سونامی پیاز کشاورزان را می‌بَرد؟
کرار سناریوی تولید مازاد صیفی جات، عدم توانایی در اجرای صحیح الگوی کشت، نبود بازارهای صادراتی و صنایع تبدیلی، کشاورزان را به دردسر انداخته است.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از مهر، تقریباً هر سال، در فصل برداشت صیفی‌جات شاهد تکرار سناریویی هستیم که گویا قرار نیست اقدامی برای اصلاح آن صورت بگیرد. تولید مازاد، فقدان یا از دست رفتن بازارهای صادراتی، ضعف صنایع تبدیلی و تکمیلی، ضعف سیستم سردخانه و انبارداری و در آخر از بین رفتن محصول کشاورزان و زیان سنگین آنها و کاهش تولید محصول در سال بعد، آفت بزرگی است که مسئولان بخش کشاورزی تاکنون نتوانسته‌اند برای آن تدبیری بیاندیشند.
هر سال شاهد هستیم که تولید یک محصول در کشور به شدت افزایش می‌یابد و قیمت آن به اندازه‌ای افت می‌کند که حتی برداشت آن برای کشاورزان به صرفه نیست و در دور بعدی کشت، کشاورزان از ترس تکرار زیان، تولید آن محصول را کاهش می‌دهند و بازار با کمبود عرضه و صعود قیمت و فشار به مصرف کنندگان مواجه می‌شود. در این میان ضعف سیاست‌های تجاری بخش کشاورزی نیز هر از گاهی باعث ممنوعیت صادرات و زمین گیر شدن تولید انبوه صادراتی روی زمین کشاورزان و زیان آنها می‌شود. امسال نیز این اتفاق برای برخی صیفی‌جات از جمله پیاز رخ داده و باعث گرفتاری بسیاری از تولیدکنندگان شده است.
سونامی دوباره در بخش کشاورزی؛ این بار تولید پیاز!
در همین زمینه حسین شیرزاد، معاون وزیر جهاد کشاورزی در گفتگویی وضعیت ایجاد شده برای پیاز را ناشی از دو مساله دانسته و گفته است: متأسفانه به دلیل عدم اجرای الگوی کشت ۲ برابر نیاز کشاورزان کشت کردند همچنین تعرفه‌گذاری ۱۰ هزار تومانی هم مزید علت شد تا بستر مناسب صادراتی وجود نداشته باشد و در حقیقت با سونامی تولید پیاز مواجه شدیم.
یحیی کمالی‌پور عضو هیأت رئیسه کمیسیون قضائی و حقوقی مجلس نیز در این زمینه گفته است: کشاورزان منطقه جیرفت و کرمان محصولات صیفی خود را به دلیل قیمت پایین برداشت نمی‌کنند چرا که این قیمت‌ها آنقدر پایین است که کفاف هزینه‌های آنها را نیز نمی‌دهد این مسئله را بارها به مسئولان گفته‌ایم اما متولیان امر سر و سامانی به بازار نمی‌دهند.
۶ ماه قبل این وضعیت را پیش بینی کرده بودیم!
به گفته وی ۶ ماه پیش قبل از برداشت محصولات شرایط فعلی را پیش‌بینی کرده بودیم اما متأسفانه مسئولان هیچ توجهی نمی‌کنند. سال‌ها است ۸۰ درصد امرار معاش این منطقه از کشاورزی به دست می‌آید اما آنها فراموش شده‌اند و متولیان بخش کشاورزی هیچ سروسامانی به آنها نمی‌دهند.
کمالی‌پور به بی‌تدبیری‌ها در بین مسئولان کشاورزی و مسئولان مرتبط با بازار اشاره کرد و گفت: در سال‌های گذشته پیاز را صادر می‌کردیم اما اخیراً ستاد تنظیم بازار تعرفه ۱۰ هزار تومانی را برای صادرات پیاز وضع کرد. پس از یک ماه تلاش دوباره تعرفه به جای خود بازگشت اما دیگر مشتریان ما رفته بودند تا نیاز خود را از جای دیگری تأمین کنند.
به گفته وی مردم فقط گریه می‌کنند و کاری از دست‌شان برنمی‌آید و کسی هم نیست که به فریاد آنها برسد.
در همین زمینه، محمدعلی پیراسته، رئیس هیئت مدیره نظام صنفی کشاورزی و منابع طبیعی جنوب کرمان ، با اشاره به تولید چشمگیر صیفی‌جات از جمله پیاز و گوجه فرنگی در منطقه جنوب کرمان، گفت: متأسفانه طی روزهای اخیر در این منطقه با دنیایی از دلالی گری مواجه هستیم. تریلی‌هایی را می‌بینیم که آماده هستند محصولات کشاورزان را به نرخ ناچیز بخرند و کشاورزان منطقه نیز متأسفانه چاره‌ای جز فروش تولیدات خود به این قیمت‌ها ندارند.
کشاورزان را نمی‌توان با یک بخشنامه قانع کرد
وی در واکنش به مباحث مطرح شده از سوی برخی مسئولان مبنی بر اینکه برنامه الگوی کشت به کشاورزان منطقه ارائه شده اما کشاورزان آن را رعایت نکرده‌اند، تصریح کرد: ما هر سال با این مسئله مواجه هستیم نکته اینجاست که نمی‌توان کشاورزان منطقه را با ابلاغ یک بخشنامه به تغییر الگوی کشت قانع کرد این کار نیاز به زیرساخت‌هایی دارد که هیچکدام از آنها فراهم نیست.
پیراسته تصریح کرد: منطقه جنوب کرمان با داشتن ۳۰۰ هزار هکتار سطح زیرکشت و ۴.۵ میلیون تولید می‌تواند به افزایش تولید در کشور کمک کند اما بی‌خردی‌هایی که در این زمینه اتفاق می‌افتد کار را دشوار می‌کند. به عنوان مثال سال گذشته اگر دولتمردان برای صادرات پیاز، تعرفه ۱۰ هزار تومانی را اعمال نکرده بودند در حال حاضر شاهد چنین مصیبت‌هایی در منطقه نبودیم.
وی اضافه کرد: در حال حاضر کشاورزان حتی اعلام می‌کنند که دیگران سر زمین آنها بروند و محصول تولیدی شأن را مجانی برداشت کنند اما وضعیت به گونه‌ای است که هیچکس حاضر نیست چنین کاری را انجام دهد.
این فعال بخش خصوصی گفت: منطقه جیرفت کهن یا جنوب کرمان در تولید سه محصول خیار، سیب زمینی طرح استمرار و پیاز مقام اول کشور را دارد.
پیراسته گفت: متأسفانه همین رکورد امسال در کنار عدم آگاهی مدیریت کلان باعث ضرر و زیان تولیدکنندگان شده است.
هزینه تولید در هر هکتار ١٠٠ میلیون است!
این مقام مسئول گفت: هزینه اجاره زمین، بذر، تراکتور، کاشت، داشت، برداشت، قارچ کش، وجین، کارگری، توری و … برای هر هکتار ۱۰۰ میلیون می‌شود.
وی افزود: با توجه به تحریم‌های آمریکا علیه ایران و افزایش سه برابری قیمت دلار و به تبع آن افزایش قیمت نهادهای کشاورزی (کود، سم، بذر)، ادوات، کارگر، کارتن سبد و غیره، هزینه تولید افزایش سرسام‌آوری داشته است.
پیراسته ادامه داد: همچنین عدم کار کارشناسی در صادرات، بستن تعرفه ۱۰ هزار تومانی بر صادرات پیاز، عدم حمایت از کشاورز، شیوع کرونا، تعطیلی رستوران‌ها، تالارها و مراسم مذهبی، هزینه بسیار بالای حمل و نقل که برای هر کیلو تا تهران حدود ۸۰۰ تومان است، گرفتاری‌های زیادی را برای تولیدکنندگان ایجاد کرده است.
وی افزود: این اتفاقات در کنار دلالی گسترده در منطقه باعث شده تا کشاورزان جنوب کرمان از هستی ساقط شوند و اگر هرچه سریع‌تر راهکاری برای آن اندیشه نشود پیامدش نامشخص خواهد بود.
