عواملی بودند که سبب افزایش قیمت فلز زرد شده بودند. البته کارشناسان در آن دوره بحران بدهی کشورهای اروپایی را مهم‌ترین عامل تقویت‌کننده تقاضای طلا می‌دانستند. تمام این عوامل سبب شده بود تا در آن مقطع تقاضای بانک‌های مرکزی برای خرید طلا افزایش چشمگیری داشته باشد.

سناریوهای پیش‌رو

هر روز اخبار جدیدی از رکوردشکنی تعداد مبتلایان در برخی از ایالات آمریکا و  برخی از کشورهای آمریکای لاتین به گوش می‌رسد. در جواب به نگرانی‌های به‌وجود آمده از طولانی شدن پاندمی کرونا، هر هفته خبری جدید از اقدامات انبساطی بیشتر از سوی بانک‌های مرکزی منتشر می‌شود. از سوی دیگر وضعیت ژئوپلیتیکی مناطقی مانند خاورمیانه نیز عادی به نظر نمی‌رسد و سطح تنش‌ها نسبتا بالاست. تمام نهادهای تاثیرگذار بین‌المللی پیش‌بینی‌های خود نسبت به رشد اقتصادی سال جاری میلادی را به‌صورتی بدبینانه‌تر اصلاح کرده‌اند. تمام این اخبار می‌تواند برای پیشروی قیمت طلا مناسب باشد. در صورت ادامه حضور تمام این عوامل در بازارها شاید طلا بتواند قله تاریخی سال ۲۰۱۱ را نیز پشت سر بگذارد. اما با مرور تجربه دهه ۸۰ میلادی و سال ۲۰۱۱ و مرور نظر فعالان و کارشناسان بازارها می‌توان به این نتیجه رسید که در هر دو مورد خوش‌بینی‌های به‌وجود آمده برای صعود قیمت اونس به واقعیت تبدیل نشد و طلا تا دهه ها بعد از قله تاریخی خود، در قیمت‌های پایین‌تر در جا زد. از سوی دیگر صف طویل عوامل حمایت‌کننده قیمت طلا با کشف واکسن و درمان قطعی کرونا به ناگهان در هم شکسته خواهد شد و این موضوع می‌تواند سبب ریزش ناگهانی قیمت فلز زرد شود.