آموزش زیر فشار کرونا
با شیوع کرونا در جهان، نه‌تنها کسب‌وکارها، بلکه آموزش چه در سطح مدارس و چه در سطوح عالی نیز ضربه جدی دید و دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی و در کنار آن مدارس طولانی‌ترین تعطیلات خود را تجربه کرده‌اند.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از اعتماد، بنا بر آمار دریافت‌شده از وب‌گاه یونسکو در ۹ فروردین ۱۳۹۹، ۱۶۵ کشور تعطیلی سراسری مؤسسات آموزشی را در دستور کار قرار داده‌اند که این تعداد، آموزش بیش از یک‌ونیم میلیارد فراگیر را برای تحصیل در همه مقاطع آموزشی شامل می‌شود.
در ایران نیز براساس سیاست ستاد ملی مبارزه با کرونا، از نخستین روزهای اسفندماه ۱۳۹۸ تا اطلاع ثانوی در سال ۹۹ تعطیلی سراسری همه آموزش‌های حضوری اعلام شد. مسئله‌ای که به نظر می‌رسد حلش چندان ساده به نظر نمی‌رسد و حتی زمزمه‌هایی مبنی بر خاتمه سال تحصیلی به گوش می‌رسد. دانشگاه‌ها و مدارس وقتی با این تعطیلی ناخواسته درگیر شدند، رو به آموزش آنلاین آورد‌ه‌اند. اکنون اعضای هیئت علمی دانشگاه‌ها و همین‌طور معلمان سر پست‌های خود حاضر می‌شوند، اما مراکز آموزشی خالی از دانشجویان است و آنها با استفاده از اینترنت سعی می‌کنند مشابه کلاس درس را برای آنها ایجاد کنند و کج‌دار و مریز این سال تحصیلی را به پایان ببرند. چیزی به پایان ترم دانشجویان باقی نمانده، اما باید گفت ترمی اصلا شروع نشده که درباره پایانش تصمیم گرفته شود. ایزد مسعودی، دانشجوی روان‌شناسی دانشگاه تهران است، او به «شرق» می‌گوید: «امسال حتی پیش از شیوع کرونا، روزهای متمادی به‌همراه مدارس، به‌دلیل آلودگی هوا با تعطیلی دانشگاه‌ها روبه‌رو بودیم. نیمسال تحصیلی دوم به‌دلیل تقارن با نوروز، کلا نیمسال کوتاه و ناقصی است. همیشه ترم در هر نیمسال کمی کُند شروع می‌شود، این مسئله در نیمسال دوم جدی‌تر است. بعد هم ماجرای کرونا پیش آمد، در واقع ما اصلا نیمسال تحصیلی دوم را شروع نکردیم. خیلی از استادان به ما پیشنهاد حذف واحد داده‌اند، اما هنوز هم معلوم نیست می‌خواهند چه کنند. البته ما هم راضی نیستیم که در این شرایط دانشگاه‌ها شروع شود و قطعا کسی در کلاس حاضر نمی‌شود، اما در هر صورت این بلاتکلیفی، اینکه حتی مسئولان ننشسته‌اند یک تصمیم درست بگیرند و تکلیف ما را معلوم کنند، بیشتر عصبی‌مان می‌کند. به ما گفتند می‌توانید حذف ترم کنید و جزء سنواتتان حساب شود، اما من دلم نمی‌خواهد این ماجرا را روی سنواتم حساب کنم. خیلی از دانشجویان، به‌ویژه پسرها سنواتشان را برای سربازی لازم دارند، از طرفی خیلی از دانشجویان از دوره سنوات گذشته‌اند و اگر بخواهند ادامه بدهند، باید به دانشگاه پول پرداخت کنند، این شرایط برای ما بغرنج است و علاقه‌ای به اینکه جزء آن باشیم نداریم».
12 فروردین سال جاری بود که تصمیم‌های بیست‌گانه وزارت علوم برای ادامه فعالیت دانشگاه‌ها در دوران کرونا منتشر شد. معاون آموزشی وزارت علوم از ابلاغ بخش‌نامه‌ای ۲۰ بندی به دانشگاه‌ها خبر داد که در این بخش‌نامه، حذف نیمسال تحصیلی 98-99 بدون احتساب در سنوات به درخواست دانشجو مجاز شد.
در بخش دیگری از این تصمیم‌ها هم آمده بود: دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی مبنای به‌پایان‌بردن نیمسال جاری را اتکای حداکثری بر آموزش‌های الکترونیکی قرار دهند. آموزش الکترونیکی در نیمسال دوم 98-99 برای همه دروس شامل همه دروس عمومی و اختصاصی و در همه مقاطع تحصیلی بدون محدودیت و با مدیریت دانشگاه مجاز است. همچنین مطابق این تصمیم‌ها برگزاری جلسات ترکیبی حضوری و غیرحضوری با تأیید دانشگاه مجاز شد و به‌منظور ارائه سرفصل‌ها، برگزاری همه جلسات دروس نظری، به‌صورت غیرحضوری با اولویت آموزش به شیوه الکترونیکی مجاز است. با تشخیص معاون آموزشی و تحصیلات تکمیلی دانشگاه، ترکیبی از جلسات حضوری و غیرحضوری نیز مجاز است و در صورت ضرورت، برگزاری کلاس‌ها به‌صورت «فشرده» به شرط حفظ ۱۶ جلسه کلاس برگزارشده، در شورای آموزش هر دانشگاه قابل بررسی و تصویب است.همین‌طور در مواردی که به هر دلیل برگزاری جلسات و اتمام یک یا چند درس در نیمسال جاری امکان‌پذیر نباشد، برگزاری کلاس‌ها تا تکمیل طرح درس به تشخیص استاد درس و تأیید گروه آموزشی، اضافه بر سقف واحدهای هر ترم به نیمسال بعدی قابل انتقال است؛ ضمن اینکه دانشگاه‌ها باید مشکلاتی را که در این صورت در تنظیمات نیمسال بعد ایجاد خواهد شد، در نظر داشته باشند.
روز گذشته در همین رابطه وزیر علوم در یادداشتی عنوان کرد که تمهیدات ویژهای درباره وضعیت تحصیلی دانشجویان در حال برنامه‌ریزی است و به گفته او آموزش مجازی ادامه دارد. در این یادداشت آمده بود: در این راستا همگام با تجربه‌ها و خط‌مشی‌های در پیش گرفته‌شده توسط دانشگاه‌های پیشرفته و معتبر جهان، در حوزه آموزش استفاده از نظام آموزش مجازی به‌عنوان جایگزین آموزش حضوری در شرایط پرمخاطره کنونی در دستور کار دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی قرار گرفت. بدیهی است که این مهم نیازمند اقدام سریع دانشگاه‌ها در ایجاد، تقویت و تغییر سیستم‌ها و زیرساخت‌های مورد نیاز بوده و می‌باشد که با فعالیت شبانه‌روزی دانشگاه‌ها این امر کم‌وبیش محقق شده و خوشبختانه تاکنون توانسته است بخش مهمی از اهداف فوق را محقق کند. البته بدیهی است که تلاش‌های دانشگاه‌ها برای رفع کاستی‌ها و نقایص موجود، تهیه و ارتقای زیرساخت‌ها و بهبود خدمات با جدیت ادامه خواهد داشت. درعین‌حال با اذعان به شرایط و الزامات متفاوت حوزه‌های دانشی و رشته‌های تحصیلی از یک سو و نیز متفاوت‌بودن شرایط و امکانات دانشجویان و دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی از سوی دیگر، طبیعتا اجرا و برگزاری نیمسال تحصیلی جاری نیازمند انعطاف‌پذیری بیشتر سیستم‌ها به‌منظور تطبیق و سازگارشدن مقررات و شرایط با وضعیت موجود و نیز درنظرگرفتن تمهیدات و تسهیلات ویژهای برای جبران عقب‌افتادگی‌ها و آسیب‌های وارده می‌باشد که در این خصوص نیز اقدامات لازم در سطح وزارتخانه و دانشگاه‌ها با هدف تسهیل سازگاری بهینه دانشجویان با شرایط موجود صورت پذیرفته و خواهد پذیرفت.
در همین رابطه علیرضا عبدالله‌نژاد، معاون اطلاع‌رسانی وزارت علوم، در گفت‌وگو با «شرق» با بیان اینکه هنوز تصمیم‌های گرفته‌شده منتشر نشده‌اند، گفت به‌زودی این تصمیم‌ها در اختیار رسانه‌ها قرار می‌گیرد.
به نظر می‌رسد وزارت علوم و آموزش و پرورش هنوز نمی‌دانند دقیقا می‌خواهند با دانشجویان و دانش‌آموزان چه‌کار کنند. مسئله دیگر هم ماجرای کنکور است و دانش‌آموزان با استرس بسیار به کنکور نزدیک می‌شوند، هنوز کسی به آنها هم اعلام نکرده دقیقا باید چه‌کار کنند و آنها هم در قرنطینه زیر اضطراب مشغول تمرین تست‌زدن هستند. دانشگاه و مدرسه شاید بهتر باشد هرچه‌زودتر تکلیف دانشجویانشان را مشخص کنند، این شیوه بلاتکلیفی و پادرهوا نگه‌داشتن آنها فقط فشار قرنطینه‌شان را بیشتر می‌کند.
