مسکن مهر، بحران آب را تشدید کرد
ایران کشوری است گرفتار بحران آب و دولت‌ها البته بی‌توجه به این بحران مدام با تصمیم‌های غلط خود بر دامنه بحران می‌افزایند. تازه‌ترین نمونه کشف شده در مرکز پژوهش‌های مجلس، در حوزه حکمرانی منابع آب، به طرح مسکن مهر بازمی‌گردد که محمود احمدی‌نژاد، رئیس‌جمهور پیشین آن را بنیان نهاد و حالا کاشف به عمل آمده که اجرای این طرح در حاشیه کلانشهرها، باعث شده بحران آب در کلانشهر تهران تشدید شود. اشاره‌ای مستقیم به یک حکمرانی بد برای اجرای یک پروژه با نیت دلسوزانه که به‌احتمال زیاد نسل‌های آینده آثار آن را تجربه خواهند کرد.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از همشهری، پیش از این بسیاری از کارشناسان درباره اثرات نامطلوب اجرای این پروژه بر رشد پایه پولی و افزایش نرخ تورم در ابتدای دهه 90 سخن گفته بودند.
مرکز پژوهش‌های مجلس با بیان اینکه پافشاری بر قوانین بخش آب کشاورزی و ارائه راه‌حل‌های تکراری باعث وخامت بحران آب در ایران شده، از تخریب حکمرانی بر منابع آب کشور با پروژه‌های مسکن مهر پرده برداشت.
این گزارش برای اثبات شکست قوانین و طرح‌های مرتبط با منابع آب می‌افزاید: تأمین مسکن مانند طرح مسکن مهر بدون توجه به نیاز جمعیتی و مسکن هر شهر به‌ویژه کلانشهرها اتخاذ شده‌اند، به‌نحوی که در شهر تهران حتی در زمان شروع طرح مسکن مهر، تعداد خانه‌های مسکونی خالی اگر بیشتر یا برابر با افراد نیازمند به مسکن نبود، لااقل تفاوت چشمگیر و معناداری با آن نداشت، اما با اقدام دولت در تهیه طرح مسکن مهر عملاً افزایش خانه‌های مسکونی شهر تهران باعث رکود بازار مسکن شد.
بازوی تحقیقاتی مجلس در عین حال یادآوری می‌کند با در نظر گرفتن این فرضیه که دلیل قرارگیری ساختمان‌های طرح مسکن مهر غالباً خارج از شهر و دسترسی سخت به آنها و نیز اشتغال اغلب افرادی که متقاضی این خانه‌ها بودند باعث شد تا در کلانشهری مثل تهران، افراد، کمتر انگیزه‌ای برای سکونت در این خانه‌ها داشته باشند و آماده نبودن زیرساخت‌ها انگیزه سکونت در مسکن مهر حاشیه شهرها را تشدید کرد و مالکان مسکن مهر تمایل بیشتری به اجاره دادن این خانه‌ها به دیگران و سکونت خود در شهر تهران پیدا کردند. مرکز پژوهش‌های مجلس در گزارش خود تأکید می‌کند: طرح مسکن مهر در کلانشهرها به‌ویژه تهران بیشتر از آنکه مشکل مسکن اقشار کم‌درآمد را حل کند، معضل جمعیت و به‌طور غیرمستقیم بحران آب شهر تهران را تشدید و باعث جذب مهاجر و جمعیت بیشتر شد. در این گزارش آمده است: مسکن مهر نه‌تنها از لحاظ اقتصادی فشاری مضاعف بر شهر تهران وارد آورده و فرصت‌های شغلی را از ساکنان اصلی تهران گرفته، بلکه از لحاظ زیست‌محیطی نیز مشکلات جدیدی را در حوزه‌هایی مانند منابع آب و آلودگی هوا بر بدنه این شهر افزوده است.
بحران آب و راه‌های تکراری
یافته‌های این پژوهش مهم نشان می‌دهد بسیاری از راه‌حل‌های تکراری برای مدیریت منابع آن اگرچه دلسوزانه بوده، اما سراسر اشتباه و غلط بوده و باعث شده با بهره‌برداری نادرست، منابع آب تخریب شود. اشتباه دیگر سیاستگذاری در حوزه منابع آب تکیه بر مدیریت دولتی بوده که مرکز پژوهش‌های مجلس می‌افزاید: در طول تاریخ، هر زمان و هر مکان که مدیریت کلان کشور به‌دنبال اهدافی همچون توسعه پایدار، مدیریت بهتر و افزایش عدالت اجتماعی و مساوات بین همه اقشار جامعه بوده، راه‌حل تحقق این اهداف را در مدیریت دولتی دیده است. با تفکر ملی اعلام شدن ثروت و دادن اختیار آن به دولت‌ها نه‌تنها راه به خطا طی شده بلکه در عمل شاهد از بین رفتن ثروت‌های ملی بوده‌ایم و منافع نسل آینده به خطر افتاده است. ازجمله این خطاها می‌توان به ملی شدن اراضی منابع طبیعی با هدف توسعه پایدار کشاورزی، عمومی‌سازی و در اختیار گذاردن تمامی اراضی و متعلقات شهری به شهرداری‌ها، قلمداد شدن منابع آب با هدف حفظ و حراست برای نسل‌های آینده به‌صورت ثروت ملی و درنهایت ملی اعلام شدن اراضی موات و بایر شهری با هدف مدیریت بهتر برای احقاق حق مسلم هر ایرانی برای خانه‌دار شدن اشاره کرد. حال آنکه در هر 3 محور شاهد پدیده تصرف و استفاده غیرمجاز از این ثروت‌های ملی بوده‌ایم.
