قدرت نمایی زیر سایه سلاح گرم
سال‌ها پیش وقتی صحبت از حمل و استفاده از سلاح گرم می‌شد ناخودآگاه ذهن‌مان به سراغ فیلم‌های هالیوودی می‌رفت و در نهایت به برخی از خبرهای منتشر شده بخش‌های مختلف خبری تلویزیون در یکی از ایالات کشور امریکا معطوف می‌شد اما حالا دیگر نه نیازی به آن است که بخواهیم به ذهن‌مان فشار بیاوریم و نه به آرشیو اخبار صدا‌وسیما رجوع کنیم. درهمین کشورخودمان اگرنگوییم هر روز می‌توانیم با قاطعیت بگوییم هرهفته اخبار منتهی به قتل و جنایت با سلاح گرم را می‌بینیم. حال برخی از آنها منتشر و بعضی از آنها هم به پشت درهای بسته خبری هدایت می‌شوند.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از ایران، براساس آمار در 4 سال گذشته بیش از یک سوم قتل‌ها با سلاح گرم رخ داده است و به طور قطع بی‌توجهی به این معضل و پیدا نکردن راه حلی مناسب برای برون رفت از آن آمارها را افزایش داده است. این درحالی است که طبق قوانین کیفری و مدنی کشور حمل سلاح غیرمجاز جرم محسوب می‌شود.
یکی از مسائلی که باعث شده بسیاری به‌دنبال حمل و نگهداری سلاح گرم باشند احساس امنیت و اعتماد به نفس است و به لحاظ روانشناسی هم دارا بودن این نوع سلاح‌ها می‌تواند به افراد قدرتی دهد که باور توانمندی و برتر بودن را در آنها زنده نگه دارد.
حال آنکه باید با فرهنگ سازی و ایجاد امنیت مانع دستیابی افراد جامعه به سلاح گرم شد، سلاح‌های گرمی که می‌توانند زندگی بسیاری را به سردی بکشانند.
قوانین چه می‌گویند؟
براساس بند چهارم «قانون مجازات قاچاق اسلحه و مهمات و دارندگان سلاح و مهمات غیرمجاز» مصوب سال 90 وارد کردن هر نوع سلاح، مهمات، اقلام و مواد تحت کنترل به کشور، خارج کردن آنها از کشور، ساخت، مونتاژ، نگهداری، حمل، توزیع، تعمیر و هرگونه معامله آنها بدون مجوز مراجع ذیصلاح جرم است و مرتکب این امر، به مجازات‌های مندرج در این قانون محکوم می‌شود.
براساس ماده ۶ این قانون، افرادی که به طور غیرمجاز سلاح گرم یا سرد جنگی، سلاح شکاری، قطعات مؤثر یا مهمات آنها را خریداری، نگهداری یا حمل کنند یا با آنها معامله دیگری انجام دهند، براساس نوع سلاح به حبس تعزیری از 91 روز تا 10 سال و جریمه نقدی از 10 میلیون ریال تا 80 میلیون ریال محکوم می‌شوند.
البته نکته حائز اهمیت آن است که در رسیدگی به پرونده‌های منتهی به قتل و جنایت هیچ تفاوتی میان قتل با سلاح گرم و سرد وجود ندارد و با وجود ممنوعیت و حساسیت موضوع حمل و بکارگیری سلاح گرم قانون سخت‌گیری بسیار محسوسی در برابر این دسته از جنایتکاران نکرده است.
آمار قتل با سلاح گرم پیش از انقلاب
سرهنگ رضا غنی لو عضو هیأت علمی دانشگاه علوم انتظامی درباره بحث افزایش اخبار جنایات و قتل با استفاده از سلاح گرم می‌گوید: آمار افزایش جنایات با اسلحه گرم را براساس اخبار منتشر شده ، قبول ندارم و معتقد هستم در حال حاضر ما با «برساختگی» مواجه هستیم. به تعبیر دیگر برساختگی به این معناست که قتل‌ها و جنایات با استفاده از سلاح گرم پیش از این هم وجود داشته اما چون رسانه‌های مجازی تا این حد فعال نبوده‌اند، دیده نمی‌شد.
وی در ادامه تصریح می‌کند: بی‌حوصلگی اجتماعی، مشکلات اقتصادی و فشارهای مختلف در جامعه باعث شده تا با افزایش روزافزون خشونت‌های رفتاری در جامعه‌مان روبه‌رو شویم.
معاون اجتماعی اسبق فرماندهی انتظامی تهران بزرگ در پاسخ به این سؤال که آیا برنامه یا راهکاری برای جمع‌آوری سلاح‌هایی که در دست افراد عادی جامعه است پیش‌بینی شده، خاطرنشان می‌کند: تا آنجایی که اطلاع دارم سازمان‌های نظارتی، قوه قضائیه و مجموعه پلیس درصدد اجرای طرحی هستند که با اعلام یک فراخوان اسلحه‌های موجود در دست مردم عادی را به‌صورت داوطلبانه تحویل بگیرند و در مرحله دوم با شدت عمل بیشتری پیگیر اسلحه‌های موجود در دست برخی از افراد باشند.
وی در خصوص علت افزایش ورود اسلحه به کشور در سال‌های اخیر نیز می‌گوید: ما با 15 کشور مرز مشترک داریم. به عبارت دیگر غیر از مرز آبی با 2-3 کشور، با 12 کشور مرز خاکی داریم که در 60 درصد این کشورها تجارت اسلحه آزاد است و گروه‌های مسلح براحتی جولان می‌دهند و افراد سودجو با قیمت‌های بسیار پایینی می‌توانند اقدام به خرید و ورود اسلحه به کشور کنند. البته در این میان مواردی هم دیده شده که برخی از واردکنندگان و فروشندگان اسلحه در فضای مجازی هم اقدام به فروش سلاح‌های گرم می‌کنند که این نیاز به نظارت جدی‌تر و دقیق تری دارد.
غنی لو در جواب این پرسش که آیا داشتن سلاح گرم می‌تواند برای افراد اعتماد به نفس و قدرت بیاورد تصریح می‌کند: قدرت و اعتماد به نفس با داشتن سلاح گرم نظریه امریکایی هاست و آنها بر این باور هستند که سلاح گرم حق هر انسانی است و هر کسی حق دارد که با داشتن یک سلاح از خانواده‌اش محافظت کند. اما آزاد بودن خرید و فروش اسلحه در آنجا به این راحتی نیست. آنها برای فروش اسلحه نظارت دقیقی دارند و تعداد و نوع اسلحه‌ای که به هر فردی می‌فروشند را در یک بانک اطلاعاتی جامع ثبت می‌کنند و حتی خریدار باید تغییر مکان زندگی اش را بلافاصله اعلام کند. با این اوصاف می‌بینیم که آمار قتل با سلاح گرم در آن کشورها با وجود همه نظارت‌ها در حال افزایش است.
وی درباره جدیت در برخورد با سلاح گرم می‌گوید: آمارها گویای آن هستند که مبارزه با سلاح گرم پیش از انقلاب بسیار شدیدتر و جدی‌تر بود و بجز افراد امنیتی و مأموران پلیس هرکسی سلاح گرم داشت در مجموعه تروریست‌ها و معارضان حکومت محسوب می‌شد بنابراین افراد معمولی جرأت نگهداری و حمل اسلحه گرم نداشتند و آمار قتل با سلاح گرم نزدیک به صفر بود البته این آمار مربوط به قتل‌های سیاسی و ترورها نمی‌شود. بنابراین می‌بینیم که جدیت در آن برهه بیشتر بود. در مجموع معتقدم در هر جامعه‌ای که تعداد سلاح‌های گرم در میان مردم و برخی از افراد خاص افزایش پیدا کند، به همان نسبت شاهد افزایش قتل‌ها و جنایات نیز خواهیم بود.
آمار واقعی در کشور ارائه نمی‌شود
فخرالدین جعفرزاده سرپرست اسبق دادسرای جنایی تهران و معاون اسبق دادستان در باره میزان قتل و جنایت با بکارگیری سلاح گرم می‌گوید: متأسفانه ما در مملکت‌مان آمار واقعی از مسائل جنایی نداریم بنابراین نمی‌توانیم همه پرونده‌های جنایی را براساس جزئیاتی مثل بکارگیری سلاح گرم و سرد تحلیل کنیم. در بحث جرم شناسی مهم‌ترین مسأله داشتن اطلاعات آماری در مورد یک جرم است که ما در ایران آن را نداریم. به هرحال فراموش نکنیم که اخبار منتشر شده از سوی پلیس همه آنچه که رخ می‌دهد نیست و برخی از اتفاقات و جنایات هیچگاه رسانه‌ای نمی‌شوند.
این جرم شناس در ادامه می‌افزاید: با توجه به گسترش فضای مجازی امروزه به محض وقوع یک اتفاق، خبر دراین فضا بلافاصله نشر و گسترش پیدا می‌کند و همین امر موجب نمایان‌تر شدن آن جرم می‌شود حال آنکه ممکن است در گذشته هم جنایات با سلاح گرم کم نبوده باشد اما به‌خاطر نبودن فضای مجازی این اخبار نمود کمتری داشت و این‌طور به نظر می‌رسید که قتل‌ها با سلاح گرم در گذشته کمتر بوده است.
جعفرزاده در پاسخ به این سؤال که آیا داشتن سلاح گرم برای صاحبان آن احساس امنیت را به همراه دارد یا خیر اظهار می‌کند: به‌طور قطع برای صاحبان سلاح احساس امنیت در بردارد و برای سایر مردم بار ناامنی را افزایش می‌دهد. ذاتاً کسانی که سلاح گرم با خود حمل می‌کنند احساس قدرت و اعتماد به نفس بیشتری در مقابل افراد عادی دارند اما در طرف مقابل رعب و وحشت ایجاد می‌شود. باید در نظر داشته باشید که هرچقدر وجود سلاح‌های گرم در جامعه بیشتر می‌شود، ارتکاب جرایم افزایش پیدا می‌کند. وقتی افراد به دلایل مختلف دچار تنش و عصبانیت می‌شوند ممکن است ناخواسته به‌دنبال برخورد با عاملان تنش به وجود آمده باشند که وجود سلاح گرم می‌تواند در همین مسیر به وقوع جرم کمک کند.
این حقوقدان در جواب این پرسش که در بحث قتل آیا بکارگیری سلاح گرم یا سرد تأثیری در مجازات قاتل دارد می‌گوید: با توجه به اینکه قوانین ما براساس مبانی اسلامی و شرعیات تبیین شده، قانونگذار هیچ تفاوتی میان قتل با سلاح سرد یا گرم را در نظر نگرفته و مجازات قتل در هر دو مورد اعدام است؛ البته حمل و نگهداری سلاح گرم غیرمجاز تا 5 سال حبس دارد اما وقتی قتلی صورت گرفت دیگر سرد و گرم بودن آلت قتاله هیچ تأثیری در صدور حکم ندارد.
وی در پایان می‌افزاید: متولیان امنیت در کشور باید طوری بسترسازی کنند که همه مردم امنیت کامل را احساس کنند و هیچ فردی حتی فکر همراه داشتن سلاح گرم یا سرد را برای تأمین امنیت نکند.
