مکمل‌های روغن ماهی را فراموش کن!

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از جام جم، سکته‌های مغزی، قلبی و سایر عوارض ناشی از آنها موجب می‌شود تا افراد مبتلا که نیازمند مراقبت‌های بهداشتی زیادی هستند رنج فراوانی بکشند. به‌ویژه این آمار از این جهت نگران‌کننده است که در کشوری مثل آمریکا هر ماه تقریبا 19 میلیون نفر از مکمل‌های روغن ماهی استفاده می‌کنند.

با وجود در دسترس نبودن شواهد موثق مبنی بر مؤثر بودن این مکمل‌ها در جلوگیری از ابتلا به بیماری‌های مذکور، بسیاری از مردم به امید پیشگیری از ابتلا به بیماری‌های قلبی - عروقی و پیامدهای جدی آن از چنین مکمل‌هایی (که مکمل‌های اسید چرب امگا3 نامیده می‌شود) به طور گسترده استفاده می‌کنند. جالب است بدانید تا به امروز تقریبا نتایج همه مطالعات مربوط به اثربخشی مکمل‌های روغن ماهی هیچ‌گونه مزایای بالینی قابل توجهی فراتر از معالجه درمانی استاندارد نشان نداده‌اند.

تاکنون بارها به مصرف‌کنندگان گفته شده است مصرف مکمل‌های روغن ماهی موجب افزایش سلامتی قلب می‌شود. درست است که این امر به عنوان یک واقعیت پذیرفته ‌شده است، اما واقعا جنبه علمی ندارد. اکنون بعد از چند دهه توصیه به این‌که «مصرف مکمل‌های روغن ماهی در کاهش ابتلا به بیماری‌های قلبی - عروقی مؤثرند»، اثبات‌نشدن فواید آنها، محققان را به این نتیجه رسانده است که مصرف‌کنندگان این مکمل‌ها در تلاش برای کاهش خطر بیماری‌های قلبی- عروقی، پول خود را برای خرید این موارد بیهوده خرج می‌کنند.

 آزمایش‌ها چه می‌گوید؟

به‌تازگی خلاصه‌ای از همه شواهد در نشریه معتبر پزشکی سالانه طب داخلی منتشر شده است. این مطلب که در 18 تیر 98 منتشر شد، اثربخشی 24 مکمل و رژیم‌های غذایی را در پیشگیری از بیماری‌های قلبی - عروقی بررسی کرده است. نویسندگان این مطلب، از میان 277 آزمایش، به ارزیابی 9 آزمایش به شکل اصولی و چهار آزمایش به صورت کنترل‌شده و تصادفی پرداختند.

یافته‌ها نشان داد که معدودی از مکمل‌های غذایی تا چه میزان می‌توانند بدن فرد را در برابر بیماری‌های قلبی عروقی یا مرگ محافظت کنند، حتی برخی از آنها می‌تواند به سلامتی فرد آسیب برسانند. البته شواهد ضعیفی هم از مصرف محصولات اُمگا3 به‌دست آمده است که نشان می‌دهد، استفاده از این مکمل‌ها با کاهش خطر ابتلا به سکته قلبی و بیماری عروق کرونر مرتبط است.

از آنجا که در رده‌بندی سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA)، ساخت مکمل‌های رژیمی مانند روغن ماهی با تولید داروهای تجویزی متفاوت است، این مکمل‌ها از سوی این سازمان به طور دقیق بررسی و تولید نمی‌شوند. در آزمایشات بالینی کنترل شده با دارونما، اثربخشی و بی‌خطر بودن بیشتر مکمل‌های موجود در بازار بر خلاف داروهای تجویزی و برخی داروهای بدون نسخه نشان داده نشد.

این می‌تواند گیج کننده باشد، زیرا مثلا مکمل‌های روغن ماهی‌ای که به راحتی در دسترس بیماران قرار می‌گیرد اغلب دارای برچسب‌هایی هستند که به مفید بودن آنها برای سلامتی قلب و عروق اشاره دارد، ولی در عین حال در درمان هیچ یک از بیماری‌های مورد نظر مؤثر نیستند. این مطالعه نشان‌دهنده آخرین شواهد موجود در مورد استفاده‌ نکردن از مکمل‌های روغن ماهی برای سلامت قلب است.

 سردرگمی مردم و پزشکان

محققان به دنبال مطالعات دیگر در مورد مکمل‌های روغن ماهی معمولی دریافتند مقادیر کمتری از اُمگا 3 نسبت به آنچه در برچسب این مکمل‌ها ادعا شده است در آنها وجود دارد. همچنین آنها حاوی مقادیر متغیر و تنظیم‌نشده‌ای از چربی اشباع شده و میزان قابل توجهی از روغن‌های فاسد هستند.

این فقط بیماران نیستند که در مورد ایمنی و درجه تأثیر مکمل‌های روغن ماهی سر در گُم هستند! در یک نظرسنجی که از سوی بخش افکار عمومی دانشگاه فِرلیق دیکینسون (Fairleigh Dickinson) انجام شده است، مشخص شد در بین پزشکان و داروسازانی که یک محصول اُمگا 3 را بدون نسخه به بیماران توصیه کرده بودند، بیش از 85 درصدشان معتقد بودند که یک محصول بدون نسخه (OTC) تأییدشده از سوی سازمان غذا و داروی ایالات متحده را تجویز کرده‌اند. 30درصد داروسازان و 22درصد پزشکان به غلط اظهار کردند داروهای تجویزی و مکمل‌های غذایی اُمگا 3 محصولاتی هستند که از نظر قدرت و محتوا مشابهند. این نمونه‌ای از این ضرب‌المثل است که: اگر درباره چیزی زیاد صحبت شود، مردم درست بودن آن را باور خواهند کرد!

برای جلوگیری از افزایش نگران‌کننده مرگ و میر ناشی از بیماری قلبی، بیماران در معرض خطر بیماری‌های قلبی- عروقی و همچنین مراقبین بهداشتی آنها نیازمند داشتن توصیه‌های منطقی مبتنی بر شواهد برای آنچه که برای سلامتی قلب استفاده می‌کنند، هستند.

در صورتی که بیماران یا مصرف‌کنندگان، مکمل‌های روغن ماهی را به منظور پیشگیری یا درمان بیماری‌های قلبی- عروقی استفاده می‌کنند، باید با همان دقت یک داروی تجویز شده برای بیماری تحت درمان آنها را مصرف کنند. چنان‌که آمیتاب سی‌پِندی و اریک جی توپول از مؤسسه تحقیقات و کلینیک اسکریپس در مورد تحقیقات منتشر شده در سالنامه‌های طب داخلی گفته‌اند: بهتر است در کلیه دستورالعمل‌ها و توصیه‌ها، تجویز اینگونه مکمل‌ها را کنار بگذاریم.