نحوه اثرگذاری نرخ ارز بر قیمتها چگونه است؟
پژوهشی «نحوه اثرگذاری نرخ ارز بر قیمتها؛ تحلیلی بر اساس دادههای خُرد» توسط پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی منتشر و در اختیار علاقهمندان قرار گرفت.
به گزارش اقتصادآنلاین، در چکیده این گزارش آمده است: در سالهای اخیر شوکهای افزایش نرخ ارز باعث افزایش قابل توجهی در قیمتهای داخلی شده و از این طریق عملکرد سایر ارکان اقتصاد را نیز تحت تاثیر قرار داده است. لذا بررسی نحوه اثرگذاری نرخ ارز بر قیمتها (گذر نرخ ارز) بسیار حائز اهمیت است. اما واکنش قیمت همه محصولات به رشد نرخ ارز یکسان نبوده است.
در این گزارش با استفاده از دادههای قیمتی 2369 قلم کالا که توسط 355 شرکتهای بورسی و فرابورسی در بازه زمانی 1384 تا 1397 منتشر شده و همچنین پایگاه دادههای 734 قلم کالا و خدمات تشکیلدهنده شاخص قیمت تولیدکننده، عکسالعمل قیمتی شرکتها به تغییرات ارزی از دو بعد شدت و سرعت مورد ارزیابی قرار گرفته و به این موضوع پرداخته میشود که چه شرکتها و محصولاتی بیشتر و سریعتر نسبت به تغییرات نرخ ارز واکنش میدهد.
نتایج تحلیل بخشی نشان میدهد که محصولات بخش صنعت و بعد از آن حمل و نقل بیشترین تاثیرپذیری را از تغییرات نرخ ارز دارند و زیربخشهای دیگر خدمات (به جز حمل ونقل) کمترین تاثیرپذیری را دارند. همچنین در بخشهای کشاورزی و صنعت تغییرات قیمتی ناشی از شوک ارزی با کمترین وقفه و سرعت بالاتر انجام میشود و قیمتهای بخش حمل و نقل، آموزش و بهداشت و مددکاری اجتماعی دیرتر تعدیل میشوند.
بر اساس نتایج واردات محوری، بیشتر بودن مصارف ارزی از منابع ارزی و معیار بودن دلار در خریدهای وارداتی در شرکتها باعث افزایش تاثیرپذیری قیمتهای آن شرکتها از تغییرت ارزی شده و مالکیت دولتی، بزرگتر بودن شرکتها و معیار قرار دادن دلار برای فروشهای صادراتی اثرپذیری قیمتها از نرخ ارز را کاهش میدهد. همچنین بنگاههای کوچکتر، با محدودیت مالی بالا، تولیدکننده کالای واسطه (در مقابل کالاهای نهایی مصرفی و سرمایهای) و بنگاههایی که منابع ارزی آنها بیشتر از مصارف ارزیشان است قیمتهایشان را نسبت رشد نرخ ارز سریعتر افزایش میدهند.