اسنوکر ورزش پولدارها نیست

 به‌رغم همه مشکلات ریز و درشتی که در مسیر پیشرفت زنان اسنوکرباز ایران وجود دارد، آنها هر از گاهی با حضور در مسابقات داخلی و خارجی خودشان را محک می‌زنند و اعلام می‌کنند که هنوز در صحنه ورزش ایران حضور دارند.

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از همشهری، تیم ملی اسنوکر زنان هم این بار برای حضور در مسابقات جهانی که چند روز دیگر در ترکیه برگزار می‌شود از شهرهای مختلف به اردوی تیم ملی زنان در سالن محقر بیلیارد ورزشگاه آزادی که امکاناتش به 4میز اسنوکر محدود می‌شود دعوت شده‌اند تا تمرینات‌شان را از سر بگیرند. زنان اسنوکرباز ایران قرار است برای ارتقای جایگاه خودشان در رده‌بندی جهانی این رشته به ترکیه بروند و اگر بتوانند روی سکو بایستند یک اتفاق تاریخی را رقم زده‌اند؛ از این‌رو آنها را می‌توان پرچمدار ورزش گمنام اما مهیجی دانست که سا‌ل‌هاست مهجور مانده اما قرار است به فهرست ورزش‌های المپیکی اضافه شود.

اسنوکر از نمای بسته

 اسنوکر و بیلیارد در ظاهر شباهت‌های فراوانی دارند اما قوانین این دو رشته ورزشی به کلی متفاوت است. در بیلیارد هر ورزشکاری زودتر توپ را به داخل سبد بیندازد و به‌اصطلاح پاکت کند برنده است اما در اسنوکر هر بازیکن بابت پاکت‌کردن هر توپ امتیاز می‌گیرد و هر بازیکنی که امتیاز بیشتری گرفته باشد برنده یک مسابقه طولانی و طاقت‌فرسا خواهد شد. در تاریخچه اسنوکر آمده است که این رشته ورزشی، حدود یک قرن پیش توسط انگلیسی‌ها از شهرهای جنوبی و نفت‌خیز وارد ایران شده و کارمندان شرکت نفت جنوب ایران روی میزهایی که از طریق خلیج‌فارس وارد ایران شده بود اسنوکر بازی می‌کردند. این رشته ورزشی با گذر زمان جای خودش را بین ایرانی‌ها باز کرد و امروزه به یکی از ورزش‌هایی بدل شده که طرفداران بسیاری پیدا کرده است. اسنوکربازهای ایرانی مثل امیر سرخوش، سهیل واحدی و حسین وفایی بارها در مسابقات جهانی درخشیده‌اند و همین درخشش‌های گاه و بی‌گاه باعث شده اسنوکر تا حدودی از زیرسایه ورزش‌های پرهیاهو خارج شود. زنان ایرانی اما هنوز هم در سکوت خبری تمرین می‌کنند و گاهی اوقات با هزینه شخصی به مسابقات بین‌المللی اعزام می‌شوند. تیم ملی اسنوکر زنان هم در چنین شرایطی این روزها برای حضور در مسابقات جهانی تمرین می‌کند و زنان اسنوکرباز ایران با بیم و امید راهی ترکیه خواهند شد. ارمغان حسنی، یکی از 4‌بازیکن تیم ملی اسنوکر زنان، برای بسیاری از دختران ایرانی که به این رشته علاقه دارند الهام‌بخش است. او از 9سالگی در این رشته ورزشی فعالیت کرده و با پشت‌سر‌گذاشتن همه موانع و مشکلات، هم‌اکنون جایگاه نخست رده‌بندی کشوری را به‌خود اختصاص داده است. او معتقد است  که نگاه جامعه و رسانه‌ها به اسنوکر زنان در مقایسه با یک دهه قبل تفاوت چندانی نکرده و این بزرگ‌ترین مشکل زنان اسنوکر‌باز ایران است؛ «نگاه‌ها نسبت به سال‌های قبل کمی تغییر کرده اما تا رسیدن به نقطه مطلوب فاصله زیادی داریم. محدودیت‌ها به حدی است که شبکه‌های تلویزیونی از نشان‌دادن تصویر تمرین و مسابقات اسنوکر زنان امتناع می‌کنند و پوشش خبری رسانه‌ها به پخش نمای بسته از لحظه ضربه‌زدن اسنوکر‌بازهای زن به توپ خلاصه می‌شود. تا وقتی خانواده‌ها این رشته ورزشی را نبینند و با آن ارتباط برقرار نکنند استعدادی هم کشف نمی‌شود و اسنوکر زنان مهجور می‌ماند.» ارمغان حسنی، اسنوکر را در باشگاه ورزشی‌ای که مادرش در اصفهان تاسیس کرده یاد گرفته و نسبت به سایر هم‌تیمی‌هایش مسیر هموارتری را برای رسیدن به قله اسنوکر زنان ایران طی کرده است. او درباره جذابیت‌های این رشته ورزشی می‌گوید: «برخلاف تصور عموم، اسنوکر یکی از سخت‌ترین رشته‌های ورزشی و به قول معروف شطرنج متحرک است. یک اسنوکر‌باز در یک مسابقه ورزشی چیزی بین 5 تا 6 کیلومتر راه می‌رود و برای ضربه‌زدن به توپ انواع و اقسام حرکات کششی را انجام می‌دهد. برای حضور در مسابقات بین‌المللی از 7صبح تا 7شب تمرین می‌کنیم و همین تنوع و تحرک این رشته ورزشی است که ما را سر پا نگه داشته است».

تمرین استقامت

اگر نگاه واقع‌بینانه‌ای به مسابقات جهانی اسنوکر داشته باشیم، زنان اسنوکرباز ایران در حضور رقبایی از کشورهای تایلند، انگلیس، استرالیا، مالزی، چین و هندوستان شانسی برای روی سکورفتن ندارند اما ورزش ایران همواره با شگفتی عجین بوده و بعید نیست که زنان اسنوکرباز ایران هم با خلق یک شگفتی بزرگ روی سکو بروند و جان‌تازه‌ای به این رشته ببخشند. پری بهاروندی، مسن‌ترین عضو تیم ملی اسنوکر زنان است که در 30سالگی برای نخستین‌بار به مسابقات جهانی اعزام خواهد شد. او که در جدول رده‌بندی اسنوکر بانوان کشور جایگاه پنجم را به‌خود اختصاص داده، سال‌ها به‌عنوان نایب‌رئیس هیأت بیلیارد استان لرستان فعالیت کرده و نخستین کسی است که یکی از بزرگ‌ترین باشگاه‌های لرستان را ملزم کرد یک سانس دوساعته را به بانوان اختصاص دهد. او حالا با چالش تازه‌ای مثل تامین هزینه‌های اعزام به مسابقات جهانی اسنوکر، دست‌وپنجه نرم می‌کند و می‌گوید: «فدراسیون جهانی برای بالابردن رنکینگ اسنوکربازها این مسابقات را ترتیب داده و ما با هزینه شخصی به ترکیه اعزام می‌شویم. بودجه فدراسیون صرفا کفاف هزینه‌های اعزام به مسابقات داخل سالن آسیا را می‌دهد و ما برای اعزام به مسابقات جهانی ترکیه نفری 16میلیون تومان هزینه کرده‌ایم. نمی‌گویم در این مسابقات شانسی نداریم اما در حضور کشورهای صاحب اعتبار اسنوکر، روی سکورفتن برای ما که با انواع و اقسام موانع جنگیده‌ایم سخت است». پری بهاروندی هم مثل بیشتر بانوان اسنوکر باز ایران به هیجان و جذابیت این رشته ورزشی دل‌خوش کرده و از شباهت‌ها و تفاوت‌هایش با فوتبال می‌گوید: «اسنوکر ورزشی برای بالابردن تمرکز است و شباهت زیادی به فوتبال دارد. هر دو بازی در مستطیل سبز انجام می‌شود و هیجان زیادی دارد؛ با این تفاوت که در فوتبال 22بازیکن دنبال یک توپ می‌دوند و در اسنوکر هر بازیکن 22توپ دارد که با صبر و حوصله باید آنها را پاکت کند. بنابراین می‌توانیم بگوییم اسنوکر، تمرین تمرکز و استقامت است».

ورزش بااستعدادها

کمتر رشته ورزشی‌ای را می‌توان سراغ داشت که روزی 7تا 8ساعت تمرین مداوم داشته باشد و این چنین ورزشکار را درگیر تمرین و مسابقه کند. شاید به همین دلیل خیلی‌ها بر این باورند که اسنوکر ورزش پولدارهاست و به کسانی تعلق دارد که حرفه‌ای جز ورزش و تفریح و سرگرمی ندارند. مریم ابراهیمی، یکی دیگر از اعضای تیم ملی اسنوکر بانوان، چنین تصوری را باطل می‌داند و خودش را نمونه یک دختر ایرانی می‌داند که در خانواده‌ای معمولی بزرگ شده و با مدیریت زمان و انگیزه‌های شخصی به جایگاه قابل توجهی رسیده و به اردوی تیم ملی دعوت شده است؛ «در بسیاری از فیلم‌های سینمایی، میز اسنوکر همیشه در کاخ‌ها و خانه‌های مجلل نشان داده می‌شود و به همین دلیل خیلی‌ها تصور می‌کنند این ورزش مختص پولدارهاست. به‌عنوان کسی که در یک خانواده معمولی بزرگ شده‌ام می‌خواهم به همه دخترانی که به این رشته علاقه دارند بگویم اسنوکر ورزش با استعدادهاست و هر  شخص بااستعدادی می‌تواند با یک هزینه معقول که از برخی رشته‌های ورزشی دیگر کمتر است وارد اسنوکر شود. هیجان، تمرکز و تحرک اسنوکر با هیچ رشته ورزشی دیگری قابل مقایسه نیست و آرامشی که در فضای این ورزش حاکم است روزبه‌روز علاقه‌مندان بیشتری را به سمت خودش می‌کشاند. توصیه من به همه دخترانی که به اسنوکر علاقه دارند و می‌خواهند اسنوکر را از نقطه‌ای شروع کنند این است که با سختی‌های این رشته کنار بیایند. اسنوکر در درجه اول علاقه و در درجه دوم وقت می‌خواهد. کسانی که نمی‌توانند روزی 7تا 8ساعت تمرین کنند سراغ اسنوکر نیایند.» مریم ابراهیمی که هم‌اکنون جایگاه چهارم اسنوکر زنان کشور را به‌خودش اختصاص داده، درباره قوانین اسنوکر هم توضیح می‌دهد: «هر بازیکن 15توپ قرمز و 6توپ رنگی دارد که باید با یک توپ سفید به آنها ضربه بزند و وارد سبد کند. قوانین اسنوکر اینگونه است که هر بازیکن ابتدا باید توپ‌های قرمز را پاکت کند و بعد سراغ توپ‌های رنگی برود. داوران بابت پاکت‌کردن هر توپ امتیاز می‌دهند و یک بازیکن در یک مسابقه حداکثر 147امتیاز کسب می‌کند.» آنطور که بازیکن تیم ملی اسنوکر زنان می‌گوید چیزی بین 2تا 3سال تمرین مداوم لازم است تا یک بازیکن آماتور، راه پاکت‌کردن توپ را یاد بگیرد و بعد از آن مهارت‌های دیگری مثل نحوه قرار‌دادن توپ‌ها در داخل مستطیل سبز و انتخاب زاویه برای ضربه‌زدن به توپ را آموزش خواهد دید.

یک فرصت طلایی

برخلاف تصور عموم، اسنوکر ورزش پولدارها نیست و فعالیت در این رشته ورزشی هزینه چندانی هم در بر ندارد. کافی است در کلاس‌های آموزشی فدراسیون بولینگ و بیلیارد و بوکس و مجموعه انقلاب و سالن شهید حیدرنیا ثبت‌نام کنید و دوره‌های آموزشی را پشت‌سر بگذارید تا آرام‌آرام وارد مسابقات شوید. سارا بهارمندی، یکی دیگر از اعضای تیم ملی اسنوکر زنان ایران که به همراه خواهرش از خرم‌آباد به تیم ملی دعوت شده چنین مسیری را طی کرده و حالا پای ثابت مسابقات داخلی و خارجی است. او تیرماه امسال در مسابقات جهانی تایلند به میدان رفت و حریفانی از تایلند و استرالیا را شکست داد تا به جدول رده‌بندی حرفه‌ای‌های جهان راه پیدا کند. بهارمندی این موفقیت را یک دستاورد بزرگ می‌داند و معتقد است  که اسنوکر زنان برای پیشرفت در ایران به موفقیت‌هایی از این دست نیاز دارد؛«اسنوکر زنان با هر موفقیت، جان تازه‌ای می‌گیرد اما تعداد اعزام‌ها کم است و فدراسیون برای اعزام ورزشکاران زن بودجه کافی ندارد. ما با محدودیت‌های بسیاری مواجه می‌شویم. همین الان 1200باشگاه بیلیارد در شهرهای مختلف کشور فعالیت می‌کنند اما تعداد باشگاه‌هایی که روزانه یک سانس را به بانوان اختصاص می‌دهند به تعداد انگشتان دودست هم نمی‌رسد.»  سارا بهارمندی که هم‌اکنون در جایگاه سوم رده‌بندی اسنوکر ایران قرار دارد، مسابقات جهانی ترکیه را که هفتم آبان در ترکیه شروع می‌شود، فرصتی طلایی و یک سکوی پرتاب برای پیشرفت اسنوکر زنان در ایران می‌داند؛ «فدراسیون بولینگ، بیلیارد و بوکس، مجموعه آزادی را به‌عنوان پایگاه اصلی تمرینات ملی‌پوشان اسنوکر درنظر گرفته اما اینجا هم فرصت کمتری برای تمرین داریم و تمرینات ما با وقفه بوده است، درحالی‌که زنان اسنوکر‌باز ایران با حضور در چنین مسابقاتی تجربه کسب خواهند کرد و می‌توانند به رشد و پیشرفت این رشته در ایران کمک کنند. با این حال می‌خواهیم در مسابقات جهانی اسنوکر روی سکو برویم یا دست‌کم جایگاه زنان ایران را ارتقا دهیم.»

ورزش مورد علاقه خلبان‌ها و پزشکان

مریم اسداللهی، نایب‌رئیس فدراسیون بولینگ، بیلیارد و بوکس است و برای جذب زنان و دختران ایرانی به این رشته ورزشی تلاش می‌کند. او روند پیشرفت اسنوکر در ایران را شگفت‌انگیز می‌داند و می‌گوید: «اسنوکر در سال‌های قبل از انقلاب به‌عنوان یک تفریح کاذب مطرح بود و قوانین و چارچوب مشخصی نداشت تا اینکه فدراسیون آسیایی و جهانی این رشته تاسیس شد و کشورها یکی پس از دیگری عضو فدراسیون جهانی شدند. از همان موقع هم مسابقات آسیایی و جهانی سر و شکل گرفت و اسنوکر ایران هم پا به پای این تغییرات حرکت کرد. روند پیشرفت اسنوکر در ایران از سال1390 و با درخشش اسنوکربازهای ایرانی در مسابقات جهانی سرعت گرفت و به جایگاه 26جهان رسید و هم‌اکنون در جایگاه سوم جهان ایستاده‌ایم». اسداللهی معتقد است که  با درخشش ایرانی‌ها در مسابقات بین‌المللی، نگاه عموم به این رشته ورزشی تغییر کرده است؛ «جامعه ما، اسنوکر را به‌عنوان یک رشته ورزشی که تأثیر فراوانی روی ذهن دارد و قدرت تصمیم‌گیری و تمرکز را افزایش می‌دهد پذیرفته است. اسنوکر بیش از هر چیز باعث بالارفتن تمرکز می‌شود. بسیاری از خلبان‌ها قبل از پرواز و برای افزایش تمرکز و برخی پزشکان جراح، قبل از عمل‌های جراحی، اسنوکر بازی می‌کنند. پزشکی را می‌شناسم که با لیزر، سنگ کلیه را از بین می‌برد و به من می‌گفت هر روز برای بالا بردن تمرکز و دقت در جراحی، اسنوکر بازی می‌کند.» نایب‌رئیس فدراسیون بولینگ، بیلیارد و بوکس از دلیل محدودبودن امکانات برای زنان اسنوکرباز ایران هم رمزگشایی می‌کند؛ «بیش از 1200باشگاه بیلیارد در کشور فعالیت می‌کنند اما بیشتر آنها به درآمدزایی فکر می‌کنند تا ترویج ورزش همگانی و ورزش قهرمانی. به همین دلیل همه سانس‌ها حتی سانس‌های شبانه را به آقایان اختصاص می‌دهند اما بانوان در روز روشن هم نمی‌توانند در این باشگاه‌ها تمرین کنند. در کمیسیون ماده5 وزارت ورزش، مصوب شده که بانوان اسنوکرباز می‌توانند مثل سایر رشته‌های ورزشی در باشگاه‌های بیلیارد فعالیت کنند و این مصوبه در سال1392 به همه استان‌ها ابلاغ شده است. تعدادی از باشگاه‌ها تا سال1394 به این مصوبه روی خوش نشان دادند اما اسنوکر هنوز هم بین بانوان یک رشته ورزشی ناشناخته است و برای باشگاه‌ها مقرون‌به‌صرفه نیست که تعدادی از سانس‌های خودشان را به آنها اختصاص دهند. می‌توان در فضایی امن و مناسب اسنوکر را یاد گرفت و ما از رسانه‌ها می‌خواهیم در رساندن چنین پیامی به زنان و دختران ایرانی به ما کمک کنند».