گردشگران اروپایی و آسیایی در صدر گردشگران محرم
سه گروه از گردشگران ترکیه و اسپانیا امسال بهصورت ویژه برای دیدن مراسم عاشورا و تاسوعا به یزد آمدند. کوچه -خیابانهای محرم در ایران 15 سالی است میهمانان و شاهدان جدیدی دارد؛ گردشگرانی از اقصی نقاط دنیا که لزوماً مسلمان نیستند.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از ایران، یزد بیش از هر شهر دیگری توانسته است گردشگران اروپایی، آسیایی و استرالیایی را جذب مراسم محرم خود کند. سال گذشته گردشگران 22 کشور دنیا از فرانسه، آلمان، بلژیک، سوئیس، ایتالیا، نیوزیلند، اسپانیا، انگلیس، چین، ترکیه، روسیه، هلند، برزیل، چک، مجارستان، اسلوونی، ژاپن، تایلند، هنگ کنگ، رومانی، استرالیا و تایوان به تماشای نخل گردانی، کتل بستن و تعزیه خوانی یزد نشستند. گردشگرانی که گاهی لباس سیاه میپوشند، سربند یاحسین(ع) میبندند و نذری میدهند. گردشگر اسپانیا که سال گذشته حاجتش روا شد امسال نذری میدهد. «هماخورشیدی» معاون گردشگری یزد میگوید: «عزاداری گردشگران خارجی از حسینیه فاضل شروع میشود بعد به یکی از روستاهای اطراف میروند تا مراسم «جوش زنی» را تجربه کنند.» بهگفته او چهارسال است کمیته گردشگری مذهبی و معنوی برای ساماندهی به گردشگران عاشورا و تاسوعا تشکیل شده است. گردشگرانی که یزدیها از آن بهعنوان گردشگران معنوی یاد میکنند، با گردشگران مذهبی تفاوت دارند. گردشگران مذهبی یا زیارتی کسانی هستند که در مراسم دیدنی خودشان شرکت میکنند اما گردشگران معنوی افرادی هستند از یک آیین یا دین که برای دیدن مراسم دینی و آیینی دیگری میآیند. گردشگران اروپایی در صدر گردشگران معنوی یزد قرار دارند. گردشگران معنوی یزد سال گذشته 30 درصد رشد داشتهاند اما«محمدمهدی رجایی فرد» مسئول کمیته گردشگری مذهبی و معنوی احتمال میدهد امسال گردشگر معنوی کمتری نسبت به سال گذشته در یزد حضور یابد. به گفته او همزمانی فصل گردشگری پاییزی با محرم در سالهای گذشته در افزایش گردشگران معنوی نقش داشت اما امسال فصل بعد از اتمام دهه اول محرم آغاز میشود. فصل گردشگری 15 روز دیگر آغاز میشود او از حضور 200 گردشگر از ترکیه و اسپانیا در یزد خبر میدهد که بهطور اختصاصی برای دیدن مراسم عاشورا و تاسوعای یزد و شهرهای اطرافش به ایران آمدهاند. هما خورشیدی معاون گردشگری هم از برنامههای تبلیغاتی در هتلهای محل اقامت گردشگران خبر میدهد و میگوید: «در حسینیههای مختلفی جاهای ویژهای برای گردشگران خارجی در نظر گرفتهاند تا آنها بتوانند مراسم را به طور کامل ببینند.» حسینیه فاضل از جمله حسینیههایی است که میزبان گردشگران خارجی است. به گفته او، قبل از شرکت گردشگران خارجی در مراسم، برای آنها کارگاههایی برگزار میشود. مسئولان میراث فرهنگی یزد در این کارگاهها بهدنبال کاهش اثر تبلیغات غرب در اسلام ستیزی و ایران هراسی هستند. به گفته او سال گذشته 1200 گردشگر خارجی از 22 کشور اروپایی، آسیایی و استرالیایی در مراسمهای مختلف یزد، اردکان، مهریز و... شرکت کردند. او میگوید: «گردشگران اسپانیایی نه تنها در صدر گردشگران معنوی قرار دارند که در فهرست 5 کشور اول گردشگر فرست به یزد هستند.»
همچنین بهگفته «محمدمهدی رجایی فرد» مسئول کمیته گردشگری مذهبی و معنوی، گردشگران معنوی در این مراسم با سنت حسنه پخت آش نذری هم آشنا میشوند. 60 راهنمای گردشگری هم بهصورت رایگان این گردشگران را همراهی خواهند کرد. رجایی فرد رایگان بودن حضور راهنمایان را یک جور نذر معنوی میداند.
به گزارش ایسنا محمدابراهیم لاریجانی، مدیرکل دفتر تبلیغات و بازاریابی گردشگری معتقد است:«اگرچه تا به حال کمتر به «گردشگری معنویت» پرداختهایم، اما این ظرفیت وجود دارد تا ایران را به قطب «گردشگری محرم» تبدیل کنیم.»
او میگوید: «یکی از انواع گردشگری که در دنیا به آن پرداخته میشود «گردشگری معنویت» است که ما در کشور کمتر به آن میپردازیم یا برخی پروژهها را در راستای آن با نام «گردشگری تعالی بخش» انجام دادهایم. هرچند در گردشگری زیارتی که یکی از بخشهای گردشگری معنویت یا گردشگری تعالی بخش است، تجارب بسیار خوبی داریم و همه ساله گردشگران زیارتی زیادی را هم جذب میکنیم.»
بهگفته لاریجانی، در ایران ظرفیتهای زیادی برای گردشگری تعالی بخش یا گردشگری معنویت وجود دارد که زیارت حرمهای مطهر، رویدادهای مذهبی، محرم و رمضان تنها بخشهای کوچکی از ظرفیت عظیم گردشگری معنویت یا گردشگری تعالی بخش است که باید شاخصها و رویدادهای آن را شناسایی و بستر بهرهگیری از آن را فراهم کنیم.
او اجرای تورهای محرم را اقدام ارزشمند در یزد میداند و میگوید: «این کار در راستای استفاده از ظرفیتهای مختلف موجود در کشور که میتواند به رویداد گردشگری تبدیل شود، انجام شده است.»
او از راهاندازی تور محرم در یزد خبر میدهد و میگوید:«در این طرح راهنمایان تور، روحانیون مسلط به زبانهای خارجی، هیأتها و تکیههای خودجوش با محوریت اداره کل میراث یزد فعالیت میکنند و گشتهای درون یزد کاملاً رایگان برای گردشگران برگزار میشود.» تنوع آیینهای یزد از جمله دلایل جلوداری این شهر کویری در پذیرش گردشگر معنوی است.
یزدیها 32 آیین در مراسم محرم و صفر دارند که در فهرست ملی ثبت شده است.
علاوه بر مراسم مختلفی چون نخل برداری، علم برداری، کتل برداری، شیوه هماهنگ و مردمی سینهزنی یزدیها توجه بسیاری را به خود مشغول داشته است.یزدیها مراسمی دارند به نام «جوش دوره». یکی از سبکهای عزاداری آنها که عدهای بهصورت دایرهوار میایستند و با یک دست کمر بغلدستی خود را گرفته و با دست دیگر سینه میزنند؛ سادات هم در سردسته این عزاداری میایستند و به اجرای جوش میپردازند. ضرباهنگ سینه زنی یزدیها بهصورت سهضرب، چهارضرب، پنجضرب، ششضرب و بالاتر است. در برخی محلهها نوحهها با ضرباهنگ حماسی اجرا میشود که در نوع خود کم نظیر است. اجرای مراسمی قدیمی در بافت تاریخی یزد جلوه ویژهای به مراسم عزاداری این شهر ثبت جهانی شده در یونسکو میدهد. گردشگری معنوی از جمله گردشگریهای پرطرفدار و شناخته شده در جهان است. یزد بیش از ۳۶۵ حسینیه دارد. این شهر باستانی در 18 تیر1396 در لهستان به ثبت جهانی رسید. بعد از تجربه موفق یزدیها، کاشانیها و قمیها هم امسال به سمت جذب گردشگران معنوی رفتهاند.