سبقت کرونا از آمار در گیلان
گیلان پس از تهران و قم سومین استان از نظر شیوع کرونا ویروس یا همان کووید 19 است. ویروسی با علائمی ساده اما مرگبار که توانسته حدود 10 روز شهروندان را به خود قرنطینگی وا دارد و خیابانهای شلوغ و پرتردد شهر شب های روشن، یعنی رشت را به سکوتی سهمگین بکشاند.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از همشهری؛ بیمارستان رازی رشت جایی در مرکز شهر، اکنون کانون اصلی بیماران مبتلا به کرونا است. این بیمارستان 300 تختخوابی که پیش از این به بیماری های عفونی اختصاص داشت، هم اینک جزو بیمارستان ریفرال بوده و همه بخش های آن در اختیار بیماران کروناست؛ در شهرهای دیگر استان نیز به دستور ستاد بحران استانداری گیلان یک بخش برای این نوع بیماران اختصاص پیدا کرده است. تا اواسط هفته گذشته آمارها به کندی اعلام می شد. همچنین تعداد مبتلایان نیز با نوسانی کند بالا میرفت اما به یکباره در انتهای هفته دوم آمارها از 25 فرد مشکوک به کرونا به 1300 نفر مشکوک و بستری عده ای در بیمارستان ها رسید. آماری که دکتر مهدی شادنوش، نماینده ویژه وزارت بهداشت در گیلان از آن خبر می دهد. کوچه و خیابان های رشت اکنون خلوت تر از هر زمان دیگری است. بسیاری از فروشگاههای در شهر و محلات باز بوده اما ترددها بسیار کم است . اما تا زمانی که نبض اقتصادی شهر یعنی بازار باز باشد نمی توان به کاهش ترددها امیدی بست. درواقع در بازار مرکزی رشت حتی بدیهی ترین اصول بهداشتی رعایت نمی شود و این موضوع مورد انتقاد نماینده تام الاختیار وزیر بهداشت در گیلان هم قرار گرفته است. جلال الدین محمد شکریه رئیس اتحادیه امور اصناف رشت در روزهای گذشته از تعطیل نشدن صنوف و بازار رشت خبر می دهد اما با افزایش یافتن تعداد بیماران در گیلان و رشت هم اکنون محدودیت هایی برای بازار هم ایجاد شده است. بر اساس اطلاعیه اتاق اصناف گیلان ساعات کاری واحدهای صنفی مستقر در بازار رشت از ده و نیم صبح تا شش و نیم عصر و واحدهای صنفی مستقر در خیابان ها و محلات هم از 10 صبح تا یک ظهر و از 16 تا 19 عصر خواهد بود. همچنین نانوایی ها و فروشگاههای زنجیره ای به طور مداوم باز بوده، ضمن اینکه ملزم به ضدعفونی مداوم واحد صنفی خود هستند.
از پرستار جانباخته تا کادر درمانی خسته
خبر شیوع کرونا با فوت دو گیلانی در استان آغاز شد؛ دکتر رضا کوچکی نیا، رییس مرکز بهداشت آستانه اشرفیه و محمد غلامزاده، مدیرعامل کارخانه خزر فوم اهل شفت. اما ماجرای فوت «نرجس خانعلی زاده» پرستار 25 ساله لاهیجانی نیز در هفته گذشته موج جدیدی از نگرانی را در استان ایجاد کرد. وضعیت وخیم گیلان و فشارهای افکارعمومی باعث شد تا در روزهای ابتدایی مدارس و دانشگاهها، سپس برخی صنوف مانند رستوران ها، تالارها و بعضی اماکن مذهبی تعطیل و برگزاری هرگونه مراسم جشن و مذهبی نیز لغو شد. حالا در انتهای هفته دوم این اپیدمی، با مراجعه به بیمارستان رازی رشت صحنه هایی را می بینیم که شاید تاریخ این بیمارستان و شهر شلوغی اش را تا این اندازه به یاد ندارد. بر سر در بیمارستان رازی نوشته شده که ظرفیت برای پذیرش تکمیل و بیماران جدید به جای دیگری مراجعه کنند. این آخرین وضعیت و تصاویری است که تا روز دوشنبه با مراجعه حضوری در این بیمارستان برقرار است. بیمارستانی که حضور شهروندانی از دیگر شهرهای کوچک استان چون کوچصفهان، سنگر، لشت نشا و صومعه سرا و خمام و... موجب شده در برخی ساعات نیز حتی راهروهای بیمارستان مملو از بیماران درگیر با آنفولانزا و کرونا شود. در راهروهای بیمارستان استیصال و سردرگمی واژه مشترک کارکنان این بیمارستان قدیمی شهر است؛ سردرگمی از نبود امکانات، نبود نیرو و به مخاطره افتادن جان بسیاری از پرستاران و پزشکان و استیصال از پاسخگویی به نگرانی ها و دردهای مراجعه کنندگان. «لیلا.م» یکی از پرستاران بیمارستان رازی که در خارج از محوطه بخش بیماران بستری کرونا انجام شده با اشاره به اینکه در روزهای اخیر مجددا با مشکل تامین اقلامی چون ماسک و دستکش مواجه شده ایم، میگوید: ما به طور دائم به برخی از اقلام بهداشتی نظیر دستکش، الکل، ماسک، لباس مخصوص و گان نیاز داریم. همچنین نیروی بسیار کمی در همه بخش ها داریم. 12 ساعت با این لباس مشغول خدمت به بیماران هستیم و امیدوارم که به زودی متولیان امر فکری برای کمبود امکانات پرستاران و کادر درمان بکنند.
وی ادامه می دهد: مهم ترین مشکل ما کیت های تشخیص است که به موقع به دست ما نرسید. دراین مدت برخی از بیماران آنفلوآنزا و کرونا در یک جا بستری شدند و همین موضوع قدرت شیوع را بالا برد. بعد از 10 روز هم تعداد کیت هایی که برای ما فرستادند خیلی کم بود و به همه نمی رسید، به همین دلیل برخی آزمایشها را به تهران می فرستیم و سه روز طول می کشد تا نتیجه آزمایش اعلام شود. برای هر بیمار نیاز است حداقل یک پرستار باشد اما اینجا برای هر چند بیمار یک یا دو پرستار وجود دارد، در حالی که باید به طور مداوم سرم و قرص و سایر مسایل بیماران مبتلا به کرونا را چک کنیم. پرستار دیگری که نمی خواهد نامش را بیان کند، می گوید: ما در اینجا لباس حفاظتی مناسب نداریم. می خواهیم خدمت کنیم اما چطور می توانیم بدون امکانات عمل احیای قلبی ریوی انجام دهیم. چرا باید به خاطر برخی از بیتوجهی ها اکنون خود پرستاران و پزشکان درگیر این بیماری شوند، در حالیکه باید به بیماران خدمات دهند. موضوعات مربوط به کمبود نیروی انسانی باعث شد تا در اوایل هفته جاری دانشگاه علوم پزشکی گیلان اقدام به فراخوان نیروی کار دهد. در این فراخوان از بازنشستگان رشته های پرستاری درخواست شده است تا در صورت تمایل به یاری همکاران خود در مراکز درمانی بشتابند.
کمبود امکانات در بیمارستان ها
اکنون اغلب کلینیک ها و حتی مطب ها و ساختمان های پزشکی که تا ماه پیش مملو از حضور بیماران بود و عاملی برای ترافیک خیابانها، تعطیل شده اند. «آرمان .ح» جوانی است که در کلینیک نگاه رشت به می گوید: چند روزی است علائمی چون تب، سرفه و درد در ناحیه سینه دارد اما وقتی به مراکز دولتی برای سی تی اسکن مراجعه کرده او را پذیرش نکرده اند. او ادامه می دهد: به بیمارستان خصوصی هم رفتم اما گفتند بروید و فردا بیایید. در حالی که در این مدت ممکن است خانواده ام در معرض تهدید و ابتلا به ویروس قرار بگیرند. «محبوبه. ق» هم زنی است 45 ساله از صومعه سرا که به بیمارستان رازی رشت مراجعه کرده است. او می گوید: در شهر ما برای مقابله با این ویروس تمهیدی اندیشیده نشده، بنابراین به بیمارستان رازی مراجعه کردم و علایم خود را گفتم. با شک و تردید جوابم را می دادند. اینقدر شلوغ بود که تست هم نگرفتند و گفتند برو خانه و سعی کن خود مراقبتی کنی. من که نمی توانم بروم خانه و به تنهایی از خودم مراقبت کنم. اگر جواب کرونای من مثبت باشد و دیگر اعضای خانواده ام مبتلا شوند چه کنم؟ درست است که خود متصدیان بیمارستان هم خسته اند ولی واقعا ترس عمومی راجع به این موضوع وجود دارد و اکنون باید خیلی پرس و جو کنم تا در رشت جایی خصوصی را برای درمان پیدا کنم. من بیماری قلبی دارم و واقعا نگران سلامتی ام هستم. دکتر دزفولی متخصص بیماریهای عفونی که در بیمارستان انزلی مشغول به کار است می گوید: نسبت به روزهای اول اکنون وضعیت بهتری داریم اما مثل خیلی جاهای دیگر تخت سی سی یو و ونتیلاتور کم داریم و پزشکان و پرستاران با احساس مسئولیت کار می کنند. وی می افزاید: تاکنون تعدادی در انزلی بر اثر بیماری کرونا جان خود را از دست داده اند و چند ده برابر بیمار آلوده داریم که لازم نیست حتما تست rt-pcr آنها مثبت شود. شواهد بالینی و تصویربرداری در دوران اپیدمی کفایت می کند که بگوییم کرونا هست یا خیر. خطر کرونا واقعیست و جهان وارد پاندومی شده و بهتر است به توصیه های وزارت بهداشت و سازمان بهداشت جهانی در خصوص رعایت بهداشت فردی توجه شود، زیرا مهمترین نکته شکست زنجیره انتقال است. در همین زمینه دکتر نقی زاده سخنگوی دانشگاه علوم پزشکی رشت می گوید: تلاش ما کمک به پرسنل زحمت کش بیمارستان ها و خدمات رسانی به مردم است. بیشتر معضل در زمینه تامین مواد حفاظتی و بهداشتی از قبیل ماسک، لباس مخصوص و گان و دستکش است که سعی کردیم با تامین این اقلام در داروخانه های معین و نیز بیمارستان ها از مشکلات آنان کم کنیم. وی با خودداری از ارائه آمار در خصوص میزان افراد فوت شده در اثر این بیماری، اضافه میکند: استناد شما باید به آمارهای کشوری باشد و ما جزییات را برای جلوگیری ازعدم دوگانگی آمارها بیان نمی کنیم. هم اکنون 35 بیمارستان استان بیمار مبتلا به کرونا را بستری می کنند و در صورت نیاز اقدام به احداث بیمارستان صحرایی هم می کنیم. تلاش ما این است که با استفاده از منابعی که داریم بتوانیم برای پیشگیری و کمک به قرنطینه شهروندان و جلوگیری از تردد آنها تلاش کنیم.
وضعیت قرمز در انزلی
در همین زمینه سخنگوی شورای سلامت انزلی هم می گوید: با هماهنگی دادستان وضعیت انزلی در خصوص شیوع ویروس کرونا قرمز اعلام می شود و لذا از شهروندان می خواهیم به هیچ عنوان از خانه های خودخارج نشوند دکتر سید عارف عابدین نجفی اضافه می کند: متاسفانه در روزهای گذشته میزان افراد مبتلا به ویروس کرونا و تعداد آمار فوتی های مبتلا به این ویروس افزایش یافته و اگر شهروندان در ادامه راه همراه شبکه بهداشت و درمان نباشند ممکن است کنترل این ویروس از دست ما خارج شود.
اختلاف آمارها بین مسئولان و نمایندگان اما کمبود امکانات تنها مشکل کادر درمانی در گیلان نیست، شهروندان عادی نیز با این مشکل درگیرند و از هفته اول تاکنون هنوز هم مردم برای تهیه ماسک، الکل طبی، دستکش و ژل ضدعفونی بین داروخانه ها سرگردانند.
نماینده رشت در مجلس شورای اسلامی با تایید وضعیت نامطلوب استان می گوید: وضعیت رشت و گیلان بحرانی تر از آمارهای مسئولان است. به صراحت می گویم که آمارهای ارائه شده هنوز واقعی نیست. قبرستان ها را که نمی شود پنهان کرد؟ گزارش هایی از روستاها و شهرها داریم که نشان می دهد آمار جانباختگان بیشتر از این حرفهاست. پرستاران و پزشکان از داشتن تجهیزات و حتی ماسک محرومند و این نشان می دهد که برنامه ریزی مناسبی برای این اپیدمی وجود ندارد. آیا ضدعفونی کردن شهر نیاز به 10 روز تصمیم گیری داشت؟ نباید وسط بحران شرایط را مطلوب نشان دهیم. عملکرد و تصمیمات دولت در رابطه با کرونا دیر و کند بود. در گیلان هم وضعیت به همین منوال است. اگر بوروکراسی های اداری نبود استاندار باید در روزهای اول سریعا نسبت به بسته شدن راههای ورودی استان اقدام میکرد تا از شیوع گسترده ویروس جلوگیری شود. غلامعلی جعفرزاده با بیان اینکه وضعیت گیلان خیلی وخیم است، می افزاید: چرا برای ایجاد بیمارستان صحرایی ممانعت می شود؟ تمام بیمارستانهای رشت پر از بیماران مشکوک به کرونا است. ذبیح الله نیکفر نماینده لاهیجان در مجلس شورای اسلامی و رییس مجمع نمایندگان گیلان نیز طی نامه ای به وزیر بهداشت، خواستار ایجاد بیمارستان صحرایی در استان شد. این در حالی است که استاندار گیلان از مهیا کردن 200 تخت دیگر توسط هلال احمر خبر می دهد و می گوید: در حال حاضر اقدامات درمانی در بیمارستانهای فعلی در حال انجام است و ضرورتی برای راه اندازی بیمارستانهای صحرایی و افزایش مراکز درمانی در سایر نقاط وجود ندارد. ارسلان زارع می افزاید: ضمن اینکه کل بیمارستان رازی رشت ایزوله شده است، در همه بیمارستانهای گیلان اتاقهای ایزوله فراهم کردیم و در حال خدمات دهی هستند. اما طبق گزارش معاونت آمار و اطلاعات سازمان مدیریت و برنامهریزی استان گیلان در سال 97 تعداد تختهای فعال بیمارستانهای دولتی در گیلان تنها 2430 عدد است. جمعیت گیلان طبق آخرین سرشماری رسمی 2 میلیون و 531 هزار نفر است. یعنی به ازای 1041 ساکن گیلان تنها یک تخت در مراکز دولتی وجود دارد. این آمار با لحاظ کردن 2854 تخت مربوط به بیمارستانها و مراکز خصوصی، تامین اجتماعی و سایر نهادها نشان می دهد که به ازای 478 نفر یک تخت بیمارستانی در استان وجود دارد.
ضدعفونی شهرها و پسماندها
ضدعفونی کردن شهرها از اقدامات اولیه ای است که از سوی بخشهای مختلف مانند شهرداری ها و یگان ویژه سپاه قدس در گیلان انجام می شود. گندزدایی از خیابان ها، اماکن عمومی، مبلمان شهری، عابربانک ها و... به وسیله آب و مایع ضدعفونی کننده و الکل نیز در حال انجام است. در این زمینه ناصر حاج محمدی، شهردار رشت می گوید: در مناطق پنجگانه شهرداری در رشت به منظور ضدعفونی کردن معابر عمومی برای مقابله با ویروس کرونا تصمیم گرفته شد در هر محله پنج نفر از پاکبانان به لوازم بهداشتی همچون ماسک، دستکش، عینک، لباس بارانی، کفش کار، کلاه و... مجهز شوند. او اضافه می کند: طبق این برنامه، ضدعفونی کردن معابر عمومی، کیوسک های عابر بانک، مبلمان شهری، سرویس های بهداشتی، ایستگاه های تاکسی، اتوبوس و... در دو شیفت کاری سر ساعت ۱۲ ظهر و 12 شب انجام می شود. محلول ضدعفونی مورد نیاز هم از طریق سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی شهرداری رشت تامین شده و در اختیار همگان قرار می گیرد. حاج محمدی درباره امحاء پسماندهای عفونی بیمارستانی نیز می گوید: بخش زیادی از نگرانی ها در خصوص زباله های بیمارستانی است. زباله هایی که اکنون از این بیمارستان ها راهی مهمترین مرکز دفن پسماند گیلان یعنی سراوان می شوند. به همین علت با توجه به شیوع بیماری کرونا، سازمان مدیریت پسماندهای شهرداری رشت تدابیری را برای مبارزه و مهار این ویروس در دفنگاه سراوان آغاز کرده است. این تدابیر شامل سمپاشی لحظه به لحظه زباله های ورودی به سراوان، تجهیز دفنگاه به مواد ضد عفونی کننده، جداسازی زباله های عفونی بیمارستان ها و آهک پاشی است. همچنین برای روحیه دادن و ایجاد دلگرمی بین پرستاران سختکوش بنرهایی چاپ و در بیمارستان ها نصب شده که بازتابی گسترده و مثبت هم داشته است. به گفته شهردار رشت، با توجه به اینکه یکی از مبادی خروجی از بیمارستانها مربوط به اموات است، سازمان آرامستان های شهرداری ابتدا نسبت به آموزش نکات فنی و ایمنی همه رانندگان خودروهای حمل متوفی اقدام کرده و پس از حمل اجساد برای دفن اصولی و بهداشتی، مطابق دستورالعمل های موجود با نظارت مرکز بهداشت و سپاه ناحیه رشت اقدام می کند. با این حال گویا اصرار بر ارائه آمار از سوی متولیان دانشگاه علوم پزشکی گیلان بی فایده است. دکتر «سیدحسن میری» معاون درمان علوم پزشکی گیلان با بیان اینکه اکنون تاکید ما بر پیشگیری است نه ارائه آمار، از ارایه هرگونه آمار مربوط به آمار فوت شدگان گیلان خودداری می کند. این روزها آمار مرگ و میر در شهرها براساس شنیده ها و تصاویر ویدئویی است. همچنین دفن اموات با شرایط و حفاظت های خاص نیز در این مدت سر و صدای زیادی به پا کرده است. دفن اموات مبتلا به کرونا در امامزداه ابراهیم انزلی، در آرامستان رشت، در محدوده کوچصفهان و این اواخر مهیا کردن یک محوطه بزرگ برای دفن اموات در لنگرود، جایی در نزدیکی رودخانه شهر، از تعداد زیاد فوت شدگان بر اثر ابتلا به کرونا خبر می دهد. تاکنون مسئولان علوم پزشکی گیلان فوت 8 نفر و ابتلای قطعی 28 نفر را تایید کرده اند، در حالیکه آمار بستری به مرز 1300 نفر رسیده است. آمار مرگ و میر هم با نشانی های خاص در ذهن شهروندان است. پرستار 25 ساله، کارمند بازنشسته، مرد جوان اهل فومن، مربی فوتبال در رشت، دو برادر اهل موسیقی در لنگرود و... اما در برخی شهرها به صورت جزئی آماری ارائه شده است. مانند تایید مرگ 6 شهروند لاهیجانی از سوی فرماندار این شهر. همچنین تایید مرگ 6 شهروند تالشی از سوی رئیس مرکز بهداشت این شهر که در نشست های خبری اعلام شد.
برخی از مردم هنوز کرونا را جدی نگرفتهاند
در روزهای گذشته خبری مبنی بر ابتلای «ارسلان سالاری» رییس دانشگاه علوم پزشکی گیلان به کرونا درج شد که پس از دو روز تکذیب، سرانجام ابتلای وی به این بیماری مثبت اعلام شده است. «محمدرضا نقی پور» سخنگوی دانشگاه علوم پزشکی گیلان با بیان اینکه جواب این آزمایش روز گذشته مشخص شد، می گوید: دکتر سالاری در روزهای گذشته دچار عفونت تنفسی و علائم شبه آنفلوانزا شده بود که دیروز بعد از دریافت جواب آزمایش مشخص شد که وی به ویروس کرونا مبتلا شده است. دکتر مهدی شادنوش، نماینده وزارت بهداشت در گیلان نیز ضمن ابراز نگرانی از حضور مردم در خیابان ها و معابر با وجود شیوع بیماری کرونا، اظهار می کند: علیرغم اینکه از مردم خواهش کردیم در خانه های خود بمانند و از محل های سکونت خود خارج نشوند، شاهد رفت و آمد عادی مردم در شهر رشت هستیم. وی با بیان اینکه مردم کرونا را جدی نگرفته اند، می گوید: اگر مردم می خواهند گردش این ویروس مرموز در جامعه قطع شود، باید در خانه بمانند و این تنها راه است. خروج افراد عادی از منزل مسیر مبارزه با کرونا را طولانی تر و کار را پیچیده تر می کند. با وجودی که مسئولان مردم را به خانه ماندن تشویق می کنند، بخش زیادی از کارمندان و کارگران برای دریافت حقوق ناگزیر به رفتن سر کار هستند. همچنین کارفرمایان کارخانه هایی که مواد اولیه شان را از چین تهیه می کنند به دلیل دوری از فضای رعب و وحشت اجازه زدن ماسک یا دستکش را به کارگران نمی دهند. در واقع تاکنون پاسخی برای این معضلات اندیشیده نشده است. همچنان که در روزهای اخیر آب شهری و روستایی بسیاری از شهروندان در اطراف رشت، انزلی، لنگرود، رودسر، آستانه اشرفیه، آستارا و ... قطع بوده و شهروندان نمیدانند چطور مسایل بهداشتی را با وجود قطعی آب رعایت کنند.
مسافران، بحرانی دیگر برای گیلان
همزمان با اعلام تعطیلی مدارس و دانشگاهها، موج سفر به گیلان آغاز و 30 درصد به حجم خودروهای ورودی به استان اضافه شد. مسافرانی که هیچکدام تست و پایش کرونا نشدند. همین موضوع به عاملی برای اعتراض در شبکه های مجازی تبدیل شد. به طوری که با نامه نگاری برخی از مسئولان شهری، تلاش هایی جزیی برای محدودیت ورود مسافران صورت گرفت. در این زمینه با اعلام نظر دستگاه قضایی قرار شد که نسبت به ورود مسافران کنترل بیشتری انجام شود. «احمد آقایی» معاون پیشگیری از جرم استان با تاکید بر اینکه شخص استاندار در این باره تصمیم گیری می کند و ما نمیتوانیم به این مساله ورود کنیم، می گوید: برخی از مسافرانی که وارد استان شده اند نزد خانواده و بستگان خود رفته اند و همه گردشگر نیستند. از سوی دیگر تمام مراکز عمومی و پذیرایی تعطیل شده اند و بنابراین مسافرانی که وارد استان شده اند، قطعا نمی توانند خدمات پذیرایی دریافت کنند و مجبور به ترک استان میشوند. همچنین تب سنجی از مسافران در دو مبدا چابکسر و حیران آستارا انجام می شود. آخرین شنیده ها نیز خبر از ممانعت شهروندان حتی گیلانی از ورود به رشت دارد که این کار از مبداء تهران انجام می شود.