برندگان بازار نفت پس از حمله به آرامکو

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از اعتماد، این حمله که 5 درصد از عرضه نفت در جهان را مختل کرد، علاوه بر افزایش نه‌چندان قابل توجه قیمت نفت، باعث گرایش مشتریان نفت عربستان به کشورهای دیگر شد. با وجود اینکه عربستان ساعاتی پس از حمله اعلام کرد بازار نفت را با استفاده از ذخایر استراتژیکش حفظ می‌کند، اما مشتری‌های آسیایی به خصوص کره جنوبی و هند به دنبال کشورهای تولیدکننده دیگری هستند. هر چند پشت حمله به آرامکو مقاصد سیاسی است اما برندگان آن قطعا کشورهای تولید‌کننده نفت هستند.

طبق اطلاعات گلدن ساکس، عربستان تا قبل از حمله عربستان به صورت میانگین روزانه 7.24 میلیون بشکه نفت صادر می‌کرد که در ماه اوت به 6.71 میلیون بشکه رسید. در روز‌های پس از حمله این میزان به صورت میانگین 5.38 میلیون بشکه در روز بود. مقاصد اصلی عربستان در ماه سپتامبر، کره جنوبی‌، چین و هند بود.

جای خالی عربستان به این زودی پر نمی‌شود

دو هفته از حمله پهپادی به آرامکو می‌گذرد. در ساعات ابتدایی این حمله و با وجود اینکه برآوردهای اولیه از خسارت چندین میلیارد دلاری حکایت داشت، عبدالعزیز بن سلمان وزیر انرژی عربستان و امین ناصر مدیرعامل آرامکو از بازگشت این پالایشگاه تا پایان ماه جاری میلادی خبر دادند با وجود تاکید این دو مقام سعودی مبنی بر بازگشت زودهنگام آرامکو به پالایش نفت، هفته گذشته خبرهایی مبنی بر واردات نفت توسط عربستان منتظر شد که شائبه طولانی شدن زمان بازگشت عربستان به بازارها را بیش از پیش تقویت کرد. چند روز پس از حمله، ‌نفتکش‌های عربستانی از کشورهای امارات و کویت چندین میلیون بشکه نفت وارد کردند. طبق گفته برخی منابع آگاه، هفته گذشته امارات محموله‌ای بین دو تا سه میلیون بشکه نفت به عربستان صادر کرد. بر اساس برخی تحلیل‌ها، آرامکو تا سال 2020 و 2021 نمی‌تواند به وضعیت قبل از حمله بازگردد. این نشان‌دهنده این نکته است که تا دو سال آینده مهم‌ترین عرضه‌کننده نفت جهان نمی‌تواند جای خالی 5.7 میلیون بشکه نفت در روز را پر کند. بنابراین نقش کشورهای اوپک، غیر اوپک و امریکا در سهم خواهی از بازار نفت بیش از پیش می‌شود.

50 درصد تولید احیا شد

عبدالعزیز بن سلمان، وزیر نفت عربستان دو هفته پس از حمله به آرامکو اعلام کرد که 50 درصد نفتی که در این حادثه از بین رفت، احیا شد. به بیان دیگر بیش از 2.5 میلیون بشکه نفت در روز به بازارها برگشته است. انتشار تصاویر ماهواره‌ای از فعالیت میدان نفتی آرامکو نیز نشان می‌دهد که این شرکت بعد از حمله شدید توانسته به وضعیت عادی بازگردد و روند تولید و پالایش نفت را از آغاز کند اما صدمات چند ده میلیارد دلاری نیاز به تعمیرات اساسی دارد و هنوز مشخص نیست که چه میزان از تولید فعلی عربستان قابل صادرات است. با وجود اینکه شرکت آرامکو به میانگین تولید پیش از حملات رسیده است، اما بنا به اظهارات مقامات سعودی، شرکت آرامکو قادر به صادرات همه تولیدات نفتی خود به بازارهای جهانی نیست چرا که به گفته مقامات سعودی، برخی از واحدهای فرآوری هنوز اصلاح و تعمیر نشده است، تولید نفت و فرآوری آن برای فروش دو مساله متفاوت است.

عربستان برای تامین نفت مورد نیاز مشتری‌های خود واردات از کشورهای خلیج فارس را در دستور کار خود قرار داد. علاوه بر آن برخی خبرها حاکی از آن است که عربستان بازار نفت خام امارات را برای مدتی خریداری کرده است. احسان الحق، تحلیلگر نفت در ریفینیتیو در این خصوص گفت: نفت امارات از نظر کیفیت بسیار شبیه نفت عربستان است.

از سوی دیگر رهگیری نفتکش‌ها نیز نشان می‌دهد که عربستان فروش نفت به بحرین را متوقف کرده تا بتواند جریان صادرات نفت خود را هر چند کم ادامه دهد. طبق برخی آمارها صادرات نفت عربستان پس از حمله به 5.38 میلیون بشکه در روز رسید که این میزان در ماه اوت و قبل از حملات روزانه 6.71 میلیون بشکه بوده است.

خبرها حاکی از آن است که قیمت نفت خام امارات، از زمان حمله 5 درصد افزایش یافته و این در حالی است که قیمت جهانی نفت در سراشیبی سقوط قرار دارد و روز گذشته نیز به پیش از حمله پهپادها بازگشت.

شیفت مشتری‌ها به سمت روسیه و امارات

گفته‌های عبدالعزیز در آماده‌سازی آرامکو تا سه روز دیگر در حالی است که برخی پالایشگاه‌های هندی که بزرگ‌ترین مشتری عربستان نیز هستند، برای جایگزینی نفت عربستان به سمت نفت با کیفیت عالی روسیه تمایل پیدا کردند.یک نفتکش نروژی که مشتری نفت عربستان است از منطقه راس‌التنوره به سمت بندر الفجیره در امارات تغییر مسیر داد. طبق آمارها این نفتکش قابلیت ذخیره‌سازی دو میلیون بشکه نفت را دارد و به سمت کره جنوبی حرکت می‌کند.

طبق تحلیل‌های شرکت کلیپر دیتا، یک تانکر که توسط توتال اجاره شده بود، در اوایل هفته گذشته از عربستان به سمت بندر فجیره رفت تا یک محموله هیدروکربنی مورد استفاده در پالایشگاه‌های اروپایی را از امارات تحویل بگیرد.داده‌ها و آمارها نشان می‌دهد در دو هفته اخیر، صادرات نفت خام روسیه و امارات به میزان 100 هزار بشکه در روز افزایش یافته. صادرات روزانه عراق نیز به میزان 31 هزار بشکه نفت بالا رفته است. به نظر می‌رسد برندگان حمله به آرامکو، کشورهای عربی به خصوص امارات و عراق و روسیه هستند.

امریکا را نیز باید به لیست کشورهایی که توانایی جایگزینی عربستان را دارد، اضافه کرد. امریکا طی 6 سال توانست تولید نفت شیل را از 5.5 میلیون بشکه در روز به 12.2 میلیون بشکه برساند. پیش‌بینی‌ها حاکی از آن است که امریکا درصدد افزایش این میزان به 13 میلیون بشکه در روز تا سال 2020 است. سندی فیلدن، رییس تحقیقات نفتی معتقد است امریکا به لطف کاهش صادرات عربستان می‌تواند برای اولین‌بار در تاریخش از یک تولید‌کننده نفت حاشیه‌ای خارج شود. با وجود اینکه امریکا اولین مصرف‌کننده انرژی در جهان است اما این تحلیلگر نفتی معتقد است امریکا می‌تواند صادراتش را تا 4 میلیون بشکه در روز افزایش دهد و بخش بزرگی از مشتری‌های نفتی عربستان را در دست گیرد.

با وجود تلاش‌های امریکا برای افزایش سهم شیل در بازار نفت، اما برنده اصلی حمله به آرامکو، کشورهای همسایه عربستان به علاوه روسیه هستند. به دلیل هزینه‌های بالای حمل و نقل و افزایش بیمه نفتکش‌ها، تمایل کشورهای آسیایی برای تامین نفت مورد نیازشان کشورهای حاشیه خلیج فارس و روسیه است. بنابراین اوپک و غیر اوپک، بیشترین سود اقتصادی را از حملات اخیر می‌برند. این در حالی است که ایران به عنوان یکی از کشورهای تامین‌کننده نفت در بازار، با مشکلات زیادی برای فروش و دور زدن تحریم‌های یکجانبه امریکا مواجه است.