بیشترین درصد ارزش افزوده متعلق به استخراج نفت و گاز/ کاهش انگیزه تولیدکنندگان با پایین بودن ضریب ارزش افزوده

اقتصادآنلاین - سیده زهرا محمودی؛ بر اساس بررسی انجام شده توسط سجاد رجبی کارشناس اقتصادی، زمانی که یک بنگاه، کالا یا خدمتی را عرضه می‌کند، مبلغی را به عنوان ارزش افزوده در عوض آن دریافت می‌کند. ، این موضوع از طریق ماتریس ساخت-جذب، میزان ارزش افزوده در صنایع مختلف محاسبه شده است. در این پژوهش مقام نخست از آن استخراج نفت و گاز و بدترین بخش هم متعلق به صنعت چرم و کفش بود. جالب توجه است که در رتبه دوم، آموزش ابتدایی دولتی با بیش از 97درصد ارزش افزوده به چشم می‌خورد.

در این رابطه سجاد رجبی در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصاد آنلاین گفت: این پژوهش با‌توجه به سیستم حساب‌های ملی انجام شد که اطلاعات مربوط به آن در مرکز آمار تا سال 95 منتشر شده است.

وی افزود: مجموع مصارف واسطه‌ای بخش‌های جدول محاسبه شده و ارزش افزوده هم در نظر گرفته شده است و در نهایت مجموع ضریبی از عرضه نهایی به دست می‌آید. این به ‌این‌ معناست که برای مثال در یک کالای 100هزار تومانی چقدر مواد واسطه‌ای و چه مقدار ارزش خلق شده بوده است و هر‌چه این ضریب بالاتر باشد، از نظر اقتصادی بهتر است.

رجبی ادامه داد: این ضرایب برای همه بخش‌ها محاسبه شده که استخراج نفت و گاز بیشترین میزان را به خود اختصاص می‌دهد که در مقایسه با سایر کشور‌ها رقم بالایی است و این عدد در دیگر کشور‌ها وارد بخش‌های دیگر می‌شود.

این کارشناس اقتصادی با تاکید بر این‌که ارزش افزوده در اقتصاد بسیار مهم و عاملی برای سنجش رشد و توسعه کشور است، اظهار کرد: دو عامل سبب می‌شود تغییر در ارزش افزوده اتفاق بیفتد: اول تغییر تکنولوژی تولید و دوم مواد اولیه واسطه‌ای.

به گفته سجاد رجبی، تغییر تکنولوژی و فرایند‌های تولید، ضرایب را تغییر می‌دهد و اگر جایگزین‌های خوبی برای مواد اولیه و واسطه‌ای از نظر قیمتی پیدا کنیم سبب بهتر شدن ضریب ارزش افزوده می‌شود.

وی در پایان گفت: اگر ضرایب را طوری تغییر دهیم که مواد اولیه و واسطه‌ای کمتری بخواهد و خروجی بهتری دهد، ارزش افزوده بیشتر می‌شود. برای مثال در پالایشگاه‌ها ضریب پیچیدگی ( بر اساس پیچیدگی پالایشگاه، هزینه‌های جایگزینی و توانایی خلق ارزش افزوده یک پالایشگاه تعیین می‌شود.) باعث بهبود تکنولوژی می‌شود و آنچه پالایشگاه‌های ما را با شرق آسیا متمایز می‌کند، بیشتر بودن این ضریب در شرق آسیاست که اگر تکنولوژی بهتری داشتیم، می‌توانستیم شاهد خروجی بهتری هم باشیم.