محدودیت‌های دوران کرونا چه زمانی پایان می‌یابد؟
سارا ناپتون، دبیر بخش علوم تلگراف، در یادداشتی چهار استراتژی ممکن برای خروج انگلستان از قرنطینه را بررسی کرده است. اکنون که دولت ایران رسما از پایان طرح فاصله‌گذاری اجتماعی سخن می‌گوید، بررسی گزینه‌های پیش‌رو می‌تواند در ترسیم چشم‌انداز آینده کشور یاری‌رسان باشد. ما در کجای این چهارگانه هستیم یا الگوی پنجمی که برساخته‌ایم چه مختصاتی دارد؟
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از شرق، انتظار می‌رود اپیدمی کرونا در انگلیس، حدودا در سه هفته اوج بگیرد و سپس میزان تلفات ثابت بماند؛ اما آیا این به معنای پایان‌یافتن فاصله‌گذاری اجتماعی است یا ممکن است تا پایان سال با قرنطینه مواجه باشیم؟
محتمل‌ترین سناریوها از این قرار است:
1. فاصله‌گذاری اجتماعی پراکنده و گاه‌گاهی
تمام سناریوهای موجود صحبت از این می‌کنند که قبل از هر اقدامی، باید منتظر این باشیم که ویروس به اوج خود برسد و تعداد مرگ‌ومیرها شروع به کاهشی درخور توجه کند. اگر زمان‌بندی انگلستان به وضعیت چین شبیه باشد، دولت می‌تواند اوایل تابستان را برای حذف محدودیت‌های فاصله‌گذاری اجتماعی در نظر بگیرد.
طبق اولین استراتژی، برخی اقدامات دربرگیرنده فاصله‌گذاری اجتماعی و قرنطینه در بیشتر طول سال ادامه خواهد یافت؛ اما در این میان می‌تواند وقفه‌هایی هم برای بازگشت زندگی به حالت عادی وجود داشته باشد. برای مثال، فاصله‌گذاری اجتماعی می‌تواند بر اساس موقعیت مکانی به‌طور نوبتی اعمال شود تا مردم در فواصلی از این محدودیت‌های شدید فارغ شوند. گروه مدل‌سازی علمی همه‌گیری آنفلوانزا (SPIGM) که بر تصمیمات گروه مشاوره علمی در مواقع اضطراری (SAGE) تأثیرگذار است، پیشنهاد کرده بخش‌هایی از کشور بتوانند قبل از بازگشت به قرنطینه، یک دوره شش‌ماهه از آزادی‌های بیشتری بهره‌مند شوند.
به‌تازگی چندین اپلیکیشن شروع به کار کرده‌اند تا علائم بیماری را در سراسر کشور به صورت آنلاین ردیابی کنند. این اپلیکیش‌ها به مسئولان بهداشت عمومی تصویری از نقاط با ابتلای بالا ارائه می‌دهد که بتوانند بر مبنای آن، هرچه سریع‌تر در مناطق خاصی اعلام قرنطینه کنند. در زمستان که سازمان ملی سلامت (NHS) تحت فشار بیشتری قرار می‌گیرد، قرنطینه می‌تواند مجدد برقرار شود.
پل هانتر، استاد پزشکی دانشگاه آنجلیای شرقی، اظهار کرد: «شخصا گمان می‌کنم این بیماری در ماه ژوئن و جولای فروکش کند. سهمی از این فروکش‌کردن به دلیل رعایت فاصله اجتماعی و بخشی از آن به دلیل افزایش ایمنی در جمعیت (مصونیت گله‌ای) است و بخشی نیز به این دلیل است که این نوع بیماری‌ها در تابستان تمایل به شیوع کمتری دارند. بنابراین من گمان می‌کنم در آن زمان اوضاع بهتر شود؛ اما ممکن است بیماری در پاییز، هرچند با شدت کمتر، بازگردد و برای مدتی تشدید سیاست فاصله‌گذاری اجتماعی را ایجاب کند».
تعطیلی گاه‌گاهی و منطقه‌ای، فرصت‌هایی برای تنفس برای سازمان ملی سلامت (NHS) فراهم می‌کند و این امکان را برای آن به وجود می‌آورد تا ظرفیت خود را بالا برده و در نتیجه دوره‌های سبک‌تری را از سر بگذراند. همه اینها فرصتی را برای تولید واکسن یا درمان فراهم کرده و ایمنی جمعی نیز آرام‌آرام رشد می‌کند.
مارک وولهاوس، استاد اپیدمیولوژی بیماری‌های عفونی دانشگاه ادینبورگ، می‌گوید: «در این مورد، شکی وجود ندارد که رهایی نسبی از این وضعیت در پیش خواهد بود؛ اما هرچه اقدامات سهل‌گیرانه‌تر شوند، احتمال اینکه منحنی اپیدمی دوباره شروع به اوج‌گرفتن کند، بیشتر می‌شود. ادامه قرنطینه زمان بیشتری برای افزایش ظرفیت سازمان ملی سلامت (NHS) فراهم می‌کند؛ این به خودی خود مشکل اپیدمی و نیاز به قرنطینه دیگر را منتفی نمی‌کند؛ اما به ما زمان بیشتری خواهد داد».
2. دادن اجازه خروج به افراد سالم و ایمن
محافظت از گروه‌های در معرض خطر و جواز ازسرگرفتن زندگی معمول و بازگشت به کار برای افراد سالم یا ایمن، می‌تواند راهی برای شکستن قرنطینه باشد و بخش عمده‌ای از جامعه را به حالت عادی برگرداند. دولت وعده داده است در چند هفته آینده، تست‌های آنتی‌بادی در دسترس خواهد بود که نشان می‌دهد چه کسی به ویروس مبتلا بوده و در نتیجه درحالحاضر مصونیت دارد. از این طریق به‌زودی می‌توان برای بریتانیایی‌ها «گواهی ایمنی» صادر کرد که به آنها اجازه می‌دهد قرنطینه خود را کنار بگذارند. در هفته‌های پیش‌رو، بناست کارشناسان بهداشت عمومی نظارت بر جامعه را در دستور کار قرار دهند تا دریابند چه تعداد از افراد مبتلا به ویروس بوده‌اند؛ کاری که می‌تواند نیاز به ادامه قرنطینه را خاتمه دهد.
پروفسور هانتر افزود: اگر در جایی نسبت درخور توجهی (حدود 60 درصد) از جمعیت ایمن شوند، قرنطینه دستاورد بیشتری برای دستیابی به هدف کنترل شیوع به بار نخواهد آورد؛ زیرا ایمنی گله‌ای در سطحی خواهد بود که شیوع بیماری، به دشواری امکان‌پذیر خواهد بود؛ در نتیجه قرنطینه پایان می‌یابد. اتفاقی که می‌تواند رخ دهد، این است که افرادی که بتوانند اثبات کنند که مبتلا بوده و درحالحاضر ایمن هستند، اجازه دسترسی بیشتری به کار و... خواهند داشت. اگر فاصله‌گذاری اجتماعی مثمر‌ثمر بوده باشد و در نتیجه آن سازمان ملی سلامت (NHS) پابرجا مانده باشد، این احتمال وجود دارد که نسبت کمتری از جمعیت ایمنی پیدا کرده باشند؛ در نتیجه خطر آسان‌کردن زود‌هنگام مقررات قرنطینه این است که با پیک دوم بیماری مواجه خواهیم شد. با وجود این، پیک‌های بعدی بیماری معمولا چشمگیر نبوده و قابل کنترل‌تر خواهند بود».
انجام آزمایش
یک مرکز آزمایش ویروس کرونا برای کارکنان سازمان ملی سلامت (NHS) در یک پارک تفریحی در حومه لندن راه‌اندازی شد. با این کار، دولت می‌تواند هر هفته افرادی را که بیشتر در معرض ابتلا به بیماری هستند، ازجمله پزشکان، پرستاران، کارکنان سوپرمارکت‌ها و تحویل‌دهندگان کالا، مورد آزمایش قرار دهد.
پروفسور وولهاوس می‌گوید: «ما می‌توانیم رویکردمان را به موضوع کمی تغییر دهیم. درحالحاضر تمرکز بر کاهش انتقال بیماری در جامعه است؛ اما اگر محافظت از گروه‌های در معرض خطر ارتقا یابد، ازجمله انجام مجدانه آزمایش‌های گسترده و ایزوله‌کردن افراد مبتلا، می‌توان زندگی‌های بسیاری را نجات داد. این اقدامات همچنین می‌تواند فشار واردشده بر دوش سازمان ملی سلامت (NHS) را کاهش دهد و همچنین برای بقیه افراد، فرصت زندگی فارغ از اقدامات محدودکننده را فراهم کند».
آلمان که درحالحاضر از شهروندان خود صدها هزار تست می‌گیرد، قصد دارد به شهروندان خود گواهی سلامت ارائه دهد. پروفسور کارول سیکورا، مدیر دپارتمان پزشکی در دانشگاه باکینگهام گفت: «آلمان استراتژی انجام تست گسترده را کاملا بجا به کار گرفته است. آنها قصد دارند صدها هزار نفر را برای بررسی وجود آنتی‌بادی در بدن آنها آزمایش کنند و برای کسانی که آزمایش آنها مثبت است، گواهی ایمنی صادر کنند و در نتیجه شغل آنها از مقررات قرنطینه معاف شود. این اطلاعات یک سلاح مؤثر علیه ویروس خواهد بود».
3. جست‌وجو و سرکوب
در این استراتژی، زمانی که ویروس به سطحی بسیار پایین برسد، محدودیت‌ها رفع شده و مبارزه با بقیه موارد ابتلا از طریق ردیابی جدی تماس، آزمایش، ایزوله‌کردن و تعیین دقیق مناطق قرنطینه انجام می‌شود. این روش در سنگاپور و کره‌جنوبی با موفقیت در پیش گرفته شده است که نتایج بسیار بهتری از بیشتر کشورها داشته و این هدف را بدون ایجاد قرنطینه گسترده محقق کرده است.
جرمی هانت، وزیر سابق بهداشت و رئیس کمیته منتخب سلامت، می‌گوید: «چنین راهکاری می‌تواند ما را از ماه‌ها درد و رنج و تنگنای اقتصادی رهایی بخشد. اگر به اتفاقات کره‌جنوبی و سنگاپور نگاه کنید، آنها موفق شده‌اند ادارات، فروشگاه‌ها و رستوران‌های خود را باز نگه دارند؛ اما آنها این کار را با داشتن یک برنامه گسترده انجام آزمایش از کسانی که دارای علائم باشند و دیگرانی که با آنها در تماس بوده‌اند، محقق کرده و به این ترتیب از شیوع ویروس پیشی گرفته‌اند. سنگاپور با انجام آزمایش‌های گسترده و اعمال فاصله‌گذاری اجتماعی حتی در میان جوان‌ترین شهروندان، از تن‌دادن به تعطیلی کامل اجتناب کرده است. بنابراین وقتی درگیر چنین شرایطی هستیم و می‌خواهیم از ضرورت دوباره چنین تعطیلی‌ای اجتناب کنیم و اقتصاد را در جریان نگه داریم، چاره در انجام آزمایش‌های انبوه است. آقای هانت می‌گوید: «انگلیس از این موقعیت برخوردار است که می‌تواند از سیاست‌های کشورهای دیگر و نتایج آنها برخوردار باشد تا دریابد چه روشی کارسازتر است. مدل‌سازان دولت از نزدیک وضعیت ووهان را به عنوان شهری که اپیدمی جهانی در آن آغاز شده است، تحت نظر دارند تا ببینند آیا ویروس به دنبال لغو محدودیت‌های فاصله‌گذاری اجتماعی، دوباره سر بر خواهد آورد.
پروفسور وولهاوس می‌افزاید: «استراتژی سوم، اساسا تداوم قرنطینه تا زمانی است که حتما تعداد مبتلایان بسیار کم شده باشد. در پی آن، یک برنامه جست‌وجو و سرکوب اعمال می‌شود که در آن هر مورد مجزایی ردیابی شده، آزمایش‌های انبوه انجام و افراد آلوده ایزوله می‌شوند؛ اما تنها هنگامی این استراتژی عملی خواهد بود که شمار مبتلایان به این گستردگی نباشد».
دکتر مارک لیپزیچ، مدیر و استاد اپیدمیولوژی دانشگاه هاروارد، هفته گذشته مقاله‌ای منتشر کرد که نشان می‌دهد هنگامی که آزمایش‌ها در مقیاسی گسترده‌تر انجام شود، محدودیت‌ها می‌توانند کاهش یابند. او می‌گوید: «اگر تعداد مبتلایان به اندازه کافی کم باشد، بیشتر می‌توان از استراتژی شبیه به سنگاپور پیروی کرد که در آن به‌جای اعمال فاصله‌گذاری اجتماعی، به افراد مبتلا پرداخته می‌شود. ردیابی جدی تماس‌ها و قرنطینه -هرچند اکنون در بسیاری از مکان‌ها غیرعملی است؛ اما هنگامی که شمار مبتلایان کم شده و آزمایش‌های گسترده‌تری انجام شود، عملی‌تر است- می‌تواند نیاز به فاصله‌گذاری اجتماعی را برای کنترل همه‌گیری برطرف کند».
اپلیکیشن جدید دانشگاه ام‌آی‌‌تی به نام پرایوت‌کیت (کیت شخصی؛ مسیرهای امن) به کاربران اطلاع می‌دهد که آزمایش کسی که با آنها در تماس نزدیک بوده، مثبت شده است تا بتوانند خود را قرنطینه کنند. برخی کشورها برای ردیابی و شناسایی افرادی که اطرافیان خود را به ویروس آلوده کرده‌اند، از دوربین مداربسته استفاده می‌کنند تا بتوانند آن اطرافیان را هم ردیابی کنند.
4. انتظار برای واکسن یا درمان
گزینه آخر، این است که منتظر بمانیم تا واکسن یا درمانی پیدا شده و سپس اقدام به ایجاد ایمنی گله‌ای کنیم. بسیاری از دانشمندان فکر می‌کنند این تنها راه‌حل بلندمدت برای بازگشت زندگی به حالت عادی است. در اوایل ماه جاری، پروفسور نیل فرگوسن، اپیدمیولوژیست ارشد مشاور دولت گفت: «تنها استراتژی خروج از این دوره طولانی درگیری با ویروس، واکسیناسیون یا نوعی فناوری نوآورانه دیگر است». دانشمندان پیش‌بینی کرده‌اند که اولین واکسن‌ها در زودترین حالت، قبل از پایان سال در دسترس نخواهند بود و حتی آن موقع نیز در درجه اول برای کارکنان خط مقدم و افراد در معرض خطر رزرو می‌شوند. اگر ده‌ها آزمایشی که در حال انجام است تا اثربخشی ضدویروس‌هایی که برای سایر بیماری‌ها مثل مالاریا و HIV استفاده می‌شوند بر این ویروس روشن شود، تلاش برای یافتن دارو می‌تواند زودتر به نتیجه برسد. پلاسمای خون بیماران بهبودیافته نیز می‌تواند به بیماران تزریق شود. اگر در هفته‌ها یا ماه‌های آینده، درمانی قطعی در دسترس قرار بگیرد، قرنطینه زودتر از موعد برداشته می‌شود.
پروفسور هانتر افزود: «تا پاییز ممکن است به معالجات دارویی مؤثر و اثبات‌شده‌ای دست یابیم که اگر به اندازه کافی زود مصرف شوند، می‌توانند از شدت بیماری، نیاز به بستری‌شدن، تخت‌های مراقبت‌های ویژه و استفاده از دستگاه‌های کمک‌‌تنفسی بکاهند. اگر این اتفاق بیفتد، می‌تواند موجب برداشته‌شدن فاصله‌گذاری اجتماعی شود».
