چرخش ترامپ از تشویق به تحریم
یک هفته بعد از تماس تلفنی جنجالی دونالد ترامپ، رییسجمهور امریکا با رجب طیب اردوغان، رییسجمهور ترکیه که به اعلام عقبنشینی نیروهای امریکایی از شمال سوریه و آغاز عملیات نظامی ترکیه در خاک سوریه منجر شد، این دو رییسجمهور بار دیگر دوشنبه شب تلفنی با یکدیگر گفتوگو کردند.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از اعتماد، رییسجمهور امریکا که یک هفته پیش گفتهبود امنیت شمال شرقی سوریه و نگهداری از زندانیان داعشی را به اردوغان سپرده است، حالا در چرخشی کامل، ترکیه را به دلیل اقدام نظامی در سوریه تحریم کرده است و تهدید میکند که اقدامات شدیدتری علیه این کشور، در صورت ادامه تجاوز به سوریه انجام خواهد داد.
به نوشته مارک لوون، تحلیلگر پایگاه خبری بیبیسی، هرچند ممکن است تحریمهای اخیر اعلام شده از سوی ایالات متحده امریکا، در نگاه اول وسیع به نظر برسد، اما در واقع بسیار کمتر از حد انتظار است. نمایندگان کنگره امریکا اقدامات ترامپ را بسیار کمتر از حد انتظار توصیف کردهاند و او را عامل اصلی آغاز عملیات نظامی ترکیه علیه کردها توصیف میکنند. اما رییسجمهور امریکا همچنان از دستورش برای عقبنشینی نیروهای امریکایی از سوریه دفاع میکند. همزمان رییسجمهور امریکا با انتشار پیامهایی در شبکههای اجتماعی تاکید کرده است که مخالفتی با بازگشت دولت مرکزی سوریه به مناطق شمال این کشور برای حفاظت از مرزها ندارد.
ترامپ نوشته است: «بگذارید سوریه و اسد از کردها دفاع کند و در خاک خودش با ترکیه بجنگد. هر کسی که میخواهد به سوریه کمک کند تا از کردها حمایت کند، از نظر من مشکلی ندارد، چه روسیه باشد، چه چین و چه ناپلئون بناپارت. امیدوارم که موفق باشند، ما که 7 هزار مایل این طرفتر هستیم.» ترامپ در شرایطی روسیه و چین را به حضور در مناطق شمال شرق سوریه تشویق میکند، که یک هفته پیش از ترکیه خواستهبود کنترل این مناطق را در اختیار بگیرد و حالا در حال تهدید و تحریم این کشور است.
تحریمهای جدید علیه ترکیه
ترامپ اینبار به جای اعلام نتایج گفتوگوی تلفنیاش در شبکههای اجتماعی، مایک پنس، معاون اول و استیو منوچین، وزیر خزانهداریاش را در مقابل خبرنگاران قرار داد تا از هشدار او به رییسجمهور ترکیه و تحریمهای جدید علیه این کشور خبر بدهند. وزیر خزانهداری امریکا اعلام کرد که دولت امریکا سه وزیر کابینه اردوغان را تحریم کرده است. معاون رییسجمهور امریکا هم خبر داد که در مکالمه تلفنی دوشنبه شب میان رهبران امریکا و ترکیه، رییسجمهور امریکا از همتای ترکش خواسته است تا بلافاصله تجاوز نظامی را متوقف کند.
دونالد ترامپ نیز با صدور بیانیهای تاکید کرد که «آمادهام تا اگر ترکیه اقدامات خطرناک و مخربش را متوقف نکند، بلافاصله اقتصاد ترکیه را نابود کنم.» او در این بیانیه مدعی شده است: «تهاجم نظامی ترکیه غیرنظامیان را به خطر انداخته و صلح، امنیت و ثبات منطقه را در مخاطره قرار میدهد. من به شکل واضح به رییسجمهور اردوغان تذکر دادم که اقدامات ترکیه باعث وقوع یک بحران بشری میشود و شرایط را برای جنایات جنگی ایجاد میکند.» دونالد ترامپ در این بیانیه با لحنی تند تهدید کرده است که تحریمهای وسیعتری را علیه ترکیه و کسانی که به نقض حقوق بشر اقدام کنند، آتشبس را زیر پابگذارند یا جلوی بازگشت آوارگان به خانههایشان را بگیرند، اعمال خواهد کرد.
به گفته مایک پنس، رییسجمهور امریکا یک فرمان اجرایی امضا کرده است که بر اساس آن تحریمهای وسیعی علیه مقامهای ترکیه در صورت ادامه عملیات نظامی در خاک سوریه وضع خواهد شد. مایک پنس، همچنین خبر داد که از سوی رییسجمهور امریکا مامور شده است تا سفری به ترکیه داشتهباشد تا مذاکرات برای حل و فصل مناقشه میان ترکها و کردها را پیش ببرد. معاون رییسجمهور امریکا همچنین خبر داد که رییسجمهور امریکا دستور افزایش تعرفه واردات فولاد از ترکیه و تعلیق فوری مذاکرات توافق تجاری 100 میلیارد دلاری میان ترکیه و امریکا را صادر کرده است. اردیبهشت ماه سال جاری و بعد از آغاز مذاکرات تجاری میان ترکیه و امریکا، تعرفه 50 درصدی وضع شده از سوی ایالات متحده امریکا برای واردات فولاد از ترکیه، تعلیق شدهبود، اما بر اساس دستور جدید رییسجمهور امریکا این تعرفهها دوباره اجرا میشوند. ترکیه تنها 5 درصد از کل فولاد صادراتی خود را به امریکا صادر میکند. تحریمهای جدید مشابه اقداماتی است که کاخ سفید تحت رهبری ترامپ در واکنش به ادامه بازداشت یک کشیش امریکایی در ترکیه اتخاذ کردهبود. در آن مقطع امریکا ضمن اعلام تعرفه 50 درصدی برای واردات فولاد و آلومینیوم از ترکیه، دو وزیر کابینه اردوغان را نیز تحریم کردهبود، هر چند متعاقبا هر دوی این اقدامات لغو شدند. همزمان با اعلام تحریمهای جدید امریکا علیه ترکیه، دولت بریتانیا نیز به جمع کشورهایی پیوسته است که صدور مجوز جدید برای صادرات اسلحه به ترکیه را متوقف کردهاند. بعد از کشورهای نروژ، فنلاند، هلند، آلمان و فرانسه، بریتانیا ششمین کشور اروپایی است که تصمیم به توقف فروش سلاح به ترکیه را اعلام میکند. وزرای خارجه اتحادیه اروپا، روز دوشنبه از اعلام یک تصمیم واحد برای اعمال تحریم تسلیحاتی علیه ترکیه بازماندهبودند، اما از تصمیم منفرد کشورها برای تغییر سیاستهای صادرات سلاح به ترکیه حمایت کردند.
استقرار نظامیان امریکا در عراق و کویت
همزمان با پیشروی ترکیه در خاک سوریه، ارتش سوریه نیز بر اساس توافق جدیدی که میان نیروهای کرد و دولت مرکزی سوریه اعلام شده است، پیشروی به سمت مرزهای شمالی سوریه را آغاز کردهاند. یک روز بعد از ورود نیروهای نظامی ارتش سوریه به شهر منبج، ارتش امریکا هم اعلام کرد که این شهر را کاملا تخلیه کرده است تا رسما این شهر در اختیار دولت دمشق قرار گیرد. همزمان انتشار تصاویری از یک روزنامهنگار روس که فیلم از خود درون یکی از پایگاههای تازهتخلیه شده امریکا در منبج را منتشر کرده است، نشان میدهد که نظامیان امریکایی به سرعت و بدون برنامهریزی قبلی مواضع خود را در این منطقه ترک کردهاند. ارتش روسیه اعلام کرده است که نظامیان امریکایی از منبج به مرز با عراق منتقل شدهاند. مسکو همچنین تاکید کرده است که نیروهای دژبان ارتش این کشور در اطراف شهر منبج گشتزنی میکنند و تمام تلاش خود را خواهند کرد تا درگیری میان ارتش سوریه و ارتش ترکیه در این مناطق ایجاد نشود. مارک اسپر، وزیر دفاع امریکا روز یکشنبه تاکید کرده بود که ارتش امریکا از مدتها پیش برنامهای برای خروج 1000 نظامی امریکایی از شمال شرقی سوریه آغاز کردهبود. آسوشیتدپرس به نقل از یک مقام آگاه بدون نام در وزارت دفاع امریکا خبر داده است که 1000 نظامی امریکایی بعد از خروج از سوریه در عراق و کویت و احتمالا اردن مستقر خواهند شد.
انتقاد نمایندگان کنگره از اقدامات ترامپ
با وجود لحن تند رییسجمهور امریکا، نمایندگان کنگره نسبت به اثربخش بودن تحریمهای اعلامشده از سوی او اظهار تردید کردهاند و این اقدامات را ناکافی توصیف کردهاند. نانسی پلوسی، رییس مجلس نمایندگان امریکا با انتشار پیامی در حساب کاربری توییتر خود نوشته است: «بسیار کمتر از حد لازم برای جبران فاجعه بشری است که با شیوه تصمیمگیری دمدمی مزاج رییسجمهور به وجود آمده است.» میچ مککانل، رهبر اکثریت جمهوریخواه سنای امریکا هم از اقدامات رییسجمهور امریکا، از جمله عقبنشینی فوری نیروهایش از سوریه، اظهار «نگرانی عمیق» کرده است و به خبرنگاران گفت: «این اقدام میتواند وضعیتی را که برای از بین بردن آن به سختی تلاش کردیم به خطر بیندازد و باعث احیای داعش شود. چنین شکلی از عقبنشینی باعث ایجاد خلأ وسیعتری از قدرت در سوریه میشود، که میتواند از سوی ایران و روسیه مورد بهرهبرداری قرار گیرد و نتایج فاجعهباری برای منافع استراتژیک امریکا داشته باشد.»