نظم شهروندی در سایه کرونا
بسیاری از مشاغل در استان‌های کشور فعالیت خود را از سرگرفته‌اند اما ویروس کرونا همچنان بر سر شهرها سایه افکنده است.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از همشهری، با دستور رئیس جمهوری و ستاد ملی مبارزه با کرونا از دیروز (شنبه ۲۳ فروردین) در چارچوب طرح فاصله‌گذاری هوشمند، کسب و کارهای متوسط و کم‌ریسک در استان‌های کشور فعالیت خود را آغاز کردند. برخی کسب‌وکارها بازگشایی شده‌اند و ادارات دولتی و بانک‌ها هم با یک‌سوم ظرفیت، فعالیت‌شان را ادامه خواهند داد. اتفاقی که خروج قابل توجه مردم از خانه‌‌ها را رقم زده و ترافیک انسان و خودرو در خیابان شهرهای مختلف کشورمان موجی از نگرانی کارشناسان و صاحب‌نظران حوزه پزشکی را به همراه داشته است. هرچند که نگرانی‌ها فقط محدود به شیوع موج دوم کرونا نیست، بلکه مردم هم از افزایش هزینه‌های حمل و نقل به دلیل کاهش تعداد اتوبوس‌ها یا تعطیلی ناوگان اتوبوسرانی و الزام مسافرگیری تاکسی‌ها فقط با 3 نفر و سرشکن شدن هزینه سفر نفر چهارم برای دیگر مسافران گلایه دارند.
ترافیک در میدان مرکزی
فاطمه کاظمی- همدان: همدان با اجرای طرح فاصله‌گذاری اجتماعی آنقدر هم خلوت نشده بود که حالا با از سرگیری فعالیت اصناف کم‌خطر شلوغ شود. درست است که مغازه‌ها در مرکز شهر کرکره را پایین کشیده بودند، اما بوستان‌ها، خیابان‌ها و هر جایی که در آن امکان تفریح وجود داشت به اندازه کافی شلوغ بود، مغازه‌های محلات هم فعال بودند. یک فروشنده در میدان مرکزی شهر می‌گوید: در شرایطی که شهروندان به زندگی عادی خود ادامه می‌دهند، تعطیل بودن اصناف چه کمکی به مبارزه با کرونا می‌کند؟ هر چند که یک عابر پیاده نظری متفاوت دارد و با انتقاد از ترافیک و شلوغی بیش از حد میدان مرکزی عنوان می‌کند: با اجرای طرح فاصله‌گذاری اجتماعی شهر خلوت شده بود و شهروندان دلیل زیادی برای بیرون آمدن نداشتند، اما حالا دیگر همه فکر می‌کنند کرونا تمام شده و این تفکر خطرناکی است.
هرچند وحید علی‌ضمیر، معاون خدمات شهری شهردار همدان، به ادامه روند ضدعفونی معابر شهری اشاره می‌کند و می‌گوید: همه شهر، اماکن و مراکز عمومی، تأسیسات و مبلمان شهری تاکنون ضدعفونی و برخی از معابر پرخطر نیز ده‌ها بار گندزدایی شده است و این روند همچنان ادامه دارد. فهرست محل‌هایی که ضدعفونی خواهند شد در آغاز هفته از طریق رسانه‌ها در اختیار شهروندان قرار می‌گیرد تا در آن ساعات حتی‌الامکان در آنجا تردد نداشته باشند.
میلاد کریمی، رئیس سازمان تاکسیرانی همدان، هم بیان می‌کند: فعالیت خودروهای ون ممنوع است و تاکسی‌ها نیز موظف هستند با یک مسافر کمتر یعنی 3 نفر به فعالیت ادامه دهند. طبق روال قبل، تاکسی‌ها نیز همچنان ضدعفونی می‌شوند و این روند تا ریشه‌کن کردن کرونا ادامه خواهد داشت.
هر چند، بر اساس اعلام قبلی، فعالیت اتوبوس‌ها و مینی‌بوس‌ها و برپایی نمایشگاه‌ها و برگزاری مجالسی مانند عزا و عروسی و اجتماعات مختلف و نماز جمعه و جماعت ممنوع است.
کرمانشاه چند روز قبل هم شلوغ بود
فرحناز چراغی – کرمانشاه: بسیاری از اصناف کرمانشاه با وجود هشدارها درباره شیوع کرونا فعالیت خود را زودتر از 23 فروردین آغاز کرده‌اند، اما از دیروز دست‌فروش‌ها هم به نقاط پرتردد شهر بازگشته‌اند. تردد مردم در خیابان‌ها افزایش یافته و جز عده معدودی که از دستکش و ماسک استفاده می‌کنند، درصد بالایی شرایط مبارزه با کرونا را رعایت نمی‌کنند و همان شرایط پیش از قرنطینه برقرار شده است. یک شهروند کرمانشاهی در این باره می‌گوید: وقتی مغازه‌ها و ادارات باز شده‌اند چرا مردم باید در خانه بمانند. غروب‌ها هم که خیابان‌ها جای سوزن انداختن نیست و بوستان‌ها، فضاهای سبز و بلوارها شلوغ‌تر از روزهای گذشته است. عده کثیری هم نه دستکش در دست دارد و نه ماسک بر صورت. افراد در فاصله نزدیک کنار هم می‌نشینند یا راه می‌روند و حرف می‌زنند. با این همه توصیه و تاکید برای رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی، چرا هیچ مسئولی مانع این شرایط نیست. یکی دیگر از شهروندان هم به مغازه لوازم آرایشی‌اش در بازار اسلامی اشاره می‌کند و می‌افزاید: حدود ۴۰ روز از کسادی بازار می‌گذرد. پول اجاره‌بها و برق را هم باید پرداخت کنم. با وجود هزینه‌های گران زندگی، اگر شما راه دیگری جز باز کردن مغازه در نظر دارید بگویید تا ما انجام دهیم. البته با وجود همه این شلوغی‌ها، ناوگان حمل و نقل عمومی مرکز استان، به گفته مدیرعامل سازمان تاکسیرانی و اتوبوسرانی، همچنان با رکود مسافر مواجه است. سجاد سلیمانی می‌گوید: ظرفیت مجاز خودروهای عمومی تاکسی برای پیشگیری و رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی 3 نفر است و در حال حاضر فقط 40 درصد ناوگان تاکسیرانی و 15 درصد ناوگان اتوبوسرانی شهر کرمانشاه فعال هستند.
گرانی کرایه‌ها در نبود اتوبوس و مترو
سید مرتضی احمدپور – تبریز: بیشترین شلوغی پس از بازگشایی نصف نیمه اصناف در شهر تبریز را می‌توان در بانک‌ها دید. در غیاب شرکت واحد و مترو هم بیشترین بار حمل و نقل درون‌شهری بر دوش تاکسی‌ها و مسافربرهای درون‌شهری افتاده است. تبریزی‌ها از اولین ساعات صبح دیروز باز هم همان ترافیک خسته‌کننده را در خیابان‌های مرکزی به‌ویژه در مسیرهای منتهی به میدان ساعت، بازار و خیابان‌های جمهوری و خاقانی شاهد بودند. ترافیک در جاده ائل‌گلی و چای‌کنار و مسیرهای منتهی به پل کابلی و ولی‌عصر هم تکرار همان روزهای قبل از کروناست. بیشتر مردم هم به دلیل امنیت بیشتر ترجیح داده‌اند خودروهای شخصی‌شان را برای انجام کارهای روزانه مورد استفاده قرار دهند.
مسعود قوجایی، شهروند تبریزی، از ازدحام جمعیت در یکی از شعب بانک‌های دولتی گلایه می‌کند و می‌گوید: در بانک‌ها کارمندان ماسک زده‌اند و دیوار حائل نایلونی کشیده است. اما مراجعه‌کنندگان به دلیل ازدحام جمعیت حتی یک صندلی هم ندارند که بنشینند. آنقدر شلوغ است که حتی نمی‌توان فاصله را هم رعایت کرد. احد نیازی از دیگر شهروندان تبریزی است که به اقدام عجیب یکی از رانندگان در اخذ کرایه دو برابری در مسیر آبرسان گله می‌کند و می‌گوید: برای این مسیر 4 هزار تومان کرایه پرداخت کردم و راننده حتی حاضر به پاسخگویی هم نشد. تنها جوابی که داد این بود که در این شرایط ما رانندگان فداکاری می‌کنیم. با این اوصاف، مسئولان همچنان تاکید بر رعایت طرح فاصله‌گذاری اجتماعی دارند. معاون سیاسی - امنیتی و اجتماعی استانداری آذربایجان شرقی در این باره می‌گوید: این طرح تا پایان فروردین در استان اجرایی می‌شود. علیار راستگو درباره همراهی نکردن برخی شهروندان و صنوف در بستن مغازه‌ها و ترددهای غیرضروری عنوان می‌کند: انتظار همراهی بیشتری از شهروندان را داریم و یک ماه پلمب مغازه و جریمه 500 هزار تومانی برای خودروهای متخلف هم در صورتی که همکاری لازم را نداشته باشند، اعمال می‌شود. راستگو با اشاره به ممنوعیت تردد اتوبوس شرکت واحد و مترو در تبریز و تردد کنترل‌شده تاکسی‌ها بیان می‌کند: با توجه به خطر ازدحام در این وسائط نقلیه، فعلا برای آغاز به کار بی‌آرتی و اتوبوس شرکت واحد تصمیمی گرفته نشده است.
فاصله‌گذاری غیرهوشمند
اشکان جهان‌آرای – مازندران: محدودیت تردد در ورودی شهرهای مازندران برداشته شده و مازندرانی‌ها پس از چند روز حالا می‌توانند بدون ارائه مدارک شناسایی بین شهرها تردد کنند. در شهرها نیز برخی صنوف فعالیت خود را پس از چند هفته تعطیلی آغاز کرده‌اند. اما حجم ترددها در بعضی شهرهای مازندران تغییر چندانی نسبت به روزهای اخیر نکرده است. در ساری، به عنوان بزرگ‌ترین شهر مازندران، رفتوآمدها به حالت عادی بازنگشته، اما خیابان‌ها کماکان نسبت به روزهای پیش از کرونا خلوت‌تر هستند. یکی از رانندگان تاکسی در ساری می‌گوید: تصورمان این بود که از شنبه وضعیت تغییر می‌کند. اما رفتوآمدها چندان تغییری نکرد. هم تعداد مسافر کم است و هم ناچاریم یک نفر کمتر سوار کنیم. از سوی دیگر برخی شهروندان ساری هم از افزایش نرخ کرایه‌ها گلایه دارند. مصطفی پورعلی می‌گوید: باید نرخ جدید کرایه‌ها و دستورالعمل رسمی برای سوار کردن 3 مسافر ابلاغ شود. راننده‌ها می‌گویند اگر در صندلی عقب 2 نفر سوار کنیم نفری 1500 تومان می‌گیریم و اگر با رضایت خود مسافران 3 نفر سوار کنیم نفری هزار تومان دریافت می‌کنیم. این موضوع را سعید حسینی، رئیس سازمان حمل و نقل بار و مسافر شهرداری ساری، نیز به نوعی تأیید می‌کند و می‌گوید: هنوز ابلاغیه رسمی برای افزایش تعرفه کرایه‌های درون‌شهری نداشته‌ایم. اما تعداد سرنشین‌ها عمدتا از 4 نفر به 3 نفر کاهش یافت. وی درباره نکات بهداشتی مد نظر برای حمل و نقل مسافر در ساری می‌گوید: تیم‌های بازرسی ما با سم‌پاش‌های کوچک در هر ایستگاه مستقر هستند و دستگیره و داخل خودروها را ضدعفونی می‌کنند. توزیع ماسک و دستکش و محلول بین رانندگان نیز هفتگی انجام می‌شود. ضمن این‌که بروشورهایی را برای آگاهی از دستورالعمل‌ها توزیع کردیم.
اما این وضعیت در همه شهرهای استان دیده نمی‌شود. در برخی شهرهای غرب مازندران رفتوآمدها از صبح شنبه به حالت تقریبا عادی بازگشته است. مهم‌تر این‌که فاصله توصیه‌شده در صف‌ها، ادارات و مراکز عمومی رعایت نمی‌شود و همین موضوع بسیاری از شهروندان را نگران کرده است.
نگرانی از پیک دوم بیماری
روح‌الله کریمی – قم: دیروز یکی از شلوغ‌ترین روزهای پس از شروع سال جدید در قم بود. تعداد زیادی از واحدهای صنفی پس از چند روز تعطیلی، بازگشایی شدند و رفت‌وآمد شهروندان قم در خیابان‌های این شهر در حال عادی شدن است. بسته بودن بلوار سردار سلیمانی به دلیل بالا آمدن حجم آب رودخانه قمرود و بازگشایی ادارات و واحدهای صنفی، ترافیک را به برخی خیابان‌های شهر برگرداند. در برخی خیابان‌های شهر قم فضای کافی برای پارک خودروها وجود نداشت. برخی کاسبانی که در روزهای گذشته متضرر شده بودندند، سعی کردند با گذاشتن دستکش و محلول‌های ضدعفونی در ورودی واحد صنفی، به مشتریان خدمت‌رسانی کنند. در عین حال بسیاری از واحدهای پرمراجعه، رعایت ضوابط بهداشتی را به مردم سپردند. آن طور که رئیس سازمان صمت استان گفته، در روزهای گذشته 180 واحد صنفی که طرح فاصله‌گذاری اجتماعی را رعایت نکردند، پلمب شدند. از سوی دیگر ناوگان حمل و نقل عمومی با محدودیت‌هایی مواجه است و هنوز اتوبوس‌های درون‌شهری فعال نشده‌اند. این مسئله گلایه‌های برخی کارمندان و شاغلان واحدهای صنفی ضروری را به دنبال دارد. یکی از کارمندان ساکن منطقه پردیسان می‌گوید: در شرایط نامناسب اقتصادی نمی‌توانیم هر روز با تاکسی تردد کنیم. ناوگان اتوبوسرانی باید راه‌اندازی شود تا مشکل تردد کارگران و شاغلان برطرف شود. این در حالی است که عباس ذاکریان، معاون حمل و نقل و ترافیک شهردار قم، با اشاره به تداوم توقف فعالیت ناوگان اتوبوسرانی می‌گوید: این ناوگان آمادگی دارد که در طرح فاصله‌گذاری اجتماعی بر اساس پروتکل‌های وزارت بهداشت فعالیت کند. در این میان، رئیس دانشگاه علوم پزشکی قم هم از کنترل روند شیوع کروناویروس در این استان خبر می‌دهد، اما معتقد است که اگر طرح فاصله‌گذاری هوشمند، ناقص رها شود باید منتظر پیک دوم بیماری با عوارض بیشتر باشیم. محمدرضا قدیر می‌افزاید: در طرح فاصله‌گذاری هوشمند تلاش می‌شود از حضور افراد مسن، دارای بیماری‌های زمینه‌ای و دیابت در مکان‌های عمومی جلوگیری شود و محدود کردن اصناف و کارمندان برای کنترل بهتر مورد توجه قرار گیرد.
تردد نیمه‌سنگین در رشت
فرشته رضایی- گیلان: رشت هم از دیروز شاهد افزایش ترددهای درون‌شهری بود و بسیاری از مشاغل کم‌ریسک به شکل عادی فعالیت خود را سرگرفتند. هر چند افزایش ترددها همزمان با شنبه کاری در استان مورد مخالفت نماینده وزارت بهداشت در گیلان قرار گرفته است. محمدحسین قربانی می‌گوید: اگر طرح فاصله‌گذاری اجتماعی ادامه پیدا نکند شاهد افزایش ترددها و عادی شدن آن در گیلان خواهیم بود و در صورت عادی شدن شرایط، مردم بی‌محابا در بیرون منازل خود ظاهر می‌شوند و به شیوع بیشتر کرونا کمک می‌کنند. در حال حاضر شرایط گیلان به هیچ عنوان عادی نشده است و تا شکست کامل کرونا راهی طولانی و سخت در پیش داریم. وی از استاندار درخواست کرد برای اعمال محدودیت‌های بیشتر اقدام کند.
علی مقصودی، معاون خدمات شهری شهردار رشت، هم درباره اقدامات این سازمان برای ضدعفونی عنوان می‌کند: طبق پروتکل سازمان بهداشت جهانی حتی ترکیبات محلول گندزدا را برای سازگاری بیشتر و آسیب کمتر تغییر داده‌ایم و هر شب با وجود بارندگی ضدعفونی معابر شهر، پیاده‌روها، بازار، محدوده بیمارستان‌ها، ورودی بانک‌ها، پمپ بنزین‌ها و... گاهی تا صبح ادامه دارد. سرپرست سازمان مدیریت حمل و نقل بار و مسافر شهرداری رشت به استقرار تانکر حاوی محلول ضدعفونی ۳۰۰ لیتری در جایگاه‌های سی‌ان‌جی اشاره می‌کند و می‌گوید: ضدعفونی کردن تاکسی‌ها در داخل حیاط خود سازمان حمل و نقل شهرداری انجام می‌شود. محمد نوری هریس با بیان این‌که همه اتوبوس‌های شهری در پایان هر شیفت کاری شست‌و‌شو و گندزدایی می‌شوند، می‌افزاید: این کار تا زمانی که خطر این ویروس برطرف شود، ادامه دارد و در صورت نیاز، اتوبوس‌ها هر 24 ساعت 2 بار ضدعفونی خواهد شد. این مسئول با اشاره به فعالیت ۱۰ اتوبوس و ۸۰۰ تاکسی در رشت می‌افزاید: با توجه به تعطیلی برخی کسب و کارها، میزان فعالیت هر خودرو حمل و نقل عمومی در گرو تصمیمات اتحادیه‌های حمل و نقل اعم از تاکسی، اتوبوس و حمل بار در تهران است.
شلوغی مراکز میوه‌فروشی
مهدیه صالحی- اراک: در نخستین روز پایان قرنطینه، تردد در خیابان‌ها و مراکز خرید اراک سبک زندگی متفاوت با ویروس کرونا را بیشتر عیان کرد. در چند خیابان خلوتی همچنان ادامه داشته و معدود مردمی در حال تردد ماسک و دستکش به همراه دارند. اما در مرکز میوه‌فروش‌های شهر اراک ابتدای خیابان حصار تا ابتدای خیابان قائم‌مقام هیچ اثری از رعایت نکات بهداشتی و فاصله‌گذاری اجتماعی نیست. شلوغی خیابان از مردم و ماشین عجیب توی ذوق می‌زند و جای مسئولان برای برخورد و نظم بخشیدن در مرکز میوه‌فروش‌ها خالی است. بی‌شک مسئولان شهری برای جلوگیری از ازدیاد جمعیت در این قسمت از شهر باید چاره‌ای بیندیشند و با ایجاد مراکز خرید میوه به صورت موقت در مناطق مختلف دیگر به کمک مهار ویروس کرونا بیایند. هر چند معاون خدمات شهری و رئیس ستاد پیشگیری و مقابله با شیوع ویروس کرونا شهرداری اراک از تدابیر لازم در این زمینه خبر می‌دهد و می‌گوید: مهم‌ترین موضوع مردم هستند که باید در کنار مسئولان و با درک اهمیت خطر این بیماری توصیه‌های مسئولان را انجام دهند تا خودشان و افراد دیگر از ابتلا به این بیماری در امان بمانند. محمد عسگری می‌افزاید: هنوز برخی افراد جامعه از خطر این بیماری آگاه نیستند و به‌راحتی سبب هدر رفتن زحمات مردم و مسئولان می‌شوند. عسگری در مورد شلوغی در قسمت میوه‌فروش‌های مرکز شهر اظهار می‌کند: در روزهای گذشته با گذاشتن بلوک، تردد و ایستادن خودروها در مقابل میوه‌فروش‌ها متوقف شده بود، اما از دیروز و بر اساس دستور پدافند زیستی و خواسته پلیس راهور این وضعیت به حالت سابق برگشته است.
در آغازین روز از اجرای طرح فاصله‌گذاری هوشمند اجتماعی همان‌طور که انتظار می‌رفت، شلوغی خیابان‌ها، ادارات دولتی، بانک‌ها، وسایل حمل و نقل عمومی رقم خورد، اتفاقی که به نظر نمی‌رسد با پروتکل‌های بهداشتی مبارزه با بیماری همخوانی چندانی داشته باشد. بسیاری از اصناف خرد که با ثبت‌نام در سامانه سلامت اقدام به بازگشایی مغازه‌ها کرده‌اند، موظف به تامین اقلام بهداشتی برای خود و مشتریانشان هستند اما آنچه عیان است، ناتوانی مالی آنها در تامین این اقلام است. اصناف پرریسک هم هنوز تکلیف خود را نمی‌دانند و دغدغه‌های مالی آنها بیش از گذشته شده است. مردم هم در بازگشایی دوباره اصناف و ادارات به خیابان‌ها هجوم آورده‌اند، اما کمبود وسایل حمل و نقل عمومی و جولان مسافربرهای شخصی با کرایه‌های گران در همان روز اول عرصه را برایشان تنگ کرده است. اتفاقاتی که شاید با تداوم آنها به همین شکل باز هم رنگ شیوع کرونا در استان‌ها را قرمز کند و به عملکردی تکراری برای مبارزه با این بیماری تبدیل شود.
در متروی کرج هیچ فاصله‌ای نیست
فتانه احدی – البرز: از دیروز بسیاری از کسبه البرزی کرکره مغازه‌های خود را بالا بردند و در همان ساعات اولیه روز آغاز به کار کردند. چهره شهر با بازگشایی مغازه‌های لوازم آرایشی، خدمات خودرو، لاستیک‌فروشی، باتری‌سازی، تعویض روغن، فرش‌فروشی، قنادی، پلاسکو، گل‌فروشی، خطوط تاکسیرانی و... عوض شده است و دیگر از آن خلوتی پیاده‌راه‌ها خبری نیست. شهر پرجنب و جوش شده و حتی متکدیان نیز به خیابان آمده و در انتظار کمک مردم هستند. در ایستگاه قطار شهری گلشهر رفت و آمد بیشتری به چشم می‌خورد، مردم با ماسک و دستکش در ایستگاه تردد می‌کنند و هر کدام یک بهانه برای این رفت‌وآمد دارند. هر کدام هم مدعی رعایت بهداشت فردی و فاصله اجتماعی هستند، اما مگر می‌شود با این حجم از جمعیتی که راهی تهران شده‌اند، طرح فاصله‌گذاری را رعایت کرد. اتفاقی که البته در ترددهای بین شهری و شهری با تاکسی‌ها بیشتر رعایت می‌شود، چراکه، به گفته سرهنگ غلامعلی شرق، رئیس پلیس راهور استان البرز، تاکسی‌ها موظف هستند با 3 مسافر (یک نفر جلو و 2 نفر در صندلی عقب خودرو) اقدام به خدمات‌رسانی کنند. همچنین قرار است وسایل نقلیه عمومی با ظرفیت ۴۰ درصدی فعال باشند. یک تعویض روغنی می‌گوید: با وجود مخالفت خانواده، بعد از مدت‌ها قرنطینه، مغازه را باز کردم. می‌دانم که هنوز کرونا ریشه‌کن نشده، اما دیگر نمی‌توانستم در خانه بمانم. امرار معاش سخت است. یک گل‌فروش هم که در حال چیدن گل‌ها جلو مغازه است، عنوان می‌کند: دولت در رفع نیازهای مالی مردم به‌ویژه مشاغل خصوصی کمکی نکرده و نمی‌توانیم بیش از این کسب و کار را تعطیل کنیم. ما کارمند نیستیم که سر ماه حقوق بگیریم. روزانه خرج خود را درمی‌آوریم.
