تغذیه مناسب خط اول افزایش ایمنی بدن در برابر کرونا
این ویروس همانند ویروس آنفلوآنزاست و از لحاظ قدرت بیماریزایی در سطح پایینی قرار دارد، اما دارای قدرت انتشار بالایی است. آنچه در این میان اهمیت دارد این است که خط مقابله با این ویروس در بدن سیستم ایمنی است و وقتی سیستم ایمنی میتواند قدرت خود را حفظ کند که سطح انرژی قابل قبولی داشته باشد. این انرژی وقتی تأمین میشود که به تغذیه سالم، خواب بهموقع و ورزش توجه شود.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از شهروند، داستان کرونا روزهاست شروع شده و آنطور که به نظر میرسد حداقل تا دو هفته آینده در کشورمان ادامه دارد؛ بیماریای که سرعت انتشار بالایی دارد و همین باعث شده افراد زیادی به دنبال راه حلی برای مبتلانشدن به آن باشند. چیزی که کرونا را نسبت به سایر بیماریها متفاوت کرده، ناشناخته بودن آن است و همین موضوع استرس و اضطراب را در مردم افزایش داده است. همین استرس میتواند مقاومت بدن را در برابر ویروسها کاهش دهد. کاهش استرس، تغذیه مناسب و خواب کافی از مواردی است که پزشکان بهشدت برای افزایش ایمنی بدن در برابر کرونا توصیه میکنند. اینکه بهتر است در زمان اپیدمیشدن ویروس کرونا چه بخوریم و چه نخوریم موضوعی است که متخصصان آن را توضیح دادهاند.
مینو محرز، فوق تخصص بیماریهای عفونی و گرمسیری و عضو کشوری بیماریهای عفونی وزارت بهداشت معتقد است که ویروس کرونای جدید که کووید ١٩ نام گرفته است، هفتمین ویروس از گروه کرونا ویروسهاست که چهار تای اول محصول سرماخوردگیهای معمولی بود و پیش از این در دنیا وجود داشت و اینگونه خودنمایی نکرده بود. از سال ٢٠٠٢ گروه جدید کروناها سر درآورد که مشکلات شدید ریوی آن بر سر زبانها افتاد، اما در عرض سه ماه از بین رفت. در سال ٢٠١٩ «مورس» آمد، خودش را نشان داد و از طریق خفاش به انسان منتقل شد و به راحتی از انسان به انسان نیز نقل مکان کرد، اما این بیماری نیز خیلی زود کنترل شد تا اینکه در اواخر سال ٢٠١٩ سر و کله کرونا ویروس پیدا شد. به گفته محرز، باز هم خفاش بود که اولینبار این بیماری را به انسان منتقل کرد و انتقال سریع آن از انسان به انسان آغاز شد. با وجود آنکه مرگومیر ویروس کرونا پایینتر است، اما قدرت انتشار آن نسبت به سایر نمونههای آن بالاست و افراد بیشتری را درگیر میکند.
مینو محرز تأکید میکند که این ویروس دوره نهفتگی طولانی دارد، اما هنوز مشخص نیست که آیا در دوران نهفتگی منتقل میشود یا نه. سازمان جهانی بهداشت در حال حاضر روی آن کار میکند، اما از نظر علمی ثابت نشده است که آیا در دوران نهفتگی میتواند به فرد دیگری منتقل شود یا نه. این متخصص بیماریهای عفونی معتقد است که سفرهای عید چینیها سبب انتشار این بیماری در دنیا شد، اما یک نکته مهم را نباید فراموش کرد که این ویروس چون سنگین است در هوا منتشر نمیشود و روی اجسام و سطوح باقی میماند و از این راه منتقل میشود و وقتی وارد بدن میشود ایمنی را پایین میآورد و در بدن جایگزین سلولهای سالم میشود. به همین دلیل اولین قدم پس از رعایت نکات ایمنی، حفظ خونسردی است.
او تأکید میکند که خوردن غذاهای گرم مانند دارچین و زنجبیل که این روزها زیاد در فضای مجازی تبلیغ میشود، نقشی در مبتلا شدن یا نشدن به این بیماری ندارد و در توضیح آن میگوید: «گیاهدرمانی در آلمان طرفداران زیادی دارد و از نظر طبع و مزاج، آلمانیها به کشور ما نزدیک هستند؛ آنها این تحقیقات را انجام دادهاند و هنوز به نتیجه خاصی در اینباره نرسیدهاند. بنابراین اگر میخواهید سالم بمانید آنچه اهمیت دارد شستن دستهاست.»
فریز کردن ویروس را از بین میبرد
فریز مواد غذایی موجب از بین رفتن ویروس کرونا میشود. این موضوعی است که این متخصص بیماریهای عفونی آن را تأیید میکند و میگوید: «این ویروس خیلی زود از بین میرود و خاصیت دیگر آن هم این است که در مقابل گرما نیز از بین میرود. درواقع این ویروس برای زندهماندن احتیاج به سلول زنده و میزبان دارد و در محیط آزاد ممکن است تا چند ساعت زنده بماند؛ به همین دلیل توصیه میکنیم مواد غذایی مانند گوشت و تخممرغ را کاملا بپزید تا اگر احیانا ویروس در آنها وجود دارد کاملا از بین برود.»
افزایش ایمنی بدن
کرونا به سیستم ایمنی بدن حمله میکند و به همین دلیل آنچه میتواند شما را در برابر این بیماری مقاومتر کند، افزایش سطح ایمنی بدن است. بررسیهای متخصصان تغذیه نشان میدهد که یکی از دلایل کاهش ایمنی بدن کمبود ویتامینهای D و E است و افزایش این ویتامینها در کنار مصرف روی و سلنیوم میتواند ایمنی بدن را در برابر ویروسها افزایش دهد. مریم محمودی، متخصص رژیمدرمانی و تغذیه بر این باور است که تغذیه میتواند شاهکلید مقابله با کرونا باشد، زیرا با تغذیه مناسب میتوان سیستم ایمنی و دفاعی بدن را در برابر ویروسها تقویت کرد.
او معتقد است که نباید به استرس و اضطراب اجازه دهیم کنترل بدن ما را در دست بگیرد، زیرا اگر نگران باشیم و استرس داشته باشیم، سیستم ایمنی بدن ضعیف و عضلهها و ویتامینها مصرف میشود. اما برای کاهش آن، ٣٠ دقیقه پیادهروی و خواب منظم را باید در برنامه روزانه خود قرار دهیم. مداخلات تغذیهای نیز برای تقویت سیستم ایمنی بدن بسیار مهم است. وقتی که فرد دچار بیماری میشود، مواد غذایی لازم یا از ذخایر بدن تأمین میشود یا باید آن را با مصرف مواد خوراکی و مناسب تأمین کرد. مصرف آب و مایعات کافی در این زمینه قطعا موثر و ضروری است. باید به این نکته توجه کرد که در زمان کنونی باید دور رژیمهای غذایی خط قرمز کشید، زیرا در زمان بیماری نیاز انسان به کالری افزایش مییابد، اما استفاده از مواد سالم حاوی کالری مهم است. غذا باید از مواد اولیه سالم و بهداشتی تهیه شده باشد و شرایط پخت سالم آن رعایت شود.
مصرف نکردن غذاهایی مانند گوشت، مرغ و ماهی نیمهپخته و تخممرغ عسلی و پرهیز از مصرف غذاهای سرخکردنی و خودداری از پخت طولانی غذاها- برای حفظ ارزش غذایی آنها- مهم است. رعایت اصول کلی تغذیه سالم مانند خوردن سه وعده و سه میانوعده، توجه ویژه به صبحانه کامل و استفاده از عدسی، لوبیا، تخممرغ، سبزیجات بالاتر از معمول، هویج، کدو حلوایی، حبوبات لازم و مصرف زردچوبه، زعفران، دارچین و سیر در غذاها مفید است. همچنین استفاده از پیاز خام و سبزیجات همراه با روغن زیتون، لیموترش و نارنج در کنار غذا مفید است. این را باید به یاد داشت که استفاده از میانوعدههایی مانند میوهها، مغزها شامل گردو، بادام، فندق، شکلات تلخ (بهعنوان آنتیاکسیدان)، پرهیز جدی از مصرف فستفودها و غذای رستورانهای غیرمعتبر نیز برای پیشگیری از بیماری و تقویت سیستم ایمنی بدن بسیار مهم است. املاح روی و آهن که بیشتر در گوشت قرمز گاو، شتر و گوساله پیدا میشود نیز نیازهای سلولی بدن را تأمین و سیستم دفاعی بدن را تقویت میکند.
شستوشوی دستها، فاصله گرفتن از افراد سرماخورده، حضور نیافتن در تجمعها و خواب منظم مهمترین نکاتی است که از ابتلای افراد به کرونا جلوگیری میکند. این متخصص معتقد است که رعایت این نکات علاوه بر آنکه میتواند سدی در برابر کرونا باشد، آمار بیماریهای فشار خون، دیابت و بیماریهای قلبی و عروقی را در آینده کاهش میدهد. شادی، خنده، نشاط و فعالیت بدنی این روزها بسیار کمککننده است و در شکست کرونا به ما کمک میکند.
ویتامین C را در فهرست غذایی خود قرار دهید
ویتامین C نقش مهمی در تقویت، پشتیبانی، بازسازی و افزایش مقاومت بدن در برابر بیماریها دارد، زیرا این ویتامین نوعی آنتیاکسیدان است که نقشش در بدن آزاد کردن رادیکالهای آزاد است و وقتی میزان آن در بدن زیاد باشد، میتواند گلبولهای سفید خون را افزایش دهد تا به این طریق مقاومت بدن در برابر عفونت افزایش پیدا کند. برای آنکه میزان این ویتامین را در بدن افزایش دهیم نیازی نیست قرص و داروی خاصی مصرف کنیم؛ انتخاب میوه و سبزیجات مناسب میزان این ویتامین را در بدن ما بالا میبرد.
محمودی توضیح میدهد که ویتامین C در انواع میوهها و سبزیها وجود دارد. مرکبات ازجمله لیمو، پرتقال، نارنگی، گریپفروت، انواع توت، انبه، کیوی و سبزیجات تازه از منابع خوب این ویتامین به حساب میآید. از منابع غذایی حاوی روی، منیزیم و سلنیوم نیز نباید غافل بود، زیرا این مواد تقویتکننده سیستم ایمنی بدن هستند. منابع غذایی روی شامل گوشتهای مختلف، غلات، حبوبات، بادامزمینی، شیر کمچرب و تخممرغ است. منیزیم در بادامزمینی، اسفناج، نخودسبز، گوشت گاو و گوساله، انواع میوهها، سیبزمینی، آجیل، نان جو، نان گندم، جوانه گندم، سبوس گندم، عدس، لوبیا سفید، کلم بروکلی، اسفناج و سایر سبزیجات، گردو، فندق و بادام وجود دارد. منابع غذایی سلنیوم نیز شامل انواع پنیر، شیر، تخممرغ، گوشت، جگر گوساله، گاو، قلوه، ساردین و انواع ماهیهاست.
تعادل و تناسب در غذا خوردن رعایت شود
گروه خانواده ویتامین E هم بسیار اهمیت دارد. انواع آجیل، انواع روغنها مانند کنجد، گردو، زیتون و هسته انگور هم حاوی ویتامین E است. این کارشناس تغذیه میگوید: «باید سه اصل تنوع، تعادل و تناسب را در سفره رعایت کرد تا بتوان ایمنی بدن را افزایش داد. برنامه غذایی متعادل گزینه خوبی برای مبارزه با انواع مختلف ویروسها و عفونتهاست، به این معنی که اگر رژیم غذایی ما نامناسب باشد، بیشتر دچار بیماری میشویم، بنابراین زمان بیشتری برای بهبود نیاز خواهیم داشت. خوردن آب در طول روز در دفع و خارجکردن برخی از سموم از بدن ما نقش دارد. بهتر است چای سبز را هم در تغذیه روزانه خود قرار دهید، چرا که چای سبز به علت داشتن ترکیبات آنتیاکسیدانی پلی فنولها و فالونوئیدها باعث تقویت سیستم ایمنی بدن میشود.
کرونا، نابودکننده ایمنی بدن
محسن خسروی، متخصص و دانشیار پاتولوژی دانشگاه شهید بهشتی، ویروس کرونا آراِناِی (RNA) را از نوع تکرشتهای (نوعی مولکول) معرفی میکند و میگوید: «این ویروس همانند ویروس آنفلوآنزاست و از لحاظ قدرت بیماریزایی در سطح پایینی قرار دارد، اما دارای قدرت انتشار بالایی است. آنچه در این میان اهمیت دارد این است که خط مقابله با این ویروس در بدن سیستم ایمنی است و وقتی سیستم ایمنی میتواند قدرت خود را حفظ کند که سطح انرژی قابل قبولی داشته باشد. این انرژی وقتی تأمین میشود که به تغذیه سالم، خواب بهموقع و ورزش توجه شود.»
او تأکید میکند که در فضای مجازی بحثهایی درباره طبع سرد ویروس کرونا منتشر و تأکید شده است باید از گرمی استفاده کرد؛ این باور کاملا غلط است، زیرا ویروسها دارای طبع نیستند و خوردن مواد گرمی هیچ کمکی به ما نمیکند. بهترین راه این است که تمامی غذاها کاملا پخته مصرف شود و مصرف میوهها مانند پرتقال و لیمو شیرین را که آنتیاکسیدان دارند، بیشتر کنیم. خوردن سبزیجات و سالاد هم در وضع همهگیر شدن این بیماری بسیار کمک میکند به شرط آنکه این سبزیها به خوبی شسته شود.
چه چیزهایی نخوریم؟
مصرف کلیه مواد فستفودی، آماده و نیمهآماده که سطح ایمنی بدن را کاهش میدهند باید کاملا قطع شود. غذاهای چرب، حجیم و سنگین باید از دستور غذایی خارج شود، بنابراین مواد غذایی دارای مواد التهابی مانند پنیر پیتزا، روغن آفتابگردان و روغن ذرت کمتر استفاده شود و بیشتر روغنهای حاوی آنتیاکسیدان مانند روغن زیتون و کنجد مصرف شود. در ویروسها مسألهای به نام طبع وجود ندارد و مصرف زنجبیل، نبات، زعفران و زردچوبه به پیشگیری و درمان کمک نمیکند. بیماران کمخون در کنار استفاده از گوشت و جگر کاملا پختهشده، میتوانند قرصهای آهن را بهصورت مکمل مصرف کنند. تغذیه مناسب ازجمله راههای مهم حفظ سلامتی است و از این طریق میتوان بسیاری از بیماریها را مهار کرد و مانع از ورود ویروسهای عفونی ازجمله کرونا به بدن شد.
برای استفاده از غذای بیرون به این موارد توجه کنید
اگر سرِ کار میروید و چند روز در هفته به اغذیهفروشیها سفارش غذا میدهید، حالا بهتر است به رستوران و اغذیهفروشی مراجعه کنید تا از سلامت و بهداشت محل پخت و تهیه غذا مطمئن شوید. در صورتی که غذا را در محل کار سفارش میدهید و آن را تحویل میگیرید، قبل از تحویل گرفتن غذا و باز کردن بستهبندی دستها را کاملا بشویید و آن را در صورتی که کاملا پلمپ است، ضدعفونی و سپس باز کنید و بستهبندی را در سطل در دار بیندازید و با کمترین تماس غذا با ظرف، محتویات را به بشقاب منتقل کنید. این را به یاد داشته باشید که مدام اغذیهفروشی خود را تغییر ندهید و از یک اغذیهفروشی که به شستن مواد اولیه آن اطمینان دارید، غذا تهیه کنید اما تا حد ممکن سالاد، سبزی و دسر را خودتان آماده کنید و فقط غذا را از بیرون سفارش دهید.
اگر مجبورید سر میز غذا با افراد دیگری بنشینید فاصله خود را رعایت کنید. در محل کار فضایی را برای خوردن غذا اختصاص دهید تا سرِ میز کارتان که احتمال آلودگی بیشتر دارد مجبور به خوردن نباشید. گوشی همراه را سرِ میز ناهار همراه نداشته باشید و در مدت غذا خوردن مشغول کار دیگری نباشید تا ظرف غذا مدت زمان بیشتری در معرض آلودگی قرار بگیرد. همچنین از برداشتن غذای ریختهشده، تا انتهای میلکردن وعده غذایی، خودداری کنید و اگر چنگال یا قاشقتان روی زمین افتاد قبل از شروع مجدد آن را کاملا بشویید.