چه کسی نام شهدا را از معابر تهران حذف کرد؟
حذف کلمه شهید از چند تابلو باعث شده مدیریت شهری تهران به شهیدزدایی متهم شود، اما پیگیری‌ها نشان می‌دهد این موضوع مربوط به ماه‌های اخیر نیست.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از سازندگی، اواسط مرداد ماه امسال بود که بعضی از کاربران شبکه‌های اجتماعی به‌خصوص توئیتر تصاویری از تابلوهای چند کوچه را در فضای مجازی منتشر کردند. در این تابلوها که قبلا به نام شهدا بود کلمه شهید حذف شده است. پس از آن هم بعضی از سایت‌ها و خبرگزاری‌ها با انتشار گزارش‌هایی به این موضوع پرداختند. مساله تا صحن علنی جلسه شورای شهر هم پیش رفت و روز یکشنبه ۲۴ شهریور محمدجواد حق‌شناس تذکری را درباره این موضوع مطرح کرد.
پیروز حناچی، شهردار تهران هم در گفتوگویی با خبرگزاری صدا و سیما به این موضوع پرداخت: «در دوره مدیریت تازه شهرداری تهران تابلویی حذف یا اضافه نشده و هر چه روی دیوارها نصب شده مربوط به ۵ سال گذشته است، آنها که این موضوع را پیگیری می‌کنند به دنبال اعتلای نام شهید نیستند و مسائل دیگری مدنظرشان است.» محمدجواد حق‌شناس، رئیس کمیسیون نامگذاری شورای شهر هم معتقد است که افرادی که با وجود اطلاعیه‌های چندباره شهرداری درباره قدیمی بودن پلاک‌ها هنوز هم بر جوسازی‌های خود پافشاری می‌کنند، راه نادرستی را در پیش گرفته‌اند.
او در جلسه روز یکشنبه شورای شهر تهران گفته است: «مدتی است پروژه تخریب و دروغ‌پراکنی تبدیل به دستور کاری برای برخی از مرتبطین با حوزه رسانه شده است و ناآگاهانه به شیپوری می‌دمند که هیچ کس و مرجعی از آن سود نمی‌برد و به‌رغم تکذیب‌هایی که توسط روابط عمومی شهرداری و شورا صورت گرفته است، باز در نشر این اخبار نادرست کوتاه نمی‌آیند.»
داستان یک بوستان
روزهای ابتدایی سال ۹۷ خبری مبنی بر تغییر نام بوستان شهید چگینی در محله مهران به سنگسر در بعضی از رسانه‌ها منتشر شد. در همان زمان شهرداری تهران نسبت به این خبر واکنش نشان داد. در اطلاعیه شهرداری منطقه ۴ آمد: «بوستان سنگسر در سال ۱۳۶۹ در محله مهران منطقه ۴ تهران احداث شده است. از ابتدای تأسیس و طی سال‌های متمادی با نام سنگسر یاد شده و در لیست بوستان‌های شهر تهران در سازمان بوستان‌ها و فضای سبز شهر تهران به همین نام ثبت شده است. با این حال در سال‌های اخیر برخی افراد بدون هماهنگی و طی شدن مسیر قانونی جهت تغییر نام در کمیسیون نامگذاری معابر و اماکن شورای اسلامی شهر تهران، اقدام به تغییر نام موقت بوستان به نام شهید چگینی کرده‌اند. این در شرایطی است که بوستانی به نام شهید چگینی در محدوده ناحیه ۹ منطقه ۴ تهران نامگذاری شده و دلیلی بر تغییر نام بوستان سنگسر نیست.
مع‌الوصف هرگونه تغییر نام معابر و اماکن شهر تهران با مصوبه کمیسیون نامگذاری شورای اسلامی شهر تهران صورت گرفته و شهرداری منطقه اختیاری در تغییر نام ندارد.»با این حال قضیه فقط با اعتراض به تغییر نام بوستان ختم نشد و در ماه‌های گذشته تصاویری در شبکه‌های اجتماعی از برخی خیابان‌ها و کوچه‌ها منتشر شد که کلمه شهید از آنها حذف شده است.
در ابتدا ۶ تابلو بودند که کلمه شهید را بر خود نداشتند. این کوچه‌ها و خیابان‌ها در منطقه یک تهران و محله زعفرانیه واقع شده‌اند؛ خیابان شهید اسماعیل نیاززاده، شهید احمد ترک‌زبان، کوچه شهید رضا علی‌حسینی، خیابان شهید اعجازی، کوچه شهید اکبری و کوچه شهید راضی. معترضین به این اتفاق توئیت‌هایی را در شبکه‌های اجتماعی با هشتگ #شهیدزدایی منتشر می‌کنند.
ماجرای ۵ سال قبل
مجید صالحی، مدیر روابط عمومی شهرداری منطقه یک، هم در واکنش به توئیت‌ها و در همان روزهای ابتدایی انتشار تصاویر تابلوها در گفتوگویی تلویزیونی گفت: «تمامی تابلوهای دیوارکوب مسیر که توسط اداره زیباسازی شهرداری منطقه در ابتدای خیابان و کوچه‌ها نصب شده، مزین و متبرک به کلمه و نام «شهید» است و تنها تعداد انگشت‌شماری از تابلوهای هدایت مسیر که قدیمی بوده و توسط پیمانکار بیش از ۵ سال پیش برای راهنمایی بیشتر شهروندان به صورت پرچمی نصب شده، فاقد کلمه "شهید" است.»
او همچنین گفته است: «حسب دستور شهردار منطقه، تمامی معابر پایش و این موارد شناسایی و رفع شده است و این موضوع می‌تواند در سایر نقاط شهر نیز تکرار شده باشد که شهروندان می‌توانند به سامانه ۱۳۷ اطلاع دهند.»اما هنوز چند روزی از توضیحات شهرداری منطقه یک نگذشته بود که کلیپی در فضای مجازی منتشر شد. در این ویدئوی تصویری، عده‌ای تلاش می‌کنند کلمه شهید را به تابلوی برخی از معابر و کوچه‌های منطقه ۱۶ تهران اضافه کنند. آنها بی‌توجه به توضیحات شهرداری درباره اصلاح تابلوها تنور حاشیه‌سازی‌ها را شعله‌ورتر کردند. این کلیپ واکنش شهرداری را در پی داشت. غلامحسین محمدی، رئیس مرکز ارتباطات شهرداری تهران در توئیتی نوشت: «از چند روز پیش در فضای مجازی کلیپی با هشتگ «نشان ابدی» دست به دست می‌شد که فردی (ان‌شاءالله با نیت خیر) در منطقه ۱۲ تهران اقدام به برچسب‌گذاری عنوان مقدس شهید بر تابلوی نام کوچه‌ها می‌کرد و این گونه در ماه خون و قیام وظیفه مسئولان خاطی را رأسا انجام می‌داد چراکه طبق استعلام رسمی و محلی، این اسامی اصولا نام شهدا نیستند.»
محمدی با انتشار تصویر استعلامی که از شهرداری دریافت کرده است، صراحتا اعلام می‌کند تابلوهایی که تصویر آنها در کلیپ وجود دارد، به نام شهدا نیستند و ثبت نشده‌اند. در نامه بنیاد شهید در پاسخ به استعلام شهرداری آمده است: «در مورد استعلام شهیدان معزی و نمازی به استحضار می‌رساند که نام شهدای مذکور در سیستم این بنیاد نمی‌باشد.»
پروژه‌ای برای تخریب؟
بر اساس آن چه شهرداری تهران اعلام کرده است، حذف نام شهید از این تابلوها مربوط به ۵ سال گذشته، مدیریت شهری دوره قالیباف و شورای شهر دوره چهارم است. با این حال و با توجه به تصاویری که از کوچه‌هایی که کلمه شهید از روی آنها حذف شده، شهرداری تهران با انتشار اطلاعیه‌ای از همه شهروندان درخواست کرد هرگونه مغایرتی در این زمینه را گزارش دهند تا اصلاح شود.
اما به نظر می‌رسد با توجه به توضیحات مکرر شهرداری تهران در مورد حذف کلمه شهید از تعدادی تابلوهای ترافیکی شهر، همچنان عده‌ای این موضوع را سوژه‌ای برای مقاصد سیاسی خاص قرار داده‌اند. پافشاری برخی کاربران شبکه‌های اجتماعی و گزارش بعضی از خبرگزاری‌ها باعث شد مدیر روابط عمومی شهرداری موضوع تابلوها را مساله‌ای سیاسی‌شده عنوان کند. او در همین مورد به ایسنا، گفته است: «در هفته قبل با کلیپی که منتشر شد شاهد شهیدسازی برخی افراد بودیم. متاسفانه نام مقدس شهیدان به محلی برای سوء‌استفاده سیاسی تبدیل شده است.»او در همین گفت‌و‌گو توضیح داده است: «تابلوهای پرچمی که هدایت‌گر هستند در برخی معابر با نام اختصار نوشته می‌شوند تا رانندگان بتوانند در حین تردد معبر مورد نظر خود را پیدا کنند. در منطقه یک حدود ۵۰۰ معبر وجود دارد که جمعا بر سه الی چهار تابلوی پرچمی (نه تابلوهای دیوارکوب) کلمه «شهید» درج نشده بود، این تابلوها توسط شرکتی که حالا دیگر با شهرداری قرارداد ندارد، تولید شده و مربوط به سالیان پیش است.»
توضیحات پیروز حناچی، شهردار تهران هم با همین مضمون است.
سهو یا عمد؟
اتفاق رخ داده درباره حذف کلمه شهید از روی بعضی از تابلوها شکلی عمدی داشته و یا به طوری سهوی اتفاق افتاده است؟ سردار بهمن کارگر، رئیس ستاد مرکزی مراسم بزرگداشت هفته دفاع مقدس در نشست خبری تشریح برنامه‌های این هفته درباره این موضوع، گفته است: «حذف نام شهدا از کوچه‌ها کاری سهوی بوده است و کسی در جمهوری اسلامی ایران درباره نام شهدا نمی‌تواند عمدا چنین کاری انجام دهد.
البته این تصمیم مقداری کج سلیقگی بوده است. ما تذکرات لازم را داده‌ایم و از طرفی بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس به دلیل ماهیت فعالیت‌اش درگیر مسائل جناحی نمی‌شود.»
حجت‌الاسلام محمدحسن کاویانی راد، معاون فرهنگی و آموزشی بنیاد شهید و امور ایثارگران هم در واکنش گفته: «بنیاد شهید پیگیر این موضوع است، اقدام ناصحیح صورت گرفته را نمی‌توان جریان هدایت شده ارزیابی کرد، اما نباید قصور، غفلت و بدسلیقگی اتفاق افتاده منتهی به یک جریان عادی شود.»در پی حساسیت‌های به وجود آمده در همین مورد زهرا بهرام نژاد، عضو هیئت رئیسه شورای شهر تهران از تشکیل کارگروه ویژه برای بررسی پشت پرده طرح حذف عنوان «شهید» در شورای شهر تهران خبر داده است.
پیمانکار کیست؟
پیروز حناچی و دیگر مدیران شهرداری نصب تابلوها را به ۵ سال پیش نسبت می‌دهند و احتمال قصور را از سوی پیمانکاری که با شهرداری تهران در همین مورد قرارداد داشته است مرتبط می‌دانند.
غلامحسین محمدی، رئیس مرکز ارتباطات و امور بین‌الملل شهرداری تهران هم دراین‌باره به باشگاه خبرنگاران جوان گفته است: «بسیاری از تابلوهای معابر در سال‌های گذشته از سوی پیمانکار جای‌گذاری و نصب شده است، بی‌توجهی نسبت به درج واژه شهید در برخی از تابلوهای معابر از سوی پیمانکاران در گذشته انجام شده است.»شهرداری تهران ۵ سال پیش، در ۵ آذر سال ۹۳ قراردادی را با شرکتی منعقد کرده است. در بخشی از ماده یک این قرارداد به تعهدات پیمانکار اشاره شده و «تمامی عملیات حمل، نصب و جمع‌آوری انواع تابلوهای اخباری، انتظامی و هدایت مسیر» در سطح بزرگراه‌های شمالی-جنوبی شهر تهران به شرکت آرمک سپرده شده است.
در ماده ۲ قرارداد هم به محل اجرای قرارداد که تمامی معابر سطح شهر تهران (بزرگراهی و غیربزرگراهی) اشاره شده است.
در ماده ۴ این قرارداد نظارت بر تعهدات پیمانکار به عهده معاون یا نماینده اجرایی شهرداری تهران است.
در بند ۱۲ ماده ۵ جانمایی و طراحی فنی تابلوها بر عهده پیمانکار بوده است.
قرارداد این مناقصه هم با مبلغ کمی بیش از ۲ میلیارد و دویست میلیون تومان امضا شده است.
