کشت سرطان در زمین‌های خشک جنوب شهر
سال گذشته بود که روزنامه ایران در گزارشی میدانی نوشت که آلودگی هوا و آبیاری زمین‌های کشاورزی با آب تصفیه نشده فاضلاب در روستای کزاز شازند، موجب افزایش سرطان، نازایی، جنین‌های بدون قلب، معلولیت‌های کودکان، بیماری‌های پوستی و در نهایت مرگ و میر شده است که این موضوع خیلی سریع از سوی رئیس دانشگاه علوم پزشکی استان مرکزی تکذیب شد، اما این یک واقعیت است که در کشور ما به‌دلیل تداوم خشکسالی‌ها و کاهش ذخایر آب‌های زیرزمینی بسیاری از زمین‌های کشاورزی با آب فاضلاب آبیاری می‌شوند و همین امر باعث افزایش سرطان در کشور شده و کارشناسان محیط زیست همواره در این رابطه هشدار داده‌اند.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از آرمان، روز گذشته (یکشنبه) حسن خلیل آبادی، عضو شورای شهر تهران بار دیگر در این رابطه هشدار داد و گفت: «بهداشت بیش از ۱۰هزار خانوار در برخی از محلات شهر ری همچون تقی آباد، عباس آباد و شهید بهشتی در معرض خطر است. با وجود تصفیه خانه جنوب تهران، محله عباس آباد، تقی آباد، جاده نظامی، شهرک شهید مفتح و شهید بهشتی هنوز به تصفیه خانه انشعاب ندارند و با وجود اینکه بارها به این موضوع تذکر داده شده، اما هنوز اتفاقی رخ نداده است.»
این گفته‌ها در حالی مطرح می‌شود که جنوب تهران قطب اصلی تولید سبزی و صیفی جات محسوب می‌شود و براساس اعلام مسئولان شبکه بهداشت و محیط زیست تهران، سالانه 400میلیون مترمکعب آب آلوده و فاضلاب پایتخت در سال توسط دو رودخانه نهر فیروزآباد و سرخه حصار، به جنوب این کلانشهر جاری می شود و بدون توجه به سلامت شهروندان، محل تغذیه و آبیاری مزارع این منطقه است. سال گذشته بود که رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان تهران گفت: جنوب پایتخت دارای 70هزار هکتار اراضی کشاورزی و صیفی است که حدود 40درصد آن با آب‌های نامتعارف و آلوده آبیاری می‌شود.
خشک شدن روخانه کن با فاضلاب جبران شد
یک کارشناس محیط زیست در این رابطه می‌گوید: در گذشته نه‌چندان دور، تمامی اراضی اطراف تهران تحت کشاورزی قرار می‌گرفت. هم اکنون تمامی اراضی اطراف تهران به منازل مسکونی و شهرهای حاشیه‌ای تبدیل شده است و در این شرایط اراضی کشاورزی از بین رفته است. این در حالی است که در گذشته آب از رودخانه کن به سمت تهران می‌آمد و در مسیر آن کشاورزی رونق داشت. هم اکنون آب حاصل از رودخانه وجود ندارد. محمدرضا فاطمی خاطرنشان کرد: سطح آب‌های زیرزمینی هم افت کرده و کشاورزی نیز با آب‌های آلوده انجام می‌شود. آبیاری اراضی با آب‌های آلوده محصولات حاصل از این اراضی قابل استفاده نیستند. با این تفاسیر هیچ مساله‌ای برای صنعت کشاورزی با از بین رفتن این اراضی بروز نمی‌کند. وقتی برای کشاورزی مساله ایجاد می‌شود که آب پاک در اختیار کشاورزان قرار گرفته و کشاورزان با استفاده از آن آب به پرورش محصولات مناسب بپردازند، اما در شرایط کنونی پرورش محصولات کشاورزی از طریق آب آلوده به صلاح سلامت جامعه نیست. برای مثال هم اکنون با بررسی اراضی کشاورزی در تقی آباد، دشت ورامین و ... باید گفت به شکل قابل توجهی از میزان سفره‌های آب زیر زمینی کاسته شده است.فاطمی با اشاره به اینکه در این اراضی برای کشاورزی از آب‌های زیرزمینی استفاده می‌شود، اظهار کرد: باید دانست که تصفیه خانه جنوب تهران آب‌های فاضلاب را تصفیه کرده و آلودگی‌های عالی آن را گرفته و به داخل کانال برای تغذیه آب‌های زیرزمینی منتقل می‌کنند. این آب برای کشاورزی استفاده می‌شود. هم اکنون تمامی شهر تهران با معضل زباله، آبیاری آب از طریق فاضلاب مواجه است. برای ساماندهی این مقوله باید تمامی نقاط مورد ساماندهی قرار بگیرد. در این فرآیند اراضی کشاورزی از بین می‌رود. از سوی دیگر شاهد افزایش سکونتگاه‌های شهری هستیم. باید تمامی نقاط در اطراف شهر تهران با دغدغه نسبت به اراضی فعالیت کنند. نقشه جامع شهر تهران تهیه شد، این اقدام کارا نبوده و باید دوباره نسبت به تهیه این نقشه جامع اقدام شود.این کارشناس محیط زیست می‌افزاید: در این شرایط می‌توان مناطق شهری را مشخص کرد و دیگر اجازه پیشروی به اراضی کشاورزی داده نشود. انتظار می‌رود محدوده شهری و شهرک‌های اقماری برای تهران مشخص شود. همچنین ساماندهی زباله شهر تهران باید به شکل اصولی و مطابق با استانداردهای روز تعریف شود. برای مثال هم اکنون اراضی کهریزک و بخشی از اراضی فرودگاه امام (ره) به محلی برای دفن زباله و متصاعد شدن بوی نامطبوع ناشی از زباله تبدیل شده است. هم اکنون باید وضعیت مهار زباله در تهران مدیریت شده و با استفاده از روش‌های نوین بتوان از طریق ساماندهی مناسب برای تمامی مناطق تهران جانمایی برای مهار زباله انجام داد.
پنبه کاری با بوی فاضلاب
فاطمی با تاکید بر اینکه بخشی از اراضی جنوب تهران و دشت ورامین مشکلات ویژه خود را دارند و در آن خطه آب زیر زمینی در حال شور شدن، آلوده شدن و کاهش سطح آب است، اظهار می‌کند: این معضلات در آینده کل کشاورزی ناحیه ورامین را از بین برده و تمامی اراضی به کانون‌های ریزگرد تبدیل می‌شوند. در این شرایط به کررات مسئولان در وزارت بهداشت اعلام می‌کنند که صیفی جات تولید شده از آب‌های آلوده نباید مصرف شود. اگر جلوی کشاورزی در این خطه گرفته شود، طبیعتا اراضی به شکل بایر رها می‌شوند. در این شرایط می‌توان از کشت جایگزین همچون پنبه کار، تولید چوب برای صنعت و دیگر گیاهان صنعتی ( غیرقابل مصرف برای انسان) در آن نواحی استفاده کرد. تغییر کاربری کشاورزی باید با تغییر کاربری اراضی همراه باشد. انتظار می‌رود وزارت جهاد کشاورزی ورود کرده و الگوی کشت را در آن اراضی تغییر دهد. با این وجود، دیگر کشاورز از کار بیکار نشده و وزارت بهداشت نیز نسبت به نبود استانداردها در تولید محصولات کشاورزی آلوده هشدار نمی‌دهد. همچنین اراضی مذکور با این اقدامات همیشه سبز مانده و جلوی پیشرفت ریزگردها را می‌گیرند. از سوی دیگر می‌توان از فاضلاب با حجم آب فراوان استفاده بهینه کرد. باید فاضلاب پیش تصفیه شده تا مواد عالی را نداشته و امکان تولید میکروب را نداشته باشد.
