صیانت از شاخص نیم میلیونی

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از ایران، در شرایطی که شاخص بورس طی ماه‌های اخیر بی‌وقفه روند صعودی خود را طی کرده و تنها در هفته گذشته 45 هزار واحد افزایش یافته است، ریزش 3.44 درصدی آن جای سؤال دارد. هرچند ریزش و اصلاح جزو ذات این بازار محسوب می‌شود، اما به غیر از کاهش نرخ ارز و قیمت جهانی کامودیتی‌ها، عمده دلایل این ریزش هیجانی و در واکنش به اصلاحات نهاد ناظر بازار است. براین اساس کاهش حدود 700 تومانی نرخ دلار که هفته گذشته را پرشتاب بالا رفته بود، یکی از مهم‌ترین دلایل افت دیروز شاخص بود. علاوه براین افت قیمت‌های جهانی مواد اولیه نیز دراین افت بی‌تأثیر نبود.

ولی رفتار هیجانی سهامداران بخصوص تازه واردها به بخشنامه‌ها و اصلاح رویه‌های بازار نیز سهم عمده‌ای دراین ریزش داشت. سازمان بورس طی روزهای اخیرو پس از عبور شاخص از کانال تاریخی 500 هزار واحدی، با اصلاح یا ابلاغ مقررات جدید سعی دارد تا مانع نوسانات غیرعادی در این بازار شود.برهمین اساس در نخستین گام این سازمان از تغییر«حجم مبنا» معاملات بورس از 12 اسفند جاری خبرداد که روز گذشته سهامداران به این تغییر واکنش هیجانی نشان دادند.

طبق اعلام شرکت بورس اوراق بهادار تهران با توجه به افزایش قابل ملاحظه ارزش معاملات در اکثر نمادهای بورس اوراق بهادار تهران و به منظور ارتقای سطح اثربخشی و کارآمدی مدل محاسباتی حجم مبنا براساس بررسی‌های به عمل آمده و تقاضای بورس اوراق بهادار تهران و همچنین مصوبه هیأت مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار و شورای عالی بورس، شیوه محاسبه حجم مبنا اعمال خواهد شد:

حجم مبنای کلیه شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران بر اساس فرمول قبلی(ماده واحده مصوبه 28 بهمن 1393 هیأت مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار) 4 در 10 هزار سهام شرکت می‌باشد، به شرطی که حداقل ارزش مبنا برای تمامی شرکت‌ها برابر با 50 میلیارد ریال و حداکثر ارزش مبنا برای شرکت‌های با سرمایه 20 هزار میلیارد ریال و بالاتر، 120 میلیارد ریال و برای شرکت‌های با سرمایه کمتر از 20 هزار میلیارد ریال، 100 میلیارد ریال تعیین گردید.

بر اساس این اطلاعیه، تعداد حجم مبنای هر سهم بر اساس قیمت پایانی سهم در آخر روز معاملاتی هر هفته محاسبه و از اولین روز معاملاتی هفته بعد اعمال می‌گردد.همچنین در صورت اقدامات شرکتی تغییرات حجم مبنا بر اساس مقررات و با رعایت نصاب‌های این مصوبه محاسبه و اعمال می‌شود. گفتنی است به حداقل تعداد سهامی که باید در طول یک روز معامله شود تا قیمت اصلی (پایانی) آن سهم بتواند نوسان مثبت یا منفی داشته باشد، «حجم مبنا» گفته می‌شود.

درحالی برخی از سهامداران به این اقدام واکنش نشان دادند که به اعتقاد کارشناسان تغییر حجم مبنا تغییر خاصی در روند بازار ایجاد نمی‌کند چرا که عمده شرکت‌های بزرگ و متوسط بازار حجم معاملاتی بیش از رقم تعیین شده در دستورالعمل دارند. درواقع این تغییر شرکت‌های کوچکی را هدف گرفته است که با عرضه محدود سهام و ایجاد صف‌های خرید، سودهای نامتعارفی به دست می‌آورند. به گفته کارشناسان به زودی و با مشاهده بی‌تأثیری تغییر حجم مبنا بر روند بازار، تعادل به بازار بازخواهد گشت.

اصلاحات ادامه دارد

درکنار تغییر فرمول حجم مبنا، نهاد ناظر بازار اصلاحات دیگری را نیز در دستور کار خود قرار داده است. برهمین اساس سازمان بورس از اصلاح ضریب تعدیل سهام پذیرفته‌شده در بورس تهران و بازار اول و دوم معاملات فرابورس در محاسبه حساب تضمین معاملات اعتباری اوراق بهادار از روز ۱۴ اسفندماه جاری خبر داد.

مدیریت نظارت بر کارگزاران سازمان بورس اوراق بهادار با انتشار اطلاعیه‌ای به 108 شرکت کارگزاری فعال در بازار سرمایه، بند 5 صورت جلسه 7 اسفند هیأت مدیره این سازمان در خصوص کاهش ضریب تعدیل سهام در محاسبه حساب تضمین معاملات اعتباری اوراق بهادار در بورس تهران و فرابورس را ابلاغ کرد.

براین اساس، ضریب تعدیل سهام پذیرفته‌شده در بورس تهران و بازار اول و دوم فرابورس در محاسبه حساب تضمین معاملات اعتباری اوراق بهادار به مقادیر قبل از تاریخ اجرای مفاد بند یک صورت جلسه 17 دی ماه هیأت مدیره اصلاح می‌شود. این مصوبه از 14 اسفندماه لازم‌الاجرا خواهد بود.

همچنین در راستای این اصلاحات، قانون عرضه‌های اولیه نیز تغییر کرد.بر اساس اطلاعیه فرابورس در خصوص تغییر دستورالعمل عرضه‌های اولیه، ۲۰ درصد مازاد بر تعداد اوراق بهادار قابل عرضه در روز عرضه اولیه، با قیمت ثابت کشف شده پس از فرآیند عرضه اولیه، به صندوق‌های سرمایه‌گذاری (بادرآمد ثابت، در سهام و مختلط) داده می‌شود.

 فیلتر بورس برای سهامداران جدید

برپایه آمارهای ارائه شده از سوی شرکت سپرده‌گذاری مرکزی از ابتدای سال‌جاری تا پایان آذرماه 438 هزار کد سهامداری جدید صادر شده است که رشد قابل توجهی نسبت به سال‌های قبل دارد. دراین راستا، سازمان بورس تصمیم گرفت که شرایط سخت تری برای ورود سهامداران جدید به این بازار تعریف کند. براساس ابلاغیه سازمان بورس و اوراق بهادار، فرآیند صدور کد معاملاتی برای مشتریان جدید در بازارسرمایه تغییر کرد.

طبق این ابلاغیه مشتریان جدید یک ماه پس از صدور کد امکان معامله خواهند داشت. در این راستا، قبولی در آزمون کانون کارگزاران یا سازمان بورس شرط صدور کد معاملاتی است. همچنین شخص متعهد می‌شود سیگنال‌فروشی و... نکند، زیرا کد مسدود می‌شود.

بنابر تصمیم‌گیری کانون کارگزاران، در راستای افزایش دانش افراد حقیقی که قصد معامله در بورس دارند آزمون به‌صورت حضوری و مجازی برگزار می‌شود. در صورت قبولی اشخاص در آزمون مذکور مشخصات مربوط به افراد حداکثر ظرف سه روز به سمات ارسال می‌شود و پس از طی فرآیندهای مربوطه کدهای معاملاتی از قابلیت معامله برخوردار می‌شوند.بر این اساس و به نقل از پایگاه خبری بازار سرمایه، خرید و فروش سهام شرکت‌های عرضه اولیه، خرید و فروش تسه و اوراق با درآمد ثابت و همچنین خرید و فروش واحدهای صندوق‌های سرمایه‌گذاری از قانون نامبرده مستثنی است.