پهنه رودکی محله می‌شود
پهنه رودکی به واسطه برخورداری از مراکز ارزشمند فرهنگی وهنری، همچون تالار وحدت، مجموعه تئاتر شهر و...ظرفیت‌های بالایی برای تبدیل به منطقه ویژه فرهنگی و هنری پایتخت دارد.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از همشهری، مدیریت شهری در دوره های مختلف و در دو دهه گذشته طرح‌های مختلف توسعه را برای این منطقه پیشنهاد کردند اما هیچ‌یک از آنها به سرانجام نرسید. حالا نزدیک دو سال است که مدیریت شهری تهران در دوره جدید، طرح‌های بزرگی را در این پهنه فرهنگی پیش‌بینی کرده تا فضاهای فرهنگی و هنری قابل دسترسی برای شهروندان به‌ویژه درمحدوده منطقه ۱۱ ایجاد کند.پهنه رودکی از شمال به خیابان انقلاب، ازجنوب به خیابان نوفل لوشاتو، از شرق به خیابان حافظ و از غرب به خیابان ولیعصر می‌رسد. در این محدوده آثار ارزشمند تاریخی و هنری بسیاری با ظرفیت ایجاد پلازاهای شهری یا عرصه‌های عمومی شناسایی شده و اکنون شهرداری تهران در حال اجرای اقداماتی در این منطقه است. به‌ویژه اینکه حالا پس از توقف فعالیت‌ها درپی شیوع کرونا، اقدامات اجرایی دوباره در پی شروع عملیات‌های کاری جان تازه‌ای گرفته و سازمان زیباسازی شهر تهران در حال اجرای فاز نخست احیای پهنه رودکی است.
ورود سواره ممنوع!
بزرگ‌ترین و معروف‌ترین مراکز فرهنگی و هنری تهران ازجمله تئاتر شهر، تالار وحدت، بخشی از خیابان ولیعصر و... پهنه رودکی قرار گرفته‌اند که نشان‌دهنده ظرفیت بالای این پهنه در حوزه‌های فرهنگی و هنری است. در تصمیمات مدیریت شهری 4 راسته کتاب، موسیقی، نمایش و صنایع‌دستی در این پهنه شکل خواهند گرفت. این راسته‌ها مانند پلازاها و عرصه‌های عمومی عمل خواهند کرد که در آنها علاوه بر وجود آثار و مراکز ارزشمند فرهنگی و هنری، حضور مردم و زندگی نقش پر رنگی خواهد داشت. در فاز اول پهنه رودکی گالری‌های هنری بازگشایی شده‌اند. همچنین آثار و بافت‌های تاریخی و فرهنگی در برخی از نقاط این محدوده در حال احیا و مرمت هستند. برگزاری نمایشگاه‌های گروهی هنری در پهنه از دیگر اقدامات است که حضور مردم و اقشار مختلف هنری را در پی داشته است. در روزهای پایانی سال ۹۸ نیز پروژه ساماندهی جداره‌های تاریخی و کف‌سازی معابر پهنه فرهنگ و هنر رودکی با تکمیل عملیات سنگ فرش خیابان استاد شهریار و انسداد این مسیر برای اتومبیل‌ها وارد فاز تازه‌ای شد. اکنون اتومبیل‌ها در این محدوده فقط مجاز به تردد از ضلع شمالی خیابان شهریار هستند. رویدادی که برای ایجاد پلازاهای شهری باید رخ دهد و به‌تدریج فضا برای حضور پیاده و ورود ممنوع سواره آماده شود.
آن‌طور که نصرالله آبادیان، شهردار منطقه 11می گوید در این محدوده 2 عنصر ارزشمند تئاتر شهر و تالار وحدت قرار دارد و تلاش خواهد شد از ظرفیت‌های این 2عنصر که در برگزاری جشنواره‌های بین الملی میزبانی می‌کنند به‌صورت مؤثر بهره گرفته شود؛ اما هم‌اکنون محیط این دو مجموعه فرهنگی شهر در‌شان آنها نیست. ازاین‌رو تلاش می‌کنیم پیاده راه‌ها و محوطه‌های این دو مجموعه را ارتقا دهیم.
او همچنین درباره آخرین اقدامات انجام شده دراین پهنه گفت:« در مورد پهنه فرهنگ و هنر رودکی چند سالی است که امیدواریم مصوبه بگیریم و آن را به محله رودکی تبدیل کنیم.در همین راستا مطالعاتی انجام شده است. خوشبختانه عملیات اجرایی از سال ۱۳۹۸ آغاز شده و در نخستین گام، خیابان شهریار را به‌عنوان پیاده راه انتخاب کردیم که پیشرفت فیزیکی خوبی داشته است. ضمن اینکه ضلع شمالی این خیابان نیز تا پیش از پایان سال به اتمام خواهد رسید و نصب مبلمان شهری انجام می‌شود؛ امیدواریم به‌عنوان یک پیاده راه متناسب با حوزه فرهنگ و هنر اثر مثبتی داشته باشد. فاز دوم پروژه نیز از تقاطع خارک تا رازی خواهد بود و در فاز سوم هم از رازی تا کل گستره پارک دانشجو خواهد بود. در حقیقت این کار با اصول معماری و رویکرد مرمت انجام می‌شود و امیدواریم تا پایان سال ۱۳۹۹ در این پهنه اقدامات اجرایی انجام شود.»
آنچه در زیر می‌خوانید، بررسی آخرین وضعیت پروژه، همچنین چالش‌ها و موانع پیش روی آن از زبان مسئولان و کارشناسان است:
پروسه محله رودکی زمان‌بر است
علیرضا آقایی- مدیرعامل شرکت توسعه فضاهایی فرهنگی شهرداری تهران
درپهنه رودکی بیش از 100اثر ارزشمند هنری و تاریخی شناسایی کردیم. در این پهنه منزل بسیاری از افراد مشهور به چشم می‌خورد. سیاست مدیریت شهری در این پهنه تسهیل‌گری برای مشارکت مردم و درصورت تامین بودجه، تملک مدیریت شهری و ایجاد کاربری‌های فرهنگی و هنری است. در آخرین تصمیمات درباره پهنه رودکی قرار شده است که این پهنه به محله رودکی تغییر یابد. در محله رودکی اصل بر حفظ هویت محله و ساکنان و اصلی‌ترین عنصر، تامین نیاز و خواسته مردم است.
به علاوه ساکنان این محله می‌توانند از خدمات فرهنگی و هنری نیز برخوردارشوند. مشارکت مردم در محله رودکی بسیار پررنگ است. رویکرد مدیریت شهری در پهنه رودکی محله محور است. ما در این محله با مشارکت مردم و سرمایه‌گذاری بخش خصوصی و تسهیل گری مدیریت شهری بسیاری از خانه‌های قدیمی و مشهور را مرمت و احیا کردیم. بسیاری از کافه‌ها و گالری‌های هنری بازگشایی شدند.
تغییراتی نیز در طرح تفضیلی محله داده شده است. در طرح تفضیلی جدید محله ابلاغ شده که ساخت و سازهای فرهنگی و هنری توسعه پیدا کند و جلوی تخریب مراکز فرهنگی و هنری و ساخت‌وساز آپارتمان‌های بی‌هویت گرفته شود. البته باید گفت پروژه محله رودکی یک پروسه زمان بر است. در محله زندگی جریان دارد و در این جریان مردم باید تغییر رویکرد را ببینند. در بخشی از محله، در خیابان شهریار، سازمان زیباسازی با پیاده محوری جلوی حرکت سواره را گرفته است. از این دست تغییرات باید تدریجی در محله اتفاق بیفتد تا مردم به چشم خود آن را ببینند.
چالش‌ها در رودکی کالبدی و کاربردی هستند
مهرداد مال عزیزی- کارشناس شهری
یکی از شاخص‌های مدیریت شهری جدید توسعه پیاده محوری است. برای اجرای این شاخص در واحد عملیات و برنامه‌ریزی شهری تهران مطالعات زیادی در نقاط مختلف مانند منطقه 6، 7و 1011و... انجام شده است و در این حوزه 5محور انتخاب شدند. یکی از این محورها و بزرگ‌ترین آنها در منطقه 11یا همان پهنه رودکی است، ولی در این پهنه اغلب مسیری برای پیاده وجود ندارد و باید برای رفت آمدهای پیاده و حفظ آثار و مراکز هنری و فرهنگی تغییرات اساسی کالبدی و کاربری ایجاد شود. این تغییرات قرار شده است در چند فاز اجرا شود. یکی از چالش‌های اصلی در این محدوده پلاک‌های تجاری و اداری و رفت‌وآمدهای سواره است. اگر بخواهند ساختمان‌های تجاری و اداری را تغییر بدهند یا در رفت‌وآمدهای سواره، پیاده را لحاظ کنند با چالش‌های جدی کارکردی و کالبدی روبه‌رو خواهند شد. حل چالش‌ها تغییرات در برنامه‌ریزی‌های ترافیک را می‌طلبد. همچنین در پیاده محوری، به‌عنوان مثال اتصال 2 نقطه تئاتر شهر و تالار فقط با سنگفرش رخ نمی‌دهد، باید تغییرات، کالبدی و کاربری باشد. ما در لاله زار هم همین مشکل را داریم. در این خیابان اگر آسفالت را بر داریم و آن را سنگفرش کنیم با کارکرد و کالبد خیابان چه باید کرد؟ دلیلش هم این است که در سال‌های بعد از انقلاب در این محدوده بسیاری از ساختمان‌های تجاری و اداری ساخته و تغییرات زیادی ایجاد شد. بسیاری از ساختمان‌ها از دو طبقه به 6طبقه و بیشتر تغییر پیدا کردند و قاعدتا در 40سال اخیر رها شدند. اکنون تصمیم گرفتیم این تغییرات را از بین ببریم. امروز افسوس می‌خوریم چرا تراکم 120درصد را به 240درصد ارتقا دادیم. کاش می‌گذاشتیم ساختمان‌ها دو طبقه باقی می‌ماندند. البته تعدادی از آثار فرهنگی و هنری نیز حفظ شدند. در هر صورت دیری نخواهد گذشت که مدیریت شهری و شهر به سمت پیاده‌محوری سوق پیدا کند.
