آمار تکان‌دهنده محرومیت تحصیلی در سیستانوبلوچستان
انگار قرار نیست محرومیت و موانع تحصیلی در میان دانش آموزان سیستان و بلوچستانی به پایان برسد و هر روز اخبار افزایش ترک تحصیل‌ها و نبود امکانات اولیه برای تحصیل در مدارس این استان پهناور به گوش می‌رسد.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از آرمان، در سال‌های اخیر وزرایی که بر صندلی وزارت آموزش و پرورش تکیه زده‌اند هر کدام از رفع موانع بر سر راه تحصیل دانش آموزان سیستانی سخن گفته‌اند اما غیر از وعده‌های بی‌‌‌سرانجام چیز دیگری نشنیده‌ایم، مثلا در بهمن ۹۶، محمد بطحایی، وزیر وقت آموزش و پرورش اعلام کرد که با توجه به فاصله زیاد سیستان و بلوچستان در مقایسه با سایر استان‌ها از مرکز کشور و محرومیت‌های آن، توسعه آموزشی این استان به‌عنوان نخستین اولویت این وزارتخانه در دستور کار قرار دارد، اما آمار منتشر شده از وضعیت تحصیل این دانش آموزان تکان‌دهنده است. روز گذشته علیم یارمحمدی، نماینده مردم زاهدان در مجلس از شناسایی ۱۲۷هزار کودک بازمانده از تحصیل در سیستان و بلوچستان در سال تحصیلی ۹۸-۹۹ خبر داد و همچنین از اعلام کرد که این استان با کمبود ۱۳هزار معلم مواجه است. این آمار در حالی از سوی نماینده زاهدان گفته می‌شود که بسیاری از این دانش‌آموزان می‌توانند هر کدام آینده‌سازان این کشور باشند، اما آنها محکوم هستند که در سایه‌سار تبعیض آموزشی خط بطلان بر آرزوهای خویش بکشند.
علیم یارمحمدی در ادامه صحبت‌هایش می‌افزاید: این سئوال که در دستور کار این هفته کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس قرار دارد، درباره پایین‌بودن شاخصه‌های توسعه‌ای در حوزه آموزش و پرورش است. متاسفانه در اکثر این شاخصه‌ها استان سیستان و بلوچستان در رده آخر کشور قرار دارد. متاسفانه مدیران استانی در زمینه عقب‌ماندگی‌های استان تلاش کافی و لازم را ندارند. استان سیستان و بلوچستان در حوزه کمبود فضای آموزشی، پایین‌بودن معدل کتبی دیپلم دانش آموزان، کودکان بازمانده از تحصیل، کمبود نیروی آموزشی و ترک تحصیل دانش آموزان رتبه نخست کشور را دارد و متناسب با این عقب ماندگی‌ها اقدامات لازم در استان تدبیر و عملیاتی نمی‌شود. در شرایط فعلی استان سیستان و بلوچستان با آمار رشد جمعیتی مواجه بوده؛ این آمار سالیانه 4.5 در‌هزار است که از ابتدای انقلاب این رشد جمعیت ثابت بوده، ولی وزارت آموزش و پرورش به هیچ‌عنوان برنامه‌ای برای این افزایش جمعیت ندارد.
این صحبت‌های نماینده مجلس در شرایطی مطرح می‌شود که وضعیت نابسامان تحصیل در استان سیستان و بلوچستان ناخودآگاه ذهن را به سمت تبعیض آموزشی می‌برد. آنچنان که بارها و بارها زنگ خطر آن به صدا درآمده اما بدون اینکه زیرساخت‌ها فراهم باشد، عدالت آموزشی از نقاط مرزی رخت بربسته است، این در حالی است که حق تحصیل از جمله حقوق شهروندی است که باید رعایت شود، اما متاسفانه برخی دانش‌آموزان نقاط مرزی از این حق ابتدایی محروم هستند. بنابراین ضرورت دارد که بار دیگر فقدان‌ها را به چشم متولیان امر بیاوریم تا صدای دانش‌آموزان مناطق محروم کمی شنیده شود.
موانع بر سر راه دانش آموزان
معاون آموزش ابتدایی اداره کل آموزش‌وپرورش استان سیستانوبلوچستان نیز گفت: کمبود شدید فضای استاندارد و تجهیزات آموزشی و رواج شغل‌های کاذب به‌دلیل سکونت در مناطق مرزی بی‌تاثیر در بازماندن دانش‌آموز از تحصیل نیست. زهرا پورملایی افزود: فقر مالی و ناتوانی در تامین امکانات اولیه تحصیل و اشتغال فرزندان برای تامین مخارج زندگی، دوری مدرسه و عدم امکان پرداخت هزینه ایاب‌وذهاب، واقع شدن در مناطق دورافتاده، عدم سرویس ایاب‌وذهاب در واحد آموزشی، ازدواج زودهنگام دختران، کودکان بدسرپرست از جمله عوامل موثر در جاماندن دانش‌آموزان از تحصیل بوده است. او با اشاره به مواردی دیگر مانند پراکندگی و صعب‌العبور‌بودن مناطق روستایی و عشایری اشاره کرد و گفت: کثرت مناطق مرزی و دورافتاده، کثرت مراکز جمعیتی با آمار اندک، بافت جوان جمعیت، کمبود شدید نیروی انسانی و عدم ماندگاری نیروی موجود و همچنین کمبود معلم زن در روستا که سبب ترک تحصیل دختران می‌شود نیز از عوامل دیگر هستند. معاون آموزش ابتدایی اداره‌کل آموزش‌وپرورش استان سیستانوبلوچستان درباره اهم اقدامات اجرایی در راستای اجرای برنامه انسداد و مبادی بیسوادی در اداره کل استان گفت: برنامه‌ریزی برای شناسایی و جذب 31هزار و 303 کودک لازم‌التعلیم، بازمانده و تارک‌تحصیل در دوره ابتدایی با استفاده از ظرفیت معلمان، مدیران مدارس، شوراهای شهر و روستا، دهیاران و معتمدان محلی، خانه‌های بهداشت و ... با مراجعه به همه روستاها و خانه به خانه صورت گرفته است.
ضرورت ایمن‌سازی مدارس
یکی دیگر از نمایندگان زاهدان در مجلس در مورد کودکان بازمانده از تحصیل در استان سیستان و بلوچستان می‌گوید: بازماندگی و افت تحصیلی در کشور به‌ویژه در مناطق مرزی و استان سیستان و بلوچستان یک نگرانی بزرگ برای کل کشور، نظام و دولت است. امیدواریم که دولت، مجلس و جامعه همگی دست به دست هم دهند تا این مشکل حل شود. حسینعلی شهریاری می‌افزاید: ما مشکل زیرساخت‌های آموزشی سخت‌افزاری و نرم‌افزاری و نبود معلم هم داریم. تمامی این مشکلات موجب افت تحصیلی و ترک تحصیلی دانش‌آموزان در استان سیستان و بلوچستان شده است. وی اظهار می‌کند: باید در روستاهای کم جمعیت و در مناطق بیابانی مدارس احداث و معلم نیز برای این مدارس در نظر گرفته شود. این‌گونه است که تا حدی می‌توانیم مشکل دانش‌آموزان را مرتفع کنیم. ما هم در حوزه کودکستان، دبستان و متوسطه اول و دوم این مشکلات را داریم. این در حالی است که ما در دبستان دانش‌آموزانی داریم که می‌توانند ادامه تحصیل دهند، اما بیشترین ترک تحصیلی‌ها در دوران متوسطه اول و دوم است. شهریاری خاطرنشان می‌کند: یکی از دلایل این است که دانش‌آموزان نمی‌توانند هزینه‌های ایاب و ذهاب خود را بپردازند. از این رو بهترین و کم‌هزینه‌ترین روش برای نظام، دولت و آموزش و پرورش احداث و ایجاد خوابگاه‌های شبانه‌روزی در مراکز پر جمعیت به‌ویژه مراکز دهستان‌هاست که از ترک تحصیل دانش‌آموزان جلوگیری کند. به این دلیل که در شهرها و مراکز شهرها یا مرکز بخش‌هایی که شبانه‌روزی هستند؛ ظرفیت‌ها کم است و تردد شبانه‌روزی دانش‌آموزان به این مراکز ممکن نیست. نماینده زاهدان با ذکر مثالی می‌افزاید: فاصله دهستان کشتگان تا مرکز شهر سراوان بیش از 200 کیلومتر است و اگر دانش‌آموزان بخواهند به مدرسه بیایند، عملا ممکن نیست. بنابراین می‌طلبد که خوابگاه شبانه‌روزی دایر شوداز سوی دیگر، فضاهای آموزشی استان سیستان و بلوچستان کاملا غیراستاندارد است و یکی از نگرانی‌ها این است که دوباره شهادت حمیدرضا کنگوزهی معلمی از دیار بلوچستان تکرار شود. معلمی که مدرسه بر سرش آوار شد. این اتفاق حتما در آینده رخ خواهد داد؛ اگر فکری برای ایمن‌سازی مدارس استان سیستان و بلوچستان نشود.
