اسرائیل گرفتار در بن‌بست سیاسی
با ناکامی کنست، پارلمان اسرائیل، در توافق برای تشکیل ائتلاف حاکم، حالا و پس از دو انتخابات ماه آوریل و سپتامبر در کمتر از یک سال، برای سومین بار در این رژیم انتخابات برگزار می‌شود؛ آن‌هم در حالی که نه نامزدها و شعارها تغییری کرده است و نه امیدی هست که تکرار سه‌باره انتخابات بتواند اسرائیل را از بن‌بست سیاسی خارج کند.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از شرق، حتی با برگزاری سومین انتخابات نیز بسیاری از همین حالا درباره انتخابات چهارم در اسرائیل صحبت می‌کنند و روزنامه‌های اسرائیلی هیجان‌انگیزترین نقطه انتخابات دوم مارس را وحشت ویروس کرونا دانسته‌اند. جدا از شوخی، باتلاق سیاسی موجود در این رژیم، پیامدهایی جدی دارد و تشکیل کابینه تل‌آویو برای حل مسائل مهم جهانی ضروری است؛ جنگ و صلح، اقتصاد و تعیین بودجه تنها سه مورد از مهم‌ترین موضوعاتی است که تکلیفشان با تعیین کابینه جدید روشن می‌شود.
با‌این‌حال، کنست اسرائیل عملا از دسامبر 2018 کارآمدی خود را از دست داده و با ناتوانی در حمایت از برندگان انتخابات پیشین، ناکارآمدی خود را بیشتر نشان داده است. در دو انتخابات قبلی، بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر فعلی و رهبر حزب راست لیکود و مهم‌ترین رقیبش بنی‌گانتس، رهبر حزب میانه‌رو آبی و سفید، به‌عنوان دو پیشتاز انتخابات نتوانستند به 61 کرسی لازم برای اکثریت دست پیدا کنند. در انتخابات اسرائیل، همواره تشکیل کابینه به تشکیل ائتلاف میان برنده‌های انتخابات و احزاب کوچک‌تر بستگی دارد؛ ائتلافی که هم نتانیاهو و هم گانتس در تشکیل آنها ناموفق بوده‌اند و به دور سوم رسیده و اکنون هیچ بعید نیست که انتخابات چهارمی هم در کار باشد.
معامله قرن در اولویت
سال گذشته در آستانه اولین انتخابات، شرایط جدال بین دو نتانیاهو بود؛ اولی نتانیاهویی که خود را حافظ رژیم می‌دانست و دومی «بی‌بی» که خسته بود. اکنون احتمالا کفه ترازو به سمت بی‌بی خسته سنگین‌تر شده باشد؛ اما همچنان می‌توان گفت انتخابات دوم مارس، رفراندوم دیگری برای رهبری نتانیاهوست. از طرف دیگر انتظار می‌رود معامله قرن دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا، اثر بسیاری بر ذهن رأی‌دهندگان داشته باشد.
تأیید این طرح از سوی گانتس، با توجه به محبوبیت داخلی او، چندان دور از انتظار نبود؛ اما تفاوت‌های فاحشی در اجرای این طرح از سوی این دو نامزد وجود دارد. بعد از آنکه در معامله قرن ترامپ مطرح شد که اسرائیل 30 درصد کرانه باختری اشغالی را باید در اختیار داشته باشد، نتانیاهو همچنان به وعده‌دادن برای گسترش حاکمیت اسرائیل در کرانه باختری و غوره اردن ادامه داده است. در آن طرف، گانتس می‌گوید تنها بخش‌هایی از طرح ترامپ را به اسرائیل الحاق می‌کند که جامعه جهانی و بازیگران منطقه‌ای آن را تأیید کنند. با توجه به واکنش‌هایی که به این طرح نشان داده شده، تا تأیید آن از سوی جامعه جهانی و بازیگران منطقه‌ای، راهی بسیار طولانی در پیش است.
در این میان، برخی تحلیلگران ازجمله مایکل کوپلو، مدیر سیاست‌گذاری انجمن سیاست اسرائیل مستقر در آمریکا که از حامیان راه‌حل دو‌کشوری در مسئله اسرائیل و فلسطین هستند، معتقدند گانتس به نظر به معامله قرن ترامپ به‌عنوان مکانیسمی برای به‌رسمیت‌شناختن حاکمیت فلسطین نگاه می‌کند؛ در‌حالی‌که نتانیاهو صرفا نشان داده که می‌خواهد از این طرح فقط و فقط برای الحاق مناطق بیشتر به اسرائیل استفاده کند. علاوه بر این، دادگاه عالی اسرائیل اعلام کرده است پارلمان انتقالی نمی‌تواند ابتکار عمل‌های مهمی به کار ببندد، قوانین مهمی را تصویب یا تغییر دهد و درباره بودجه جدید تصمیم‌گیری کند. چنین دستوری به این معناست که در صورت تداوم بن‌بست تشکیل کابینه، هیچ‌کس نمی‌تواند درباره الحاق مناطق جدید به اسرائیل تصمیمی بگیرد.
وحشت از ویروس کرونا
از سوی دیگر، مسئله پیش‌بینی‌نشده‌ای که در این انتخابات تأثیرگذار بوده، وحشت ناشی از ویروس کروناست. 26 فوریه کمیته انتخاباتی اسرائیل با هدف جلوگیری از کاهش مشارکت مردم در انتخابات دوم مارس، به رأی‌دهندگان نسبت به اخبار جعلی درباره شیوع این ویروس هشدار داد. در‌حال‌حاضر بیش از هزارو 500 نفر به دلیل احتمال آلودگی به این ویروس در مکان‌های ایزوله‌ای هستند که برای آنها در نظر گرفته شده است؛ با‌این‌حال این افراد قرار است با تمهیداتی بتوانند در این انتخابات رأی دهند.
همچنین اتهام فساد علیه نتانیاهو از سال 2018 مطرح است؛ اما مسائل قانونی او نسبت به آخرین انتخابات اسرائیل پیچیده‌تر شده است. دادستان کل اسرائیل ماه نوامبر علیه ترامپ درباره سه اتهام کیفرخواست صادر کرد و دادگاه او قرار است 17 مارس، 15 روز پس از انتخابات برگزار شود. با اینکه به نظر نمی‌رسد این تحولات در پرونده نتانیاهو، تغییری در رأیِ رأی‌دهندگان ایجاد کند، احتمالش وجود دارد که در مذاکرات تشکیل ائتلاف اثرگذار باشد. اگر نتانیاهو نتواند کرسی کافی برای بلوک راست‌گرای خود کسب کند، تلاش برای ادامه وضعیت بن‌بست به نظر بهترین استراتژی بعدی او خواهد بود.
تأثیر بر رابطه با ترامپ
نتانیاهو و ترامپ با هم اسرائیل را به یک مسئله حزبی در آمریکا تبدیل کرده‌اند؛ مسئله‌ای که شرایط را کمی پیچیده و حتی روابط میان یهودیان اسرائیل و آمریکا را متشنج کرده است. بسیاری از یهودیان آمریکایی به سمت دموکرات‌ها گرایش دارند و به‌ویژه با ادامه اشغال اراضی فلسطینی‌ها از سوی اسرائیل مخالف‌اند. برای یهودیان آمریکا، پیروزی نتانیاهو به معنای تأیید پیش‌فرض آنهاست که ارزش‌های اسرائیل با ارزش‌های آنها همخوانی ندارد. از طرف دیگر، برخی از آنها می‌گویند پیروزی گانتس نمی‌تواند شکافی را که ترامپ و نتانیاهو ایجاد کرده‌اند، درمان کند. با‌این‌حال امیدی به پیروزی هیچ‌یک از نامزدهای اسرائیلی نیست؛ هرچند برخی از گزارش‌ها حاکی از افزایش شانس گانتس در ماه‌های اخیر هستند، تازه‌ترین نظرسنجی‌ها از پیشتازی نتانیاهو و لیکود خبر داده‌اند و در چنین شرایطی باید فقط منتظر ماند تا بار دیگر سیاست‌های نتانیاهو در ترازوی انتخابات قرار بگیرد.
