اعتبار یاقوت کویر زیر پای دلالان

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از مهر،  اینجا را با نام سرزمین یاقوت‌ و طلای سرخ می‌شناسند، کشاورزان این خطه کویری سال‌ها با خشک‌سالی و قهر طبیعت ساخته و حالا به محصولاتی رسیده‌اند که خاص منطقه خودشان بوده و سبد آن‌ها را سرخ و رنگین کرده است.

کشاورزان خراسان جنوبی این روزها در حال برداشت عناب از باغستان‌های خود هستند و اگر در این روزها به باغ‌های این استان سری بزنید، فرش‌های قرمزی از یاقوت‌های سرخ را خواهید دید که به وسعت باغستان‌های آن پهن شده است.

عناب؛ این میوه کوچک اما پرخاصیت، خواص درمانی زیادی ازجمله خواص ضد سرطانی، منبع بالای ویتامین C، آنتی‌اکسیدان قوی، بهبود وضعیت خواب، بهبود گردش خون، تقویت استخوان‌ها، کنترل وزن، تقویت دستگاه ایمنی و محافظت از کبد دارد اما هنوز هم جای این محصول سرخ بر سر سفره مردم خالی است.

این در حالی است که مردم سراسر جهان استفاده‌های گوناگونی از این میوه پرخاصیت دارند، از استفاده  آن به‌عنوان چای کیسه‌ای گرفته تا تهیه ترشی، سرکه، تولید مارمالاد و آب‌میوه و همچنین کاربردهای دارویی.

 عناب به دلیل خواص ضد قارچ، ضد باکتری و ضدالتهابی که دارد، به‌طور گسترده‌ای در طب چینی کامپو استفاده می‌شود، کره از چوب عناب برای ساختن چیزهای مختلفی مانند توپ، مهره، قطعات ویولن و یک ابزار دوتایی به نام Taepyeongso استفاده می‌شود.

اما در خراسان جنوبی با تولید بیش از ۹۷ درصد عناب کشور و نخستین تولیدکننده این محصول در ایران باوجود گذشت سال‌ها از تولید این محصول، هنوز هم صادرات به‌صورت فله‌ای و بدون ایجاد ارزش‌افزوده برای کشاورزان استان انجام می‌شود.

این در حالی است که به گفته مسئولان جهاد کشاورزی قیمت هر کیلوگرم عناب از حالت خام فروشی تا محصول فرآوری شده حدود ۱۰ برابر افزایش می‌یابد، یعنی همان سودی که چشم‌بادامی‌ها به جیب می‌زنند.

سازگاری بالای درخت عناب با شرایط کم‌آبی خراسان جنوبی طی سال‌های اخیر سطح زیر کشت این محصول را افزایش داده اما فرآوری این محصول، کوتاه کردن دست واسطه‌ها و جلوگیری از خام فروشی تنها خواسته عناب کاران استان از مسئولان است.

خام فروشی تنها سهم کشاورزان از عناب

یکی از عناب کاران روستای سیوجان با انتقاد از نبود صنایع بسته‌بندی و فرآوری این محصول در استان، گفت: در حال حاضر بیشتر محصول خود را با قیمت بسیار پایین به دلالان می‌فروشیم درحالی‌که راه‌اندازی صنایع تبدیلی می‌تواند نقش زیادی در ایجاد ارزش‌افزوده این محصول داشته باشد.

نخعی با تأکید بر اینکه دولت باید به فروش و تجارت عناب ورود پیدا کند، افزود: اگر دولت راهی برای تجاری‌سازی این محصول پیدا کند به‌طور حتم عناب در تمام کشور و جهان شناخته خواهد شد.

این عناب کار با اشاره به جایگاه خراسان جنوبی در تولید عناب، گفت: چین تولید عناب را افزایش داده است و اگر خراسان جنوبی نتواند تولید خود را ارتقا دهد، استان جایگاه خود را از دست خواهد داد.

موسوی یکی دیگر از کشاورزان این روستا نیز با بیان اینکه عناب از نظر ارزش غذایی و دارویی میوه‌ای بسیار ارزشمند است، اظهار داشت: باید مسئولان سعی کنند تا با عرضه مواد غذایی از جمله عناب، این محصول را در سطح ملی معرفی کرده و فرآورده‌های این محصول را بر سر سفره مردم بیاورند.

وی با بیان اینکه عناب خراسان جنوبی را تنها استان‌های هم‌جوار می‌شناسند، افزود: باید با برندسازی این محصول، عناب خراسان جنوبی را به دنیا معرفی کنیم.

صادرات فله‌ای دسترنج عناب‌کاران

یکی دیگر از کشاورزان این روستا نیز فروش فله‌ای و با قیمت پایین را مهم‌ترین مشکل عناب کاران عنوان کرد و گفت: روستای سیوجان بهترین رقم عناب را در کل کشور دارد که باید در سطح کشور معرفی و شناخته شود.

محمدی با بیان اینکه صنایع بسته‌بندی برای عناب وجود ندارد، افزود: کشاورزان حاصل دسترنج خود را به دلالان بدون هیچ نرخ مشخصی می‌فروشند.

وی با اشاره به نبود روش‌های مکانیزه در برداشت و تولید عناب، بیان کرد: در حال حاضر کشاورزان به‌صورت سنتی این محصول را برداشت می‌کنند و نداشتن سواد علمی در این حوزه سبب می‌شود که برخی از کشاورزان عناب را به هر قیمتی به واسطه‌ها بفروشند و این امر چیزی جز ضرر برای کشاورز به ارمغان نخواهد آورد.

تولید ۱۱ محصول فرآوری شده از عناب

مدیر مجتمع تحقیقات گیاهان دارویی جهاد دانشگاهی خراسان جنوبی نیز اظهار داشت: در جهاد دانشگاهی برای هرکدام از مراکز استانی یک وظیفه تحقیقاتی تعیین‌شده که تحقیق در زمینه زرشک، زعفران و عناب بر عهده جهاد دانشگاهی خراسان جنوبی گذاشته شده است.

محسن پویان با بیان اینکه بیشتر فعالیت‌های جهاد دانشگاهی بر روی عناب متمرکزشده است، بیان کرد: در این مرکز فرهنگ‌سازی استفاده از عناب و تولید فرآورده‌های جانبی از این محصول در دستور کار قرارگرفته است.

وی با اشاره به برگزاری همایش ملی عناب در استان، بیان داشت: در این همایش محققان، پژوهشگران و تولیدکنندگانی از سراسر کشور حضور داشتند که نتایج بسیار مثبتی نیز در پی داشت.

 مدیر مجتمع تحقیقات گیاهان دارویی جهاد دانشگاهی خراسان جنوبی ادامه داد: در این همایش چندین سرمایه‌گذار برای تولید فرآورده‌های عناب اعلام آمادگی کردند.

پویان از تولید ۱۱ محصول فرآوری شده از عناب در مجتمع تحقیقات گیاهان دارویی استان خبر داد و گفت: این محصولات شامل حبه عناب، کیک عناب، کلوچه، سرکه، مربا و شربت عناب بوده که برخی از این محصولات ثبت اختراع نیز شده‌اند.

تولید انبوه فرآورده‌های عناب در مرحله برندسازی

وی با اشاره به اینکه این محصولات در مرحله برندسازی و انجام مقدمات برای مسائل اقتصادی و تولید تجاری قرار دارد، عنوان کرد: این محصولات به‌زودی به تولید انبوه خواهد رسید.

مدیر مجتمع تحقیقات گیاهان دارویی جهاد دانشگاهی خراسان جنوبی با بیان اینکه تاکنون بر روی محصولات استراتژیک و گیاهان دارویی استان کار اصولی و چشم‌گیری انجام‌نشده است، بیان کرد: بااین‌وجود در حال حاضر نگاه‌ها به سمت این ظرفیت بزرگ جلب شده و بر روی کارخانجات تولید و فرآوری عناب متمرکز هستیم.

پویان همچنین به خواص بالای عناب اشاره کرد و گفت: عناب بیشتر از پرتقال و کیوی ویتامین C داشته به همین دلیل برای سلامت بدن به‌عنوان یک ضد سرطان، درمان سرماخوردگی، سرفه و بیماری‌های حنجره مفید است.

وی با بیان اینکه این محصول به دلیل فیبر بالا برای دستگاه گوارش بسیار مفید است، افزود: عناب بالای ۶۰ درصد کربوهیدرات داشته و از این نظر به لحاظ تغذیه‌ای بسیار میوه ارزشمندی است.

مدیر مجتمع تحقیقات گیاهان دارویی جهاد دانشگاهی خراسان جنوبی ادامه داد: همچنین تحقیقات جدیدی بر روی عناب برای درمان سریع‌تر زردی کودکان و استفاده به‌عنوان آرام‌بخش انجام‌شده است.

۳۶۰۰ هکتار زیر کشت عناب

مدیر امور باغبانی جهاد کشاورزی خراسان جنوبی نیز از پیش‌بینی برداشت شش هزار تن عناب در استان خبر داد و گفت: در حال حاضر سه هزار و ۶۰۰ هکتار از باغات استان زیر کشت این محصول قرار دارد.

وی با بیان اینکه خراسان‌ جنوبی با تولید ۹۷ درصد عناب قطب تولید این محصول منحصربه‌فرد در کشور است، بیان کرد: بااین‌وجود محصول تولیدی استان هنوز در سطح بین‌المللی جایگاه خاصی ندارد و در داخل کشور خواص عناب به‌طور کامل برای مردم فرهنگ‌سازی نشده است.

مدیر امور باغبانی جهاد کشاورزی خراسان جنوبی ادامه داد: متأسفانه امسال به دلیل وزش بادهای شدید و ریزش گل‌ها، گرمای هوا و زودرس شدن میوه عناب، تولید این محصول افزایش نداشته است.

به گفته وی برداشت عناب از باغات استان از اواخر مردادماه آغازشده و تا اواسط مهرماه ادامه دارد.

استاندار خراسان جنوبی هم با اشاره به اینکه بیش از ۹۷ درصد عناب کشور در خراسان جنوبی تولید می‌شود، اظهار کرد: کشوری چون چین از فراوری عناب بیش از ۳۰ محصول تولید می‌کند ولی خراسان جنوبی از این مزیت مطلق بهره‌برداری اقتصادی نداشته است.

معتمدیان بیان کرد: متأسفانه در خراسان جنوبی عناب به‌صورت فله‌ای به فروش می‌رسد و بیشتر سود و عواید آن به دلالان می‌رسد.

استاندار خراسان جنوبی با بیان اینکه پیگیر تدوین سند جامع محصولات استراتژیک خراسان جنوبی هستیم، گفت: میزان درآمد و ارزش اقتصادی محصولات استراتژیک خراسان جنوبی هزار و ۷۰۰ میلیارد تومان است.

سازگاری بالای عناب با شرایط آب و هوایی خراسان جنوبی یکی از مزیت‌های مهم عناب بوده که به‌طور حتم راه‌اندازی صنایع تبدیلی نقش زیادی در افزایش درآمد کشاورزان استان خواهد داشت.