سایه نظارت تلویزیون بر سر شبکه نمایش خانگی
صدور مجوز تولید سریال‌های شبکه نمایش خانگی تا اطلاع ثانوی متوقف شد. این جمله‌ای است که مدتی قبل، بهمن حبشی، مدیرکل دفتر نظارت بر تولید فیلم وزارت ارشاد آن را روایت و عنوان کرد: «تعداد مجوزهای صادرشده و سریال‌های درحال تولید و آماده توزیع برای نمایش خانگی بیشتر از نیاز و ظرفیت بازار است و تا نمایش چند سریال آماده توزیع و ایجاد تعادل میان زنجیره صدور مجوز تا توزیع لازم است چند ماهی از صدور مجوز جدید خودداری شود. در غیر این صورت با پدیده جدیدی به نام سریال‌سوزی مواجه خواهیم شد. مانند مشکلاتی که در افزایش تولید فیلم‌های سینمایی ایجاد و به فیلم‌سوزی و سرمایه‌سوزی منجر می‌شود و گریبان نمایش خانگی را نیز خواهد گرفت».
به گزارش اقتصادآنلاین، بهناز شیربانی در شرق نوشت: این در حالی است که درحال‌حاضر 27 سریال در مراحل مختلف تولید، پیش‌تولید، پس‌تولید و موافقت اصولی و... قرار دارند و تعداد کسانی که در صف گرفتن مجوز ساخت سریال در شبکه نمایش خانگی ایستاده‌اند، کم نیست.
اما در این میان نکته‌ای که در چند روز گذشته بار دیگر نگاه‌ها را به ساختمان شیشه‌ای جام‌جم جلب کرد، خبر انتقال اختیار صدور مجوز سریال‌های توزیع‌شده در ویاودیها از سازمان سینمایی، به صداوسیما است؛ مسئولیتی که بر عهده معاونت سیما در صداوسیما گذاشته شده است و مسیر دیگری را پیش‌روی فعالان حاضر در عرصه شبکه نمایش خانگی گذاشته است.
سال 98 بود که ماجرای ویاودیها و فعالیت‌های مرتبط با تولید محتوا در خارج از صداوسیما، به یکی از سوژه‌های بحث‌برانگیز در رسانه‌ها تبدیل شد. در همان زمان سیدعلی‌اکبر محمودی‌مهریزی، مدیرکل تأمین و تولید تلویزیون تعاملی معاونت فضای مجازی صداوسیما در گفت‌وگو با مهر به‌صورت رسمی تأیید کرد که مجوز محتوای پخش‌شده از ویاودیها هم به صداوسیما رسیده است و در این گفت‌وگو از سازوکار چگونگی دریافت مجوزها و محتوای ویاودیها از این اداره کل سخن گفت.
مهریزی در بخشی از صحبت‌هایش گفت: «در این چند سال مهم‌ترین مأموریتی که برای صداوسیما در فضای مجازی مطرح شده، متولی‌شدن برای تولید و انتشار محتوای صوت و تصویر فراگیر در فضای مجازی است و همه این گفت‌وگوها ذیل این مأموریت صورت می‌گیرد. محتوایی که برای سرویس‌های وی‌اودی تهیه می‌شود، باید «پیش از تولید» مجوز بگیرد و خود سرویس‌های وی‌اودی طبق مقرراتی که پیش از این بود، به فعالیت خود ادامه خواهند داد. در فضای مجازی سازمان صداوسیمای جمهوری اسلامی از طریق سازمان تنظیم مقررات سازمان تنظیم‌گر رسانه‌های صوت و تصویر فراگیر ایران مجوز فعالیت ویاودیها را صادر می‌کند و از طریق معاونت فضای مجازی بر محتوای تولیدشده با ویاودیها نظارت و اداره کل تأمین و تولید تلویزیون تعاملی مجوزهایی را که برای تولید نیاز است، صادر می‌کند».
از سوی دیگر، رویارویی صداوسیما با تولیدات شبکه نمایش خانگی، قصه جدیدی نیست. انتقاد صداوسیما از محتوای تولیدشده در سریال‌های شبکه نمایش خانگی و هزینه‌های جاری در این سریال‌ها گه‌گاه حاشیه‌های فراوانی را به دنبال داشت. اما به‌سادگی نمی‌توان از این عنوان که از این پس، مجوز سریال‌های تولیدی در شبکه نمایش خانگی از صداوسیما صادر می‌شود، گذشت. شبکه نمایش خانگی در چند سال اخیر به‌لحاظ تعدد یا جلب حضور حداکثری هنرمندان پیشرفت محسوس و چشمگیری داشته است. حضور فیلم‌سازان و بازیگرانی در این مدیوم که اغلب در سینما حضور داشتند، تا حد بسیاری توجه عموم مخاطبان را به سمت تولیدات شبکه نمایش خانگی جلب کرد و حتی برخی فیلم‌سازانی که پیش از این رفت‌وآمدی به سازمان صداوسیما داشتند، به دلایل مختلف بخش خصوصی و کار در شبکه نمایش خانگی را در اولویت قرار دادند. اما شاید مهم‌ترین نکته در این میان تولیدات بخش خصوصی در شبکه نمایش خانگی است و حال این پرسش ایجاد می‌شود که نظارت صداوسیما در این مدیوم زمانی منطقی به نظر می‌رسد که هزینه ساخت و تولید را نیز متقبل شود.
از سوی دیگر، چگونگی نظارت سازمان صداوسیما بر روی تولیدات شبکه نمایش خانگی نیز نکته‌ای قابل بحث است. برخی معتقدند نظارت بر این تولیدات با متر و معیارهای تلویزیون باعث ضعیف‌شدن هسته‌های تولیدی شبکه نمایش خانگی می‌شود و شاید ذائقه مخاطب شبکه نمایش خانگی به هم بریزد و به بیان دیگر مخاطب این مدیوم با این تغییر نگاه دچار سردرگمی شوند و برخی دیگر گمان می‌کنند شاید در این میان با نظارت دوگانه‌ای از سمت سازمان صداوسیما بر محتوای تولیدات شبکه نمایش خانگی مواجه شویم و سیاست و نظارت دیگری بر تولیدات شبکه نمایش خانگی اعمال شود.از طرف دیگر، حجم تولیدات شبکه نمایش خانگی دست‌کم در دو سال گذشته و به دنبال آن تعدد مجوزها برای ادامه کار در این مدیوم و البته هم‌زمانی با تولیدات جاری در صداوسیما، بسیاری را با این پرسش روبه‌رو کرده است که آیا صداوسیما به‌لحاظ کمی توان،ظرفیت و استعداد رسیدگی به این حجم از درخواست‌ها را دارد؟
با توجه به تعدد درخواست فیلم‌سازانی که مایل به حضور در شبکه نمایش خانگی برای ساخت سریال هستند و با توجه به کم‌رونقی اکران سینماها در ماه‌هایی که با شیوع ویروس کرونا روبه‌رو هستیم و همین موضوع باعث رونق شبکه نمایش خانگی شده، به صف علاقه‌مندان کار در این حوزه اضافه خواهد شد و قطعا مدیریت این تعداد از درخواست تولید سریال، موضوع پرچالشی برای صداوسیما محسوب می‌شود. به نظر می‌رسد در این مقطع زمانی و با توجه به مسئولیت بیشتر صداوسیما در قبال تولیدات شبکه نمایش خانگی احتمالا در ماه‌های آینده شاهد اخبار بیشتری در ارتباط با چگونگی صدور مجوزهای لازم برای تولیدات شبکه نمایش خانگی خواهیم بود. بخش عمده‌ای از این چالش نیز به چگونگی نگاه نظارتی معاونت سیما سازمان صداوسیما برمی‌گردد که مشخص خواهد کرد که آیا سد راهی مقابل سرمایه‌گذران بخش خصوصی و فیلم‌سازان حوزه شبکه نمایش خانگی خواهد بود و به تعداد فیلم‌سازان این حوزه افزوده خواهد شد؟
